جلد دوم
ادامه سوره بقره
سوره البقرة (2): آيه 188
وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ وَ تُدْلُوا بِها إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقاً مِنْ أَمْوالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ (188)ترجمه
188- و اموال يكديگر را به باطل (و ناحق) در ميان خود نخوريد! و براى خوردن بخشى از اموال مردم به گناه، (قسمتى از) آن را (به عنوان رشوه) به قضات ندهيد، در حالى كه مىدانيد (اين كار، گناه است)!تفسير: خطوط اصلى اقتصاد اسلامى
اين آيه اشاره به يك اصل كلى و مهم اسلامى مىكند كه در تمام مسائل اقتصادى حاكم است، و به يك معنى مىشود تمام ابواب فقه اسلامى را در بخش اقتصاد، زير پوشش آن قرار داد، و به همين دليل فقهاى بزرگ ما در بخشهاى زيادى از فقه اسلامى به اين آيه تمسك مىجويند، مىفرمايد:" اموال يكديگر را در ميان خود به باطل و ناحق نخوريد" (وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ).در اينكه منظور از" باطل" در اينجا چيست، تفسيرهاى مختلفى ذكر كردهاند، بعضى آن را به معنى اموالى كه از روى غصب و ظلم به دست مىآيد دانستهاند.و بعضى اشاره به اموالى كه از طريق قمار و مانند آن فراهم مىگردد.و بعضى آن را اشاره به اموالى مىدانند كه از طريق سوگند دروغ (و انواع پروندهسازىهاى دروغين به دست مىآيد).ولى ظاهر اين است كه مفهوم آيه عموميت دارد و همه اين مسائل و غير اينها را شامل مىشود، زيرا" باطل" كه به معنى زايل و از بين رونده است، همه را در بر مىگيرد، و اگر در بعضى از روايات، از امام باقر عليه السلام تفسير به" سوگند دروغ"، و در روايتى از امام صادق عليه السلام تفسير به" قمار" شده است، در واقع از قبيل بيان