تفسیر نمونه جلد 2

بوقار و لين اما بذل يسير او رد جميل فانه قد ياتيكم من ليس بانس و لا جان ينظرون كيف صنيعكم فيما خولكم اللَّه تعالى‏
". در اين حديث پيامبر (ص) گوشه‏اى از آداب انفاق را روشن ساخته مى‏فرمايد:

" هنگامى كه حاجتمندى از شما چيزى بخواهد گفتار او را قطع نكنيد تا تمام مقصود خويش را شرح دهد، سپس با وقار و ادب و ملايمت به او پاسخ بگوييد، يا چيزى كه در قدرت داريد در اختيارش بگذاريد و يا به طرز شايسته‏اى او را باز گردانيد زيرا ممكن است سؤال كننده فرشته‏اى باشد كه مامور آزمايش شما است تا ببيند در برابر نعمتهايى كه خداوند به شما ارزانى داشته چگونه عمل مى‏كنيد" «1».

2- جمله‏هاى كوتاهى كه در آخر آيات معمولا ذكر شده است و صفاتى از صفات خداوند را بيان مى‏كند با مضمون همان آيات حتما ارتباط دارد و با توجه به اين نكته منظور را از جمله وَ اللَّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ:" خدا بى نياز و بردبار است" گويا اين است كه: چون بشر طبعا طغيانگر است با رسيدن به مقام و ثروت خود را بى نياز گمان مى‏كند و اين حالت گاهى موجب پرخاشگرى و بد زبانى او نسبت به محرومان و مستمندان مى‏شود لذا مى‏فرمايد:" غنى بالذات" خدا است در حقيقت او است كه از همه چيز بى نياز است و بى نيازى بشر در واقع سرابى بيش نيست و نبايد موجب غرور و طغيانگرى و بى اعتنايى او نسبت به فقراء گردد، به علاوه خداوند در برابر ناسپاسى مردم بردبار است افراد با ايمان نيز بايد چنين باشند.

و نيز ممكن است جمله مزبور اشاره به اين باشد كه خداوند از انفاقهاى شما بى نياز است و آنچه انجام مى‏دهيد به سود خود شما است، بنا بر اين منتى بر كسى نداريد به علاوه او در برابر خشونتهاى شما بردبار است و در عقوبت عجله نمى‏كند تا بيدار شويد و خود را اصلاح كنيد.

1) مجمع البيان، جلد 1- 2 صفحه 375.