تفسیر نمونه جلد 2

آورند و ياد خدا كنند و اما كسانى كه پرهيز نكرده باشند بايد سه روز بمانند و آن مراسم را بجا آورند و ذكر خدا كنند.

بعضى جمله" فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ" را اشاره به نفى هر گونه گناه از زائران خانه خدا مى‏دانند، يعنى آنها بعد از انجام مناسك حج كه پايانش اين اذكار است در صورت ايمان و اخلاص كامل همه آثار گناهان پيشين و رسوبات معاصى از دل و جانشان شسته مى‏شود، و با روحى پاك از هر گونه آلايش از اين مراسم باز مى‏گردند.

اين سخن گر چه ذاتا صحيح است، اما ظاهرا آيه با معنى اول هماهنگ‏تر است.

و در پايان آيه، يك دستور كلى به تقوا داده، مى‏فرمايد:" تقواى الهى پيشه كنيد و بدانيد شما به سوى او محشور خواهيد شد" (وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ).

بنا بر يكى از دو تفسيرى كه در بالا ذكر شد، اين جمله مى‏تواند اشاره به اين باشد كه مراسم روحانى حج، گناهان گذشته شما را پاك كرد، و همچون فرزندى كه از مادر متولد شده است پاك از اين مراسم باز مى‏گرديد، اما مراقب باشيد بعدا خود را آلوده نكنيد.