تفسیر نمونه جلد 2

الهى جدا مى‏سازد".

و ظاهر اين است حكمت يك معنى وسيعى دارد كه تمام اين امور، حتى نبوت را كه بعضى از معانى آن شمرده‏اند شامل مى‏شود كه آن نوعى از علم و آگاهى است، و در اصل از ماده حكم (بر وزن حرف) به معنى منع گرفته شده و از آنجا كه علم و دانش و تدبير، انسان را از كارهاى خلاف باز مى‏دارد به آن حكمت گفته‏اند.

بديهى است منظور از جمله" مَنْ يَشاءُ" (هر كس را كه بخواهد) اين نيست كه خداوند بدون هيچ علتى حكمت و دانش را به اين و آن مى‏دهد، بلكه اراده و مشيت خداوند همه جا آميخته است، با شايستگى‏هاى افراد، يعنى هر كس را شايسته ببيند از اين سرچشمه زلال حياتبخش سيراب مى‏نمايد، سپس مى‏فرمايد:

" و هر كس كه به او دانش داده شود خير فراوانى داده شده است" (وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً).

و به گفته آن حكيم:" هر كس را كه عقل دادى چه ندادى و هر كس را كه عقل ندادى چه دادى!".

قابل توجه اينكه بخشنده حكمت خدا است در عين حال در اين جمله نامى از او به ميان نيامده تنها مى‏فرمايد:" به هر كس حكمت داده شود خير فراوانى داده شده است".

اين تعبير گويا اشاره به اين است كه دانش و حكمت ذاتا خوب است از هر جا و از ناحيه هر كه باشد تفاوتى در نيكى آن نيست.

قابل توجه اين كه در اين جمله مى‏فرمايد: به هر كس دانش و حكمت داده شد خير و بركت فراوان داده شده است نه" خير مطلق" زيرا خير و سعادت مطلق تنها در دانش نيست بلكه دانش تنها يكى از عوامل مهم آن است و در پايان آيه مى‏فرمايد:" تنها خردمندان متذكر مى‏شوند" (وَ ما يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبابِ).

" تذكر" به معنى" يادآورى" و" نگاهدارى علوم و دانشها" در درون روح‏