تفسیر نمونه جلد 2

شده، بسيار بعيد به نظر مى‏رسد، زيرا وحى در مورد تمام پيامبر است و با تعبير" منهم" كه به اصطلاح" من" تبعيضيه است سازگار نيست.

سپس مى‏افزايد:" و درجات بعضى را بالا برد" (وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ).

با توجه به اينكه: در آغاز اين آيه، تفاوت درجات پيامبران ذكر شده، ممكن است منظور از اين تكرار، فرد يا افراد خاصى باشد كه نمونه كامل آن پيامبر گرامى اسلام (ص) است كه آيينش كامل‏ترين و آخرين آيينها بود، و كسى كه رسالت او، آوردن كامل‏ترين اديان باشد، بايد خود او نيز از همه برتر باشد، به خصوص اينكه در آيه 41 سوره نساء، پيامبر اسلام (ص) را در قيامت به عنوان گواه همه پيامبران شمرده، در حالى كه هر پيامبرى گواه امت خويش است" فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى‏ هؤُلاءِ شَهِيداً".

گواه ديگر اين موضوع اين است كه در جمله سابق اشاره به فضيلت موسى (ع) بود و در جمله آينده، تصريح به مقام مسيح (ع) مى‏كند و تناسب بحث ايجاب مى‏نمايد كه اين جمله نيز اشاره به موقعيت پيامبر اسلام (ص) باشد زيرا اين سه پيامبر هر كدام پيشواى يكى از مذاهب بزرگ جهان هستند، و اگر نام پيامبر اسلام (ص) در وسط آن دو قرار گرفته جاى تعجب نيست، مگر نه اين است كه آيين او حد وسط ميان آيينها است و همه چيز به طور متعادل در آن پياده شده همانگونه كه قرآن مى‏گويد: وَ كَذلِكَ جَعَلْناكُمْ أُمَّةً وَسَطاً. «1»

ولى گفته مى‏شود كه جمله‏هاى آينده اين آيه نشان مى‏دهد كه منظور از جمله" وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ"، بعضى از پيامبران پيشين مانند ابراهيم و امثال او بوده، زيرا به صورت فعل ماضى مى‏فرمايد: وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ:" اگر خدا مى‏خواست امت اين پيامبران بعد از آنان به جنگ و ستيز با هم بر

1) سوره بقره، آيه 143.