تجلیات حکمت معنوی در هنر اسلامی نسخه متنی

وى كه بارها به زندقه متهم
شد،اشعارى در خمريات و زهديات(دو نوع شعراز لحاظ مضمون)دارد.«ابو العتاهيه »شاعر
حكمى در اثر كثرت سخن درباره مرگ،رستاخيز و قضاوت روز آخرت را انكار كرد،از اين رو
اهل ديانت او را نيز به زندقه متهم كردند.او با سرودن زهديات تحولى جديد از حيث مضامين
در شعر عرب ايجاد كرد.دراين اشعار«ابو العتاهيه »به سست پايگى و پوچى مال دنيا اشاره
مى كند و از مرگ وگورستان و كالبدها و استخوانهايى كه در آن نهفته است
 و يا از تلخى تعلق
آدميزاد به خاك سخن مى راند.از شاعران ديگرى كه مشهور به شاعران حكمى(محدثين)اند
مى توان «ابو العلا معرى »و«شريف رضى »را در دو جريان مخالف نام برد كه نكات فلسفى يا
حكمى را در زمان انتقال فلسفه و كلام و علوم يونانى در اشعارشان واردكرده اند ⁽¹⁴⁾ .

رعبى كه اهل ظاهر سنت و حديث پس از دوران متوكل و بعد تركان در مقابله با علوم و
فرهنگ يونانى و ترويج علوم شرعى ايجاد كردند به همراه شكست شرك و زندقه جلى در شعر
و نثر نيز مؤثر بود تا آنجا كه اشعار هر چه بيشتر صبغه دينى يافتند.با رواج فلسفه،كلام و
تصوف به تدريج بسيارى از مضامين و مواد اشعار خمريات و زهديات كه در حقيقت هر دو
صورتى دنيوى داشتند در مقام حقيقى گذشت از عالم طبيعت و كثرات وحكمت يونانى اخذ
مى شود،و صورت دينى و عرفانى پيدا مى كند
.بى ترديد ورود فلسفه يونانى توانست به نحوى
محرك متفكران اسلامى در بسط هنر دينى باشد.فلسفه يونانى به مثابه ماده براى صورت
نوعى اسلام قرار گرفت.عرفان و پيدايى غزل عرفانى شعردينى را مستقر ساخت و تجربه دينى
در عرصه هنر را به سنت محكمى تبديل و مستقرنمود.