تفسیر نمونه جلد 2

و در شان نزول آيه دوم در تفسير" قمى" از امام صادق (ع) و در" مجمع البيان" از" ابن عباس" چنين نقل شده است:

هنگامى كه آيه" وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ" (و به مال يتيم جز به بهترين طريق نزديك نشويد «1») و آيه" إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى‏ ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً" (كسانى كه اموال يتيمان را از روى ظلم و ستم مى‏خورند، تنها آتش مى‏خورند و به زودى به آتش سوزانى مى‏سوزند «2») نازل شد، كه در آن از نزديك شدن به اموال و دارايى يتيمان مگر در صورتى كه براى آنان نفعى داشته باشد، و نيز از خوردن اموال آنان نهى شده، مردمى كه يتيمى در خانه داشتند، از كفالت وى فاصله گرفتند و او را به حال خود گذاشتند، و حتى گروهى آنان را از خانه خود بيرون كردند، و آنها كه بيرون نكردند، در خانه براى آنان وضعى به وجود آورده بودند كه كمتر از بيرون كردن نبود، زيرا غذاى او را كه از مال خودش تهيه مى‏شد، با غذاى خود مخلوط نمى‏كردند، و حتى جداگانه براى آنان غذا مى‏پختند و پس از آنكه آن يتيم در گوشه‏اى از اطاق غذاى مخصوص خويش را مى‏خورد، زيادى آن را اگر اضافه مى‏آمد، براى او ذخيره مى‏كردند تا دفعه بعد بخورد و اگر فاسد مى‏شد به دور مى‏ريختند.

همه اين كارها براى آن بود كه گرفتار مسئوليت خوردن مال يتيم نشده باشند اين عمل هم براى سرپرستان و هم براى يتيمان مشكلات فراوانى به بار مى‏آورد، به دنبال اين جريان آنها خدمت پيامبر رسيده و از اين طرز عمل سؤال كردند در پاسخ آنها اين آيه نازل شد.

1) سوره اسراء، آيه 34.

2) سوره نساء، آيه 10.