انسان و بار امانت - روزنه ای به سوی اسرار الهی نسخه متنی

پس اى رسول ! تو چنان كه ماءمورى ، استقامت و پايدارى كن و كسى كه با همراهى تو، به خدا رجـوع كـرد، (نـيـز پـايـدار باشد.) و هيچ از حدود الهى تجاوز نكنيد كه خدا به هر چه شما مى كنيد، بصير و دانا است .

وقـتـى ايـن آيـه نـازل شـد، مـحـاسـن مـبـارك پـيـامـبر اكرم (ص ) سفيد شد. از حضرت علت آن را پـرسـيدند، فرمود: سوره هود مرا پير كرد! به يقين تنها امر به استقامت خود آن حضرت ايشان را پير نكرد؛ زيرا:

الف ـ جـمله : فاستقم كما امرت ، در آيه پانزدهم سوره شورى نيز آمده است و حضرت نفرموده ، سوره شورى مرا پير كرد.

ب ـ پـيامبر اكرم (ص ) مظهر استقامت ، ايمان ، يقين و تقوى است و استقامت ، با كار و فعاليت آن حضرت معنا مى يابد. بنابر اين ، جمله مزبور پيامبر اكرم (ص ) را پير نكرد؛ بلكه به خاطر نـزول جمله : (وَ مَنْ تابَ مَعَكَ) آن حضرت پير شد؛ زيرا همراهان پيامبر نيز ماءمور به استقامت شـدنـد، در حـالى كه بسيارى از آنان با آن حضرت همگام نبودند و اين براى آن حضرت بسيار ناراحت كننده بود.

انسان و بار امانت

قرآن كريم درباره حمل امانت توسط انسان مى فرمايد:

(إِنَّا عـَرَضـْنـَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ اءَن يَحْمِلْنَهَا وَاءَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُوماً جَهُولاً)(66)

مـا بـر آسـمـان هـا و زمـيـن و كـوه هـا عـرض امـانـت كـرديـم . هـمـه از تحمل آن امتناع ورزيدند تا انسان پذيرفت و انسان نيز بسيار ستمكار و نادان بود.

از كلام اميرمؤ منان على (ع ) بر مى آيد كه مراد از (امانت ) در آيه شريفه ، همان (نماز) است ؛ زيـرا وقـتى اذان ظهر مى شد، رنگ صورت حضرت تغيير مى كرد و آن كوه با صلابت ، لرزان مى شد. از ايشان پرسيدند:

يا على ! چرا رنگ شما پريد؟ حضرت در پاسخ فرمودند:

(جاءَ وَقتُ الصَّلاةِ، جاءَ وَقْتُ الاَْمانَةِ)(وقت نماز و اداى امانت رسيد).

به نظر مى رسد، امانت ، تكليف الهى است و چون نماز تكليف است ، پس به عنوان يك مصداق مى بـاشـد.

بـنـابـر ايـن ، مـراد آن اسـت كـه تـكـليـف الهـى را بـر آسـمـان و زمـيـن و كـوه نازل كرد؛ اما آنها خوددارى كردند وانسان حمل آن بار امانت راپذيرا شد.

انـسـانـى كـه بـه تـحـمل بار امانت ، تكليف و استقامت ماءمور شد، نياز به الگو و نمونه دارد. بنابر اين ، خداوند عزّوجلّ مى فرمايد:

(لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ)(67)

پيامبر اكرم (ص ) براى شما الگوى نيكويى است .

پـيـامـبـر اكـرم (ص ) نـمـونـه اسـت و حـضـرت در حـمـل بار امانت ، استقامت ، نماز شب و ناله هاى دل شب ، بهترين الگو و نمونه براى انسان ها مى باشد.

نماز شب اميرمؤ منان (ع )

راوى مـى گـويـد: شـبـى امـام عـلى (ع ) را در نـخـلسـتـان ، در حال نمازديدم . من نير به نماز امام (ع )

توجه داشتم كه مى خواند:

(اَلرَّحـْمـنِ الرَّحـيمِ. مالِكِ يَومِ الدّين ) در اينجا ناله حضرت بلند شد و با گفتن (اِيّاكَ نَعْبُدُ وَ اِيـّاكَ نـَسْتَعينَ) امام (ع ) نقش بر زمين شد. به جلو رفتم و آقا را تكانى دادم ؛ اما تكانى نمى خورد. به خود گفتم : امام (ع ) رحلت فرمود. به سرعت به خانه حضرت زهرا(س ) رفتم . پس از كـوبـيـدن در، عـرض كـردم : اى زهـرا! سرت سلامت باد! على از دنيا رفت . حضرت زهرا(س ) فـرمـود: عـلى را در چـه حـالى ديـدى ؟ عرض كردم : به نماز ايستاده بودو در حين نماز ناله اى كرد و افتاد.

حـضـرت زهـرا(س ) فـرمود: على نمرده است ؛ اين كار همه شب او مى باشد. پيامبر اكرم (ص ) و ائمه اطهار(ع )

الگوى ما هستند. بايد به پيروى از آنان در هنگام سحر، به نماز شب بايستيم . خـداونـد مـتـعـال در بـرخى از موارد سوگند ياد مى كند كه نشانه اهميت آن موارد است . در قرآن كريم ، به (شفع )، (وتر) و (صبح )