تفسیر نمونه جلد 2

به سراغ يك مساله مهم، يعنى مساله" رضاع" (شير دادن) و با تعبيراتى بسيار كوتاه و فشرده و در عين حال پر محتوا و آموزنده جزئيات اين مساله را بازگو مى‏كند.

1- نخست مى‏گويد:" مادران فرزندان خود را دو سال تمام شير مى‏دهند" (وَ الْوالِداتُ يُرْضِعْنَ أَوْلادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كامِلَيْنِ).

" والدات" جمع" والده"، در لغت عرب به معنى مادر است، ولى" ام" معنى وسيع‏ترى دارد كه گاه به مادر يا مادر مادر، و گاه به ريشه و اساس هر چيزى اطلاق مى‏شود.

در اين بخش از آيه، حق شير دادن در دو سال شيرخوارگى به مادر داده شده، و او است كه مى‏تواند در اين مدت از فرزند خود نگاهدارى كند و به اصطلاح حق حضانت در اين مدت از آن مادر است، هر چند ولايت بر اطفال صغير به عهده پدر گذاشته شده است، اما از آنجا كه تغذيه جسم و جان نوزاد در اين مدت با شير و عواطف مادر پيوند ناگسستنى دارد اين حق به مادر داده شده، علاوه بر اين عواطف مادر نيز بايد رعايت شود، زيرا او نمى‏تواند آغوش خود را در چنين لحظات حساسى از كودكش خالى ببيند و در برابر وضع نوزادش بى تفاوت باشد، بنا بر اين قرار دادن حق حضانت و نگاهدارى و شير دادن براى مادر يك نوع حق دو جانبه است كه هم براى رعايت حال فرزند است و هم مادر، و تعبير" اولادهن" (فرزندانشان) اشاره لطيفى به اين مطلب است.

گر چه ظاهر اين جمله مطلق است، و زنان مطلقه و غير مطلقه را شامل مى‏شود، ولى جمله‏هاى بعد نشان مى‏دهد كه اين آيه به زنان مطلقه نظر دارد هر چند مادران ديگر نيز از چنين حقى برخوردارند، اما در صورت نبودن جدايى و طلاق، عملا اثر ندارد.

2- سپس مى‏افزايد" اين براى كسى است كه بخواهد دوران شيرخوارگى را كامل كند" (لِمَنْ أَرادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضاعَةَ).