تفسیر نمونه جلد 2

دشمن و اطاعت از دستور رهبر و فرمانده دارد.

طالوت مى‏خواست بداند انبوه لشكر تا چه اندازه، فرمان او را اطاعت مى‏كنند، به ويژه اينكه آنها با ترديد و دودلى و حتى اعتراض، رهبرى او را پذيرفته بودند، گر چه در ظاهر تسليم شده بودند ولى شايد هنوز در باطن، شك و ترديد بر دلهاى آنها حكومت مى‏كرد، به همين دليل مامور مى‏شود كه آنها را امتحان كند، تا روشن شود، آيا اين سربازان كه مى‏خواهند در برابر شمشير آتشبار دشمن بايستند، توانايى تحمل مقدارى تشنگى را دارند يا نه؟

ولى اكثريت آنها- همانطور كه در شرح داستان قبلا خوانديم و در آيه مورد بحث به طور فشرده به آن اشاره شده از بوته اين امتحان سالم بيرون نيامدند، چنان كه قرآن مى‏گويد:" آنها همگى جز عده كمى از آنها، از آن آب نوشيدند" (فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ).

و به اين ترتيب، دومين تصفيه در ارتش طالوت انجام يافت، زيرا" تصفيه اول" همان بود كه به هنگام اعلام بسيج عمومى گفته بود كسانى كه تجارت يا بناى نيمه‏كاره و امثال آن دارند، همراه من نيايند.

سپس مى‏افزايد:" هنگامى كه او (طالوت) و افرادى كه به وى ايمان آورده بودند (و از بوته آزمايش سالم به در آمدند)، از آن نهر گذشتند گفتند: امروز ما (با اين جمعيت اندك) توانايى مقابله با جالوت و سپاهيان او را نداريم" (فَلَمَّا جاوَزَهُ هُوَ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ قالُوا لا طاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ).

اين جمله به خوبى نشان مى‏دهد كه همان گروه اندك كه از آزمايش تشنگى سالم به در آمدند همراه او حركت كردند، ولى همانها نيز وقتى فكر كردند كه به زودى در برابر ارتش عظيم و نيرومند جالوت قرار مى‏گيرند فريادشان از كمى نفرات بلند شد و اين سومين مرحله آزمايش بود، زيرا تنها گروه كوچك‏ترى از اين گروه اندك، اعلام آمادگى و وفادارى كامل كردند، چنان كه قرآن در ادامه اين آيه‏