فصل سوم: «دلائل دكارت بر اثبات خدا» - نقدی بر فلسفه ارسطوئی و غرب نسخه متنی

نتيجه بحث:

الف - خصوصيات «من»:

1 - فاعل و فرمانروا است و فهم و اختيار دارد.

2 - وحدت حقيقى مستمر و غير قابل تقسيم دارد.

3 - مقايسه گرى ميان تصورات وقضاوت بين آنها مانند ترجيح و تصحيح، از آن اوست

ب - خصوصيات «افعال من»:

1 - همه معلولند.

2 - متكثّر و از هم مستقل بوده و تغييرپذير هستند.

3 - مورد مقايسه اند، نه مقايسه كننده.

هيوم، افعال من كه معلول من است را، به عنوان مصداق من، يعنى مصداق فاعل انديشه، گرفته است.

اما دكارت، خود «من» را به عنوان مصداق «من» گرفته است.

و «افعال من» را به عنوان «افعال من».

فصل سوم: «دلائل دكارت بر اثبات خدا»

1 - خالق تصورات فطرى

خلاصه استدلال دكارت در اين دليل، چنين است:

«من، در خود، تصورى از وجود ازلى كه سرچشمه همه وجودهاى ديگر است دارم؛ زيرا اين تصور، ممكن نيست از تصورات محسوسات خارجى گرفته شده باشد؛ چون آنها تصوراتى محدودند و هيچ كدام مصداق موجود نامتناهى نيستند.

همچنين اين تصور موجود ازلى، از وجود خودم هم، گرفته نشده؛ چون وجود من هم تصوراتى متناهى ومحدود است و مصداق آن نيست.

از سلب امر متناهى هم گرفته نشده، همان گونه كه سكون از سلب حركت و ظلمت از سلب نور، گرفته شده است؛ چون وجود ازلى قائم بالذات يك امر عدمى نيست؛ بلكه يك امر وجودى است و نمى تواند (تصور وجود ازلى از سلب وجود متناهى گرفته شده باشد.