تفسیر نمونه جلد 2

صبحگاهان او را تسبيح‏گوى" (وَ اذْكُرْ رَبَّكَ كَثِيراً وَ سَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ).

از اين جمله استفاده مى‏شود در حالى كه زبان او به طور موقت، براى سخن گفتن با مردم از كار افتاده بود، قادر بر تسبيح و ذكر خدا بود، تا هم وظيفه شكرگزارى را نسبت به اين موهبت عظيم كه خدا به او عنايت كرده بود انجام دهد و هم نشانه روشنى از خداوند بزرگ بر گشودن موضوعات بسته باشد، يا به تعبير ديگر بريدن از مردم و پيوستن به حق در اين سه روز، او را به خدا نزديك‏تر كند و آيت و نشانه روشنى از قدرت خدا باشد.

" رمز" در اصل اشاره كردن با لبها را گويند، به صداى آهسته نيز" رمز" گفته مى‏شود، اين واژه در گفتگوهاى معمولى، معنى وسيع‏ترى پيدا كرده و به هر سخن و اشاره و نشانه‏اى كه مطلبى را مخفيانه يا به طور غير صريح برساند، رمز مى‏گويند.

به هر حال خداوند در خواست زكريا را پذيرفت و سه شبانه روز زبان او بدون هيچ عامل طبيعى از سخن گفتن با مردم باز ماند در حالى كه به ذكر خدا مترنم بود، اين وضع عجيب، نشانه‏اى از قدرت پروردگار بر همه چيز بود، خدايى كه مى‏تواند زبان بسته را به هنگام ذكرش بگشايد، قادر است از رحم عقيم و بسته، فرزندى با ايمان كه مظهر ياد پروردگار باشد به وجود آورد، و از اينجا رابطه اين نشانه با آنچه زكريا مى‏خواست، روشن مى‏شود.

بعضى از مفسران گفته‏اند: احتمال دارد كه اين خوددارى از سخن گفتن با مردم جنبه اختيارى داشته، و زكريا به فرمان خدا مامور بوده كه در اين سه روز، زبان جز به ثناى الهى نگشايد و به اصطلاح مامور به روزه سكوت بود كه در بعضى از امم پيشين وجود داشته است.

فخر رازى اين قول را از ابو مسلم نقل مى‏كند، و آن را تفسير زيبا و معقولى مى‏شمرد «1» ولى روشن است كه اين تفسير با محتواى آيه سازگار نيست زيرا زكريا

1) تفسير كبير، جلد 8 صفحه 41.