تفسیر نمونه جلد 2

وَ أَعْنابٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ لَهُ فِيها مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ وَ أَصابَهُ الْكِبَرُ وَ لَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفاءُ فَأَصابَها إِعْصارٌ فِيهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ).

ترسيمى است بسيار زيبا از حال اين گونه اشخاص كه با ريا و منت و آزار، خط بطلان بر انفاق خويش مى‏كشند، پير مرد سالخورده‏اى را در نظر مجسم مى‏كند كه فرزندان خرد سال و كوچكى اطراف او را گرفته‏اند و تنها راه تامين زندگى حال و آينده آنان، باغ سر سبز و خرمى است با درختان خرما و انگور و ميوه‏هاى ديگر، درختانى كه پيوسته آب جارى از كنارش مى‏گذرد و زحمتى براى آبيارى ندارد، ناگهان گردباد آتشبارى مى‏وزد و آن را مبدل به خاكستر مى‏كند، چنين انسانى چه حسرت و اندوه مرگبارى دارد، حال كسانى كه اعمال نيكى انجام مى‏دهند و سپس با ريا و منت و آزار آن را از بين مى‏برند، چنين است، زحمت فراوانى كشيده‏اند، و در آن روز كه نياز به نتيجه آن دارند، همه را خاكستر مى‏بينند چرا كه گرد باد آتشبار ريا و منت و آزار آن را سوزانده است.

و در پايان آيه به دنبال اين مثال بليغ و گويا، مى‏فرمايد:" اينگونه خداوند آيات خود را براى شما بيان مى‏كند، شايد بينديشيد" و راه حق را از باطل تشخيص دهيد (كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ).

آرى سرچشمه بدبختيهاى انسان مخصوصا كارهاى ابلهانه‏اى همچون منت گذاردن و ريا كه سودش ناچيز و زيانش سريع و عظيم است ترك انديشه و تفكر است، و خداوند همگان را به آن دعوت مى‏كند.

نكته‏ها

1- اين مثالهاى پى در پى كه هر كدام از ديگرى گوياتر و ظريف‏تر است همه در ارتباط با مسائل زراعى است، چرا كه نه تنها براى مردم مدينه كه اين آيات در