احترام ايرانيان سوسياليست مسلك ساكن خارج برخوردار است و به ما گفته شده است كه از طريق ايرانيانى كه بين ايران و اروپا سفر مى كنند، با آنهاتماس غير مستقيم برقرار كرده است.
در سال 1347 يك حقوقدان ايالات متحده كه شواهد گسترش يافته اى درباره تعقيب آزار سياسى در ايران علاقمند بود از ملكى ديدن كرد، به ملكى اجازه داده شد كه با اين ديداركننده خارجى ملاقات كند ولى مقامات به او توصيه كردند كه در اظهارنظرهاى خود محتاط باشند، مبادا به شهرت ايران لطمه جديدى وارد آورده و دولت را وادار كند كه عليه او دست به اقدام قانونى بزند.
ملكى كه از مدتها قبل درباره بيهوده بودن رويارويى با دولت آشناست، آرام شد.
اين رهبر سوسياليست كه دچار ضعف مزاج است در خانه اى در تهران زندگى مى كند و اخيرا سرگرم ترجمه يك كتاب است.
برادر او كه تاجر است از لحاظ مالى به او كمك مى كند به ما گفته است كه وى درباره فرصتهاى مخالفان رژيم براى رخنه در قدرت شاه بسيار بدبين است و ظاهرا تسليم بازنشستگى اجبارى خود از امور سياسى شده است .مع ذالك در صورتى كه مخالفان جوانتر و فعالتر رژيم تصميم بگيرند عليه رژيم اقدام كنند، كمتر ترديد مى رود كه آنهااز نام ملكى و پرستيژ بين المللى او در محافل سوسياليست خارجه به عنوان يك جاذبه براى جلب پشتيبانى ايرانيان و ديگران در خارجه بهره بردارى نكنند.

رضا شايان:

يكى از همكاران نزديك ملكى در اتحاديه سوسياليست كه با ملكى دستگير و محاكمه شد و در سال 1345 به اتهام انتشار افكار كمونيستى محكوم گرديد.
شايان به افسر گزارشگر گفت كه آزادى زودرس او و ملكى از زندان درنتيجه مداخله تيتو رئيس جمهور يوگسلاوى و رئيس جمهور وقت اطريش نزد شاه بوده است كه هر دو با ملكى آشنا بوده اند.
شايان بيكار است و براى پشتيبانى مالى بر پدر خود اتكا دارند.
همه كوششهاى او جهت به دست آوردن كار از سوى مقامات كه اصرار دارند كه تا زمانى كه او از مخالفت خود با شاه دست برنداشته كارى براى او فراهم نخواهد شد، بى نتيجه بوده است.
همين اواخر شايان به افسر گزارشگر گفت كه اكنون از او خواسته مى شود كه نه تنها از مخالفت منصرف شود، بلكه از سياستهاى شاه پيروى كند و اينها شرايطى است كه شايان خاطرنشان ساخته است كه هرگز از آنهااطاعت نخواهد كرد.
شايان مى تواند در داخل ايران سفر كند ولى تقريبا مانند همه مخالفان رژيم مانند خود، اجازه ندارد به خارج سفر كند.
مقامات گاه به گاه او رابراى مصاحبه احظار مى كنند.
و در اين مصاحبه ها از او تقاضا مى كنند تا درباره دوستانى كه با آنهاتماس دارد، گزارش دهد.
طبق اظهار شايان چنين دوستانى به نوبه خود مورد بازپرسى قرار گرفته و از لحاظهاى ديگر تحت تعقيب و آزار قرار مى گيرند به طورى كه شايان از مراوده خارج از محدوده چند نفرى بى ميل است تا مبادا باعث دردسر بيهوده براى اطرافيان خود شوند.
به ما گفته مى شود كه زمانى كه در وزارت كار خدمت مى كرد مى تواند به آسانى پيروانى در وزارت كار براى خود فراهم كند.
به ويژه به دليل اينكه گفته مى شود كه او داراى استعداد عوام فريبى است.
شايان ايالات متحده را در فرمانروايى مستبدانه شاه مقصر مى داند و تا زمانى كه شاه از قدرت ساقط نشود راهى براى شل تر كردن اوضاع سياسى در ايران نمى بيند.

باقر كاظمى:

در زمان نخست وزرى مصدق وزير امور خارجه بود و به عنوان يكى از رهبران پر قدرت جبهه ملى خوب شناخته شده بود و او اكنون به آرامى در خانه در تهران زندگى مى كند و هيچ گونه فعاليتى ندارد.
در حالى كه او با دوستان سياسى گذشته ملاقات مى كند، ظاهرا هيچگونه تمايلى براى كار بيشتر از تجديد خاطرات و ثبت و ضبط اميدهاى پاك براى آينده ندارد.
در زمان تشييع جنازه مصدق در سال 1346 كاظمى به اتفاق داريوش فروهر و شاهپور بختيار تداركات لازم را براى دفن مصدق به عمل آوردند.
مقامات، كاظمى را از ملاقات با ساير رهبران وابسته به جبهه ملى درك مى كند، هر چند فعالانه مانع آن نمى شوند.

نتيجه گيرى:

هر چند در بالا به چند فقره تظلم از سوى سه گروه بندى مخالف با شاه اشاره شده است، اين مطالعه بدون چند سخنى درباره اينكه چرا بعضى از اين اشخاص معتقدند كه موضع آنها در دراز مدت بيهوده نخواهد بود، تكيمل نخواهد شد.
و همچنين شايسته است كه خط استدلال و لااقل بعضى از استدلال هاى بكار رفته از سوى اين اشخاص در مكالمات خود با مامورين سفارت نشان داده شود.
همه آنها همچنان معتقدند كه شاه هرگز از پشتيبانى اصيل مردم ايران برخوردار نبوده و نخواهد بود.
آنها معتقدند كه شاه در سال 1332 هنگامى كه مصدق محبوبترين رهبر ايران در ازمنه جديد سرنگون شد با مساعدت ايالات متحده تا راه را براى بازگشت شاه از رم هموار كند، به نحو خدشه ناپذيرى مهر خارجى بر خود زد آنها مدعى هستند كه ايرانيان از سركوبى بى رحمانه فعاليت مشروع سياسى تضمين شده در قانون اساسى ايران نفرت دارند و آنها پيش بينى مى كنند كه به مرور زمان با آگاهى بيشتر و بيشتر ايرانيان در امور سياسى فشارها بر روى هم انباشته خواهد شد و منجر به سرنگونى شاه خواهد گرديد.
آنها نتيجه گيرى مى كنند كه با بروز بحرانى تسلط شاه بر ايران تاب نخواهد آورد، به ويژه بحرانى كه در زمينه اقتصادى باشد كه پيش آمدن آن ناگزير است.
بدين مناسبت مخالفان رژيم از سقوط اخير ايوب خان در پاكستان دل و جراتى به خود داده اند و پيش بينى مى كنند كه اگر اوضاع در ايران از هم پاشيده شود، سقوط شاه سريعتر خواهد بود.
على رغم تبليغات دولت درباره اصلاحات و انقلاب سفيد شاه، وضع اكثر ايرانيان، به عقيده آنها، چندان بهبودى نيافته و فساد همچنان غوغامى كند و زورگويى هاى ناچيز ديوانسالاران ايران، بلاانقطاع ادامه دارد.
اين اشخاص به عدم تساوى ثروت بين كارگران غير ماهر در شهرهاى ايران كه تعداد آنها بسيار زياد است واكثر آنها بيكارند يانان بخور نميرى در مى آورند و آنهايى كه در ساختمانهاى كاخ مانند به راحتى زندگى مى كنند، اشاره مى كنند.
آنهايى كه ادعاى كارشناسى در اموراقتصادى دارندآنچه راكه آنهاهزينه هاى افراطى دولتى مى نامند كه به نحو قابل ملاحظه اى ناشى ازخريد تجهيزات فوق العاده پيچيده نظامى در قبال تهديدات خارجى مى باشد، مورد انتقاد شديد قرار مى دهند و معتقند كه اين تهديدات خارجى زائيده تخيلات شاه است .بعضى ازآنها مى گويند كه هزينه هاى نظامى شاه براى خود شاه ضرورى است زيرا اين هزينه هاى وفادارى دستگاه عظيم نظامى كه او رژيم خود را بر روى او نهاده تامين مى كند.
در حال حاضر آنهانسبت به تصميم شاه براى تقبل پرداخت هزينه كامل دفاع از تاسيسات نفتى در جنوب را مورد انتقاد قرار مى دهند و مدعى هستند كه چنين تاسيساتى تنها براى منبع درآمد سودآورى نيست بلكه خاطر ملل ثروتمند غربى است كه براى حمايت از دسترس خود به نفت خليج فارس به آن محتاج مى باشند.
آنهاضمن اشاره به اين تصميم مى گويند كه با چنين تصميمى شاه به صورت يك عروسك خيمه شب بازى قدرتهاى بيگانه درآمده است.
مخالفان رژيم در ايران به علت اينكه هيچگونه برنامه اى، كه بتوان آن را از آنهاناميد و به آنچه كه شاه عمل مى كند تفاوت داشته باشند، ندارند، و ترجيح مى دهند بر روى نكات منفى آن تاكيد كنند.
و ثبات و اصلاحات نوگرايانه و دامنه وسيع پيشرفتهاى چشمگير را كه در سالهاى اخير به وسيله ايران به عمل آمده كوچك بیشمارند.
بنابراين ما شك داريم از اينكه به مرور زمان نقطه نظر آنهاتحول يابد.
زيرا كه بيشتر آنهااگر نه همه آنها اين همه از عمر خود را صرف فعاليت عليه شاه كرده اند.
براى بيشتر آنهاتغيير خط مشى در چنين مرحله اى به منزله رد شخصيت و هويت خود نشان خواهد داد كه يك عمر كوشش و از خودگذشتگى آنهابه باد مى رود.
شاه به نوبه خود درباره قدرت خويش، اعتماد دارد و بيش اندازه لازم در عجله است تا وقت خود را صرف آرام كردن بدگويان خود نمايد كه به عقيده آنهابه هر صورت به جز منفى بافى كار ديگرى از دستشان بر نمى آيد.
شاه ظاهرا به جاى همه اينها تصميم گرفته است كه با تصميماتى كه او از چندسال بيش اتخاذ كرده، زندگى كرده و موج نوگرايى را به پيش ببرد و مخالفان عصيانگر رژيم رابه حال خودشان بگذارد تا به تدريج از ميان بروند و در انتظار تحقق پيش گوييهاى نحوست بارى باشند كه تمايل به آن را دارند.