دكتر بختيار قبول داشت كه حزب ايران و توده هدفهاى كوتاه مدت مشترك زيادى داشته اند و از هيچكدام از احزاب نمى توان انتظار داشت كه راه تلاش حزب ديگر را براى دستيابى با اين اهداف سد نمايد.
اما اين مستلزم همكارى، چه تاكتيكى، چه كلى نمى باشد.
مخالفت روشنفكرانه دكتر بختيار با توده و كمونيسم واقعى به نظر مى رسد.
او آماده پذيرش يك تعريف آشناى كمونيست از خودش به عنوان سوسيال دمكرات مى باشد.
او راجع به پذيرفتن يك عضو حزب توده در خانه اش در چند روزه اخير براى گفتگو در مورد امور جارى صحبت كرد.
مخالفت دكتر بختيار با حزب توده به نظر مى رسد كه به مقدار زيادى براساس اين اعتقاد باشد كه توده ايم نيروى ضد ملى است كه تحت سلطه يك قدرت خارجى است.
به عنوان معاون وزير كار در كابينه مصدق.
بختيار به طور موثرى در مقابل نفوذ كمونيسم در وزارت خانه و جنبش كارگرى به طور كلى مقاومت نكرد و به وسيله دشمنانش متهم به پشتيبانى از افراد مشخصى از هواداران حزب توده شد.
عدم مخالفت با شاه
دكتر بختيار استدلال مى كند كه نقش شاه به طور خالص نمايشى يا تشريفاتى است.
او اظهار داشت كه حق نداشت در 25 مرداد فرار كند، آن وظيفه شاه بود كه با مشكلات كشور در هنگام آشوب حتى به قيمت جانش روبرو شود.
وقتى از بختيار سوال شد كه شاه از ترس كدام قدرت فرار كرد، وى طفره رفت.
او همچنين از رضاشاه ابراز تنفر كرد، هيتلر در كنار او فرشته بود.
فعاليتهاى ضد آمريكايى
بختيار اظهار داشت كه او و ديگر شخصيتهاى حزب ايران اكنون به اين نتيجه رسيده اند كه حتى ملى گراترين دولتها در ايران بدون دوستى فعال يكى از سه قدرت بزرگ نمى تواند دوام داشته باشد.
ثابت شد همكارى با انگليسيها فاجعه آميز است، و همكارى با اتحاد شوروى به معناى نابود شدن كشور خواهد بود.
حمايت از ايالات متحده نمايانگر تنها اميد ايران براى استقلال نسبتى است.
دكتر بختيار فقط انتقادات ضمنى از سياست جارى آمريكا در ايران نمود.
او مثل خيلى از ايرانيان نسبت به روزولت، رئيس جمهور فقيد به عنوان مرد قرن فكر مى كند.
شكيبايى
ملى گراهاى ايران ممكن است مجبور باشند پنج يا حتى ده سال صبر كنند تا اوضاع بر وفق مرادشان شود.
ايران اكنون به وسيله فاشيستهااشغال شده است.
فرانسه مجبور بود پنج سال براى رهايى از دست اشغالگران فاشيست آلمانى خود صبر كنند.
خود دكتربختيار در تمام مدت اشغال فرانسه به وسيله آلمان در آنجا بود.
اظهار مى دارد كه در يك جنبش مقاومت ضد فاشيست فعال بوده است.
عدم اطمينان مستمر نسبت به انگليسيها
در حقيقت اگر دولت زاهدى به انگليسيها اجازه بازگشت دهد براى مثال، مجدداروابط ديپلماتيك با بريتانياى كبير برقرار نمايد به معناى بازگشت به الگوى سابق مداخله انگليسى ها در امور داخلى ايران مى باشد.
بحث نفت بايد به درستى روشن شود كه هيچ فرصتى به انگليسيها براى كنترل صنعت نفت ندهد، كه به جاى خودش مى تواند تمام ايران را از نظر اقتصادى و سياسى كنترل نمايد.
دكتر بختيار اشاره نمود كه يك توافق كه از نظر بازرگانى مساوى باشد آن خواهد بود كه به ايران درآمدى مساوى 50 50 مشاركت در سود دهد.
صداقت در دولت
دكتر بختيار قويا معتقد است كه بزرگترين مزيت حزب او و دولت دكتر مصدق عدم فساد و مردان جديدى كه به كار گماشته شدند، بود.
از وزراى مصدق فقط فاطمى شخصا بى صداقت بود.
بى صداقتى شخصى مردان دور برزاهدى خصوصاعميدى نورى و دولت آبادى بزرگترين گناه او بود.
انگليسيها تمايل به داشتن افراد بى صداقت در قدرت داشتند، چون كه در آنهاآسان تر مى شود نفوذ كرد.

موضع ملى گراهاى ضد حزب توده:

هويزون 5 شماره سند 27 نوامبر 3591 6/9/2331 تاريخ:
بختيار محرمانه اطلاعات امنيتى صورت مذاكرات 27 نوامبر 3591 6/9/2331 شركت كنندگان: شاپور بختيار معاون اسبق وزير كار روى ام. ملبورن جان ام. هويزون موضوع: موضع ملى گراهاى ضد حزب توده دكتر بختيار با ترتيب قبلى در 4 آذر به سفارت سر زد.
قرار ملاقات به دنبال پيش درآمدهاى تلفنى به آقاى هويزون در طول هفته گذشته و ملاقاتى كوتاه در دفتر آقاى هويزون در 4 آذر صورت گرفت.
دكتر بختيار اشاره نمود كه او به وسيله سازمانى مشخص انتخاب شده كه با سفارت آمريكا تماس برقرار نمايد.
ماموريت او تشريح نمودن موضع كلى سازمان و مشخص نمودن اين بود كه آيا امكان دارد هر دو طرف، يك مذاكره بين يك مقام بلند پايه و اين سازمان مشخص را براى سفارت سودمند بيابند.
سازمان مشخص احتمالا يك يا شاخه حزب ايران است خود دكتر بختيار يك عضو فعال بود و بنا به توصيه حزب وارد دولت مصدق شد.
او اشاره نمود كه يكى از اشخاصى كه فعلا با او همكارى دارد عبدالحسين دانشپور، رئيس سابق شركت ملى جبيمه، رئيس هيئت مديره شركت بيمه در طول ماههاى آخر رژيم مصدق مى باشد كه گفته مى شود با حزب ايران همكارى داشته است.
دكتر بختيار با توصيف گروهش به عنوان ملى گرايان واقعى موضع آنها را به ترتيب زير بيان كرد:
وفادارى به دكتر مصدق
كه ممكن است اشتباهاتى كرده باشد، ولى هنوز بر احساسات 80 درصد مردم ايران فرمان مى راند.
اشتباهات مصدق به مقدار زيادى قابل نسبت دادن به مشاورانش خصوصا فاطمى مى باشد.
حسيبى همچنين نظرات اشتباهى ارائه كرد.
مخالفت با حزب توده
ولى از طريق اقدامات سازنده تا سركوب كننده.
عدم مخالفت با دولت زاهدى
گروه مى ترسد كه به هر صورت زاهدى به طور تصادفى فاشيست تر شود تا دموكراتيك تر.
دكتر بختيار در لحظاتى كه كنترلش را از دست داد اظهار كرد كه وى احساس مى كند كه دولت زاهدى هم اكنون فاشيست است.
او اظهار داشت كه 21 آبان كه به وسيله تانكها و مسلسلها از تظاهرات مردم جلوگيرى به عمل آمد، 12 هزار نفر در تمام كشور به عنوان توده اى، خيلى از آنها غيرمنصفانه و خيلى از آنها كه به سختى از بچه ها بزرگتر بودند، دستگير شدند.
آنهادر زندان در معرض تبليغات توده اى قرار گرفتند و همچنين وقتى كه آزاد شدند خشم شديدى از دولت داشتند او اظهار داشت كه دولت زاهدى با فاسدترين افرادى كه در هر كدام از دولت هاى سابق ايران ديده شده اند تشكيل شده است.
دكتر بختيار توافق نمود كه موضع گروهش در 10 آذر را بيشتر مورد بحث قرار دهد.

دكتر شاپور بختيار:

شماره سند ار. اچ. بوشنر از: بخش سياسى به: 29 سپتامبر 4591 7/7/33 تاريخ:
بختيار محرمانه يادداشت به: بخش سياسى از: ار. اچ.
بوشنر تاريخ: 29 سپتامبر 4591 7/7/32 موضوع: دكتر شاپور بختيار طبق گفته يك منبع ايرانى مورد اعتماد در شركت ملى نفت ايران فعاليتهاى بختيار به عنوان كارمند اداره كار در خوزستان تقريبا باطل به قصد تقويت موقعيت خودش بود.
بختيار سعى داشت به عنوان نماينده خوزستان براى مجلس شانزدهم راى بياورد.
او براى افزايش وجهه خود در ميان كارگران به كارهاى دست مى زد از قبيل آنكه چكهاى سود صندوق رفاه كارگران را شخصا به تك تك كارگران مى داد و يادآور مى شد كه چون من دم درستكارى هستم اين چك را به تو مى دهم، اگر كار با دولت بود اين پول هيچ وقت دست تو نمى رسيد، و از اين قبيل.
منبع اظهار داشت كه اين امر به سختى مقرون به انصاف بود، زيرا موقعيت بختيار در توزيع چكها فقط بنا به اقتضاى شغل دولتيش بود و تمام كار تهيه چكها توسط اداره كارگزينى صورت مى گرفت.
منبع اضافه كرد هنگامى كه روشن شد كه دكتر راجى، احتمالا كرسى مجلس را كه بختيار هم آن را آرزو مى كرد خواهد برد، مگر آنكه بختيار آراى مناطق اطراف خرمشهر، انديمشك و غيره را به دست آورد، او به اقدامات افراطى متوسل شد.
وى كارگران شركت اتوبوسرانى را كه با صلاح ديد وزارت كار، آنهارا به عنوان مازاد كنار مى گذاشت، تحريك كرد و عاقبت اعتصابى را برپا كرد كه در آن كارگران جلوى