احزاب سیاسی در ایران جلد 2

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

احزاب سیاسی در ایران - جلد 2

موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

دفترى فرزند احمد متين دفترى است كه احمد متين دفترى حقوقدان و قانوندان برجسته ايرانى و يكى از ستونهاى رژيم به شمار مى رود.
ابوالحسن ابتهاج، حسين مهدوى را درخشانترين اقتصاددان جوان ايران ناميده است و حسين مهدوى اغلب به دوره ها و ميهمانيهايى كه همكاران و زيردستان سابق او از سازمان برنامه تربيت مى دهند سر مى زنند.
خانواده حسين به اندازه فرمانفرمائيان بزرگ و با نفوذ است دامنه ايدئولوژيكهاى سياسى اعضاع اين خانواده از سوسياليسسم تا محافظه كارى سفت و سخت، گسترش دارد ولى وفاداريهاى خانوادگى اغلب مافوق نظريات سياسى قرار گرفته است هنگامى كه مهدوى در ماه ژوئن گذشته از سوى ساواك دستگير شد، خانواده و دوستان او در دوره على و همچنين دوستان او از دوره هاى ديگر براى خلاصى او فعاليت كردند.
عريضه هايى از اعضاع خانواده و دوستان به نخست وزير و شاه رسيد و او پس از بازداشت كوتاه مدتى آزاد شد.
رضا خازنى با يكى از دختر عموهاى حسين مهدوى ازدواج كرده است.
او ارشيتكت فارغ التحصيل از دانشگاه كاليفرنياست .
همسر او شيرين فارغ التحصيل كمبريج در رشته زبانهاى شرقى است.
رضاخازنى كه علاوه بر ارشيتكت بودن هنرمند نيز مى باشد به علت هنرش در دوره هاى نقاشان و نويسندگان ايرانى راه پيدا كرده است.
اغلب آنهااز لحاظ سياسى به چپ متمايل هستند.
محمود ايزدى فارغ التحصيل دانشگاه كمبريج به عنوان نماينده يك شركت مهندسى انگليسى كار مى كند.
علايق او به تنيس و اسكى و استعداد قابل ملاحظه او در داستان سرايى، وى را به دوره هاى متعددى برده است، خانواده او با خواجه نورى ها كه يكى از آنهاعضو كنونى مجلس است، خويشاوندى دارد.
عمه ها و خاله ها و دايى ها و عموهاى او در دوستان نزديك شاهدخت فاطمه و ژنرال امير خاتمى، فرمانده كل نيرو هوايى هستند.
محمود اغلب با ژنرال خاتمى تنيس و اسكى بازى مى كند و اين امر بدون سود براى علايق تجارى او نيست.
نزديكترين دوست ايزدى فرهاد ديبا فارغ التحصيل دانشگاه آكسفورد در رشته فلسفه سياست و اقتصاد است كه اكنون به پدر خود در اداره پارك هتل و نمايندگيهاى اتومبيلهاى جگوار و رنو كمك مى كند.
خويشاوندى او با ملكه لزوما باعث مى شود كه مدتى از عمرش را در دربار بگذراند و الا گهر شهرام پسر شاهدخت اشرف از دوستان نزديك او مى باشد و همچنين عده اى از وابستگان بى كس و كار دربار از دوستان او هستند.
فرهاد رئيس جمعيت آكسفورد، كمبريج در تهران است در يكى از ضيافتهاى شام آكسفورد، كمبريج در نوامبر گذشته فرهاد مانند سالهاى گذشته بسيارى از انديشمندان ايران را همراه آورده بود.
بسيارى از آنهايى كه در اين ضيافت شام حضور داشتند از اعضاى جبهه ملى بودند در حالى كه اقليتى وابسته به رژيم بودند.
پيوند تعليم و تربيت يكسان، سازنده دوستى هايى است كه فرهاد ديبا داوطلبانه به دوستان خود نظير حسين مهدوى هرگاه كه دچار دشوارى شود، كمك خواهد كرد ولى وابستگى هاى سياسى در اين مورد نقش بسيار كوچكى دارد.
تعليم و تربيت مشابه دوستى ها و وقت گذرانى ها اغلب عامل بزرگترى براى او در اخذ تصميم در دادن كمك سياسى مى باشد.
آنچه كه در دوره على فرمانفرمائيان آشكاراست پيوندهاى دوستى نيرومند است كه از تعليم و تربيت مشابه رشد پيدا كرده است.
از صرف نهار بازى شطرنج و تخته نرد و بحثهاى سياسى صورت مى گيرد.
همه بدون استثناع نسبت به رژيم كمتر احترام مى گذراند.
بعضى ها راه ديگرى در پيش نمى بينند.
در حالى كه برخى ديگر شديدا با آن مخالفند.
بيشتر دوره ها داراى ماهيت سياسى از لحاظ احساسى ضد رژيم هستند.
چند دوره مانند دوره جبهه ملى و محافل اطراف چهره هايى از قبيل على امينى و سرلشگر على اكبر ضرغام يا مظفر بقايى فعالانه مخالف رژيم هستند دوره هاى ديگر صرفا ماهيت انديشمندى دارند و با همه يا بعضى از سياستهاى شاه مخالفند.
باز هم دوره هاى ديگرى هستند كه تظملات ويژه اى دارند از قبيل دوره هاى خورده مالكان كه مخالف اصلاحات ارضى هستند اين دوره ها كه مركب از اعضاع طبقه هاى متوسط هستند از زمان سلطنت رضاشاه در صف مخالف قرار گرفته بودند آنچه تازگى دارد مخالفت گروههاى است كه سابقااز رژيم پشتيبانى مى كردند مانند گروههاى مالكان و ملاها.
اگر چنين برداشت شود كه صدها دوره در تهران و ساير شهرستانهاوجود دارد كه پر از جوشش عدم رضايت بوده و براى سرنگون كردن رژيم توطئه مى چينند، اين برداشت گمراه كننده خواهد بود.
در حالى كه چند دوره اى هستند كه توصيف افراطى فوق شامل آنها مى شود، تقريبا همه آنها با نقش خودكامانه شاه مخالفند.
آنچه مهم است اين است كه مخالفت انديشمندان كه با اين وضوح و روشنى در محافل محصور بيان مى شود براى توده هاى بزرگ كارگران و كشاورزان با سواد بيان نمى شود.
توده ها در معرض عوام فريبى قرار گرفته و دستخوش تبليغات در مطبوعات و راديو واقع شده اند.
به توده ها در مورد مسائل سياسى، اقتصادى و اجتماعى كشور آنها آموزش داده نمى شود.
برعكس اين توده ها مورد هدف متقاعد سازى عاطفى كه در حال حاضر از سوى رژيم اعمال مى شود قرار مى گيرند.
ولى شكست مقام حاكم توده ها را در معرض نيروهايى قرار خواهد داد كه رسانه هاى گروهى در دست آنهاست.
در حالى كه دوره محلى است كه در آن انديشه ها و نظريات سياسيازادانه و بدون ترس از مداخله بيان مى شود، دوره ها چندان تاثيرى در اقدامات سياسى مورد لزوم در ايران ندارد.
اين دوره ها در بهترين وضعشان، گروههاى كوچك روشنفكرى هستند كه بر پايه منافع خودخواهانه قرار گرفته اند.
اعضاع صدها دوره اى كه در ايران وجود دارد بدون شك شامل بسيارى از رهبران آينده ايران است ولى رهبرى مداوم و زيركانه ملى در اوضاع پيچيده ايران كه پيچيده تر مى رود تنها از طريق احزاب سياسى موثر امكان پذير خواهد بود.
حكومت از طريق دار و دسته ها تاكنون ثابت كرده است كه چندان تاثيرى در ميان كارگران و كشاورزان نمى رسد.
اين يكى از محدوديتهاى آنان است و مشكل انديشمندان ايران هم همين است...
دانشجويان كه راديكال ترين عناصر گروه مخالف هستند تنها يكى از عناصرى هستند كه حاضرند به خيابانها رفته و توده ها را تحت نفوذ قرار دهند.
ولى دانشجويان تنها به حرف اعضاع قديمى تر انديشمندان گوش مى دهند.


استنباط و توصيه ها:


الف سرخوردگى نسبت به رژيم از سوى عناصر اساسى انديشمندان ايران و به ويژه جوانان تحصيل كرده ايرانى يك مشكل جدى براى حكومت ايران به شمار مى رود.
اين مشكل تا آنجايى كه به ايالات متحده مربوط مى شود، ارتكاب گناه از طريق شريك جرم بودن با رژيم كنونى را شامل مى شود.
از آنجايى كه راه ديگر واقع گرايانه اى براى سياست ما در پشتيبانى از شاه وجود ندارد و از آنجائى كه ما نبايد بيش از اندازه تحت تاثير روشهاى انديشمندانى واقع شويم كه براى آينده ايران عامل قدرت به شمار نمى آيد به سختى مى توان توصيه كرد كه در چنين مرحله اى سياست كلى خود را براى مقابله با اين مسئله را حل كنيم، مع ذالك مشكل را تا آن اندازه كه مربوط به چهره خودمان از محفلى است كه رهبران آينده ايرانى از آن برخواهند خواست، ملايمتر كنيم.
يك نمونه فوق العاده موفق يك چنين اقدام ملايمتر كننده اى، سخنرانى جوليوس هلمز سفير آمريكا در ايران درباره موضوعى تحت عنوان رضايت حكومت شده ها در انجمن ايران و آمريكا در تهران در تاريخ اول ارديبهشت 1342 بوده است.
اين نطق عكس العمل پذيرنده اى در ميان انديشمندان ايران پيدا كرد، از آنجايى كه سفير درباره ايالات متحده صحبت مى كرد هيچكس نمى توانست او را به مداخله در امور ايران متهم كند و هيجكس چنين كارى نكرد.
فرصتهاى ديگرى را مى توان براى تذكر دادن نكات برجسته مشابه پيدا كرد.
مثلا ديدار يك دانشمند برجسته دانشگاه جفرسون مانند پرفسور سولك پادوور عضو مدرسه جديد پژوهشهاى اجتماعى از كوششهاى ويژه سفارت براى تبليغ درباره ديدار و ملاقات او با انديشمندان است و اين ديدار مى تواند گام فراترى در همين جهت باشد.
يك سابقه مقاله نويسى در رابطه با اين ديدار به همت سفارت آمريكا مى تواند به اهميت دادن به اين ديدار به عنوان يك حادثه بزرگ كمك كند.
انديشه هاى ديگرى در همين خط مورد پيگيرى قرار خواهد گرفت.
ب اداره اطلاعات آمريكا سرگرم تنظيم برنامه تجديد نظر شده اى به منظور تغيير دادن تاكيد از ارتباطات جمعى به هدف گيرى دقيق درباره گروههاى رهبرى كننده برگزيده چه در تهران و چه در شهرستانها شده است.
البته انديشمندان فقط يكى از هدفهاى داراى اولويت را تشكيل مى دهند و برنامه منعكس كننده آگاهى، به اهميت آنست و ولى كار بيشترى مى توان انجام داد و بايد انجام گيرد رجوع شود به بخش يك در زير .
به طور كلى ما از قدرت پذيرايى انديشمندان ايران و به ويژه جوانان تحصيل كرده ايرانى درباره انديشه هاى آمريكايى و اطلاعات درباره آمريكا تحت تاثير قرار گرفته ايم.
ساخت و الگوهاى ارتباطاتى انديشمندان ايران چنان است كه كلمه ادا شده وزنه بيشترى نسبت به

/ 41