تفسیر نمونه جلد 2

ارث، اين آيه را نسخ كرده «1».

بر هر حال، از كلمات بزرگان استفاده مى‏شود كه عده وفات در زمان جاهليت يك سال بوده و رسوم خرافى و شاقى براى زن در اين مدت قائل بودند، اسلام در آغاز، آن رسوم خرافى را از بين برد، ولى عده وفات را در مدت يك سال تثبيت كرد، سپس آن را به چهار ماه و ده روز تبديل نمود، و تنها زينت كردن و آرايشهاى مختلف را در اين مدت براى زن ممنوع شمرد.

از گفته" فخر رازى" استفاده مى‏شود كه معروف ميان مفسرين اهل سنت نيز همين است كه آيه فوق، به وسيله آيات ارث و عده چهار ماه و ده روز، منسوخ شده است «2».

ولى اگر اجماع و اتفاق علما و روايات متعدد در اين زمينه نبود، ممكن بود گفته شود، بين اين آيات تضادى وجود ندارد، عده چهار ماه و ده روز، يك حكم الهى است، اما نگهدارى عده تا يك سال و ماندن در خانه شوهر و استفاده از نفقه او يك حق است، يعنى به زن اين حق داده مى‏شود كه اگر مايل باشد تا يك سال در خانه شوهر متوفاى خود بماند و هزينه زندگى او طبق وصيت شوهر در تمام اين مدت پرداخت شود، و اگر مايل نبود مى‏تواند بعد از چهار ماه و ده روز از خانه شوهر بيرون رود، يا اقدام به ازدواج نمايد و در عين حال طبعا هزينه زندگى او از مال شوهر سابق قطع خواهد شد.

ولى با توجه به روايات متعددى كه از طرق اهل بيت (ع) نقل شده و شهرت حكم نسخ يا اتفاق علما بر آن، قبول چنين تفسيرى ممكن نيست، هر چند با ظواهر آيات قابل تطبيق باشد.

1) مجمع البيان، جلد 1 و 2 صفحه 345 ذيل آيه مورد بحث.

2) تفسير كبير، جلد 6 صفحه 158.