تفسیر نمونه جلد 2

" (وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحارِ).

در آن هنگام كه چشمهاى غافلان و بى‏خبران در خواب است و غوغاى جهان مادى فرو نشسته و به همين دليل حالت حضور قلب و توجه خاص به ارزشهاى اصيل در قلب مردان خدا زنده مى‏شود به پا مى‏خيزند و در پيشگاه با عظمتش سجده مى‏كنند و از گناهان خود آمرزش مى‏طلبند و محو انوار جلال كبريايى او مى‏شوند، و تمام ذرات وجودشان زمزمه توحيد سر مى‏دهد، و همانگونه كه با طلوع صبح، ظلمت شب برچيده مى‏شود و فيض عام پروردگار بر صفحه جهان مى‏نشيند، آنها نيز به دنبال زمزمه‏هاى عاشقانه سحرگاهان همراه با طلوع صبح، پرده‏هاى ظلمت غفلت و گناه از دلهايشان برچيده مى‏شود و انوار رحمت و مغفرت و معرفت الهى بر دلهايشان فرو مى‏نشيند.

نكته‏ها

1- در حديثى از امام صادق (ع) در تفسير آيه اخير مى‏خوانيم، كه فرمود: هر كس در نماز وتر (آخرين ركعت نماز شب) هفتاد بار بگويد: استغفر اللَّه ربى و اتوب اليه و تا يك سال اين عمل را ادامه دهد خداوند او را از استغفار كنندگان در سحر" المستغفرين بالاسحار" قرار مى‏دهد و او را مشمول عفو و رحمت خود مى‏سازد" «1».

2- واژه" سحر" (بر وزن بشر) در اصل به معنى" پوشيده و پنهان بودن" است و چون در ساعات آخر شب پوشيدگى خاصى بر همه چيز حكومت مى‏كند، نام آن سحر گذاشته شده است لغت" سحر" (بر وزن شعر) نيز از همين ماده است زيرا شخص ساحر دست به كارهايى مى‏زند كه اسرار آن از ديگران پوشيده و پنهان است عرب به ريه و شش نيز گاهى سحر (بر وزن بشر) مى‏گويد و اين هم به خاطر پوشيده‏

1) تفسير برهان، جلد 1 صفحه 273.