28 مرداد به اين سو تا پيروزى انقلاب اسلامى، آمريكاى غدار، حكام مطلق العنان در ايران بوده اند.
حكومتهاى مركزى در واقع چيزى جز بازيچه هاى دست استعمار جهانى نبودند، خصوصا حكومت شاه معدوم نمونه بارز حضور گسترده استعمار خارجى در مقدرات كشور ما بوده است.
اهميت استراتژيكى ايران در منطقه و منابع سرشاراقتصادى موجود در ايران همه و همه موجب شده بود كه آمريكاى عالم خوار ايران را به عنوان پايگاه عمده حضور سياسى نظامى خود در منطقه قرار دهد كه اسناد تفصيلى آن در كتاب شماره 8 اسناد لانه جاسوسى آمده است.
در كنار منافع اساسى امپرياليسم در ايران آنچه كه هم اكنون لزوما قابل ذكر است شيوه هايى است كه امپرياليسم براى حفظ اين منافع سرشار به كار مى گرفت.
طبيعى است براى اين منظور در اولين گام اساسى ترين طرح بسط سلطه فرهنگى غرب و بيگانه ساختن جامعه از هويت اصيل اسلامى خود بود كه با تعليم و تبليغ گسترده مبانى فرهنگ غرب و ظواهر و اشكال منحط آن محقق مى شد.
قسمتهايى از يك سند:
اما نكاتى وجود دارد كه ما بتوانيم به كمك آن موضع خود را در ميان قشر روشنفكران ايرانى بهبود بخشيم و نحوه تفكرشان را نسبت به حكومت وقت به طور مثبت ترى كاناليزه نمائيم. همچنين پيشنهاد مى شود كه ارتباط متقابل فكرى را، علاوه بر ارائه طرق معمول نوع بصرى و غيره، بيشتر تشويق نماييم، اين امر مستلزم تدبير برنامه جديدى جهت ديدار آمريكائيهاى نوع روشنفكر خواهد بود كه ممكن است آن را با پستهاى مورد نياز آتى تامين كرد.
نيز پيشنهاداتى در جهت محدود كردن بررسى ايرانيان در موسسات آموزشى زير استاندارهاى آمريكايى و ايجاد يك موسسه مطالعات ايرانى در تهران ارائه مى شود. جبهه ملى روشنفكران به تدريج با قطب بندى جامعه و تغيير ساخت اجتماعى ايران، گسترش شهرها و صنايع وارداتى، صدور تكنولوژى غرب و دستگاه عريض و طويل بوروكراسى ادارى و...قشر اجتماعى نوين روشنفكران كه از لحاظ كمى بخش قابل توجهى از جامعه شهرى را تشكيل مى داد با توجه به زمينه هاى عقيدتى كه قبلا عنوان شد، شكل گرفت.اين متجددين عمدتا يا جذب دستگاههاى ادارى و يااز كانالهاى خاصى به هيئت حاكمه وارد شدند.
البته نمى توان حضور نسل متعهد و روشنفكر دانشگاهى و تحصيل كرده متكى به اسلام، كه از عوامل قابل ذكر در پيروزى انقلاب اسلامى بوده و هستند رااز ياد برد، بلكه جريان انقلاب بخش عظيم ديگرى را كه مسخ شدگان فرهنگ غرب بودند، از خود بيگانگى رهانيد و به دامن اسلام برگرداند و مديران كنونى جمهورى اسلامى را همين تحصيل كرده هاى دلسوخته مكتب تشكيل مى دهند.
البته اين قشر جز در موارد معدودى فرهنگ خاصى براى خود داشتند و جداى از متن توده هاى مردم كه متكى برايده الهاى مذهبى و الهى بودند، با حفظ پاره اى از سنتهاى جاهلى خود به گرداب مفاسد غرب هر روز بيشتر فرومى رفتند.
احزاب سياسى كه در كشورهاى ما تولد يافته و آغاز به كار كردند، نوعا در يك چنين جو نامساعدى رشد نمودند، خصوصا اينكه گردانندگان اصلى آنهااز ميان همان متجددين علم زده مجذوب تمدن غرب بوده اند.
البته نوعا توجيه سياسى نزديكى اينها به آمريكاى جانخوار خطر شوروى و كمونيسم بوده است همان گونه كه توجيه شرق باوران براى نزديكى به بلوك شرق خطر تجاوزات امپرياليسم بوده است ،اينها دائما از دافعه يكى خارج و وارد جاذبه ديگرى مى شده اند و دراين ميان براى خويش هويت مستقلى قائل نبوده اند.
در قسمتى از اسناد آمده است او گفت كه گروه وى سد محكمترى از افراد غيرمحبوبى كه در حال حاضر قدرت را به دست دارند، در مقابل نفوذ كمونيسم و شوروى خواهد بود.
كريم سنجابى من معتقدم كه پيمان دو جانبه باايالات متحده تضمين بيشترى را براى ايران عليه تجاوز شوروى مى دهد و من جدا تمايل ندارم از اين پيمان دو جانبه داوطلبانه صرفنظر كنم ، بدون اينكه در عوض نفعى بدست آورم.
تنها زمانى كه ما نسبت به شوروى ها اطمينان داشته باشيم زمانيست كه ما نسبت به ايالات متحده اطمينان داريم. از سوى ديگر ايران به تنهايى نمى تواند در مقابل شوروى كارى از پيش برد، تنها از طريق حفظ روابط حسنه و شايسته با غرب و تنها با كمك و تفاهم غرب ما مى توانيم روابط حسنه و مطمئن با آنهاداشته باشيم. كريم سنجابى وى معتقد به لزوم حمايت آمريكا به عنوان كمترين از سه زيان، در دنيائى كه همسايگان اتحاد شوروى نمى توانند به تنهايى روى پاى خود بايستند، مى باشد. الهيار صالح اگر ايالات متحده خواستار يك كشور آزاد است كه عليه شورويها كار كند بايد به جبهه ملى كمك كند. كشاورز صدر اين است كه اگر اين احزاب در روند سياسى خود زمانى به مخالفت با شاه مى پردازند، اگر اين مبنايى واقعى داشته باشد، هيچگاه به نفعى و طرد سلطه آمريكا نمى پردازند و حتى از آمريكا براى مقابله با شاه استمداد مى طلبند.
آمريكا بايد ايران را راهنمايى كرده و كمك كند كه به طرف دموكراسى غربى برود تا مردم بتوانند آزاد باشند !! كشاورز صدر ما در مورد جبهه ملى احساس مى كنيم كه در چنين زمانى مهم است به ايالات متحده نشان دهيم كه اشخاص معتدلى هستيم و ضد بيگانگان بى بند و بار نيستيم و راديكالهاى كله شق نيز نمى باشيم . داريوش فروهر رژيم شاه كه نوكرى بى چون و چراى خود را براى آمريكاى عالم خوار به ثبوت رسانده در شرايط عادى هرگز جانشين برترى را در ذهن امپرياليسم تداعى نمى كند به همين دليل آمريكا حمايت همه جانبه خود را از شاه و اعوان انصارش حفظ مى كند و هر چه اين دستجات با خوشرقصى هاى خود سعى به نزديكى به امپرياليستها براى بدست اوردن قدرت ظاهرى سياسى مى كردند، امپرياليسم آمريكا به تلاشهاى آنهاوقتى نمى گذاشت، چرا كه تا زمانى كه شاه بر سر قدرت است، منافع آمريكا در حد نهايت تامين مى شود و نيازى به حضور اين شاخكها نيست،اما به جهاتى براى حفظ صورت ظاهر و جاانداختن الگوى حكومتهاى غربى، زمانى اجازه حضور و نشو و نما به اين احزاب و گروهها در صحنه اجتماعى ايران مى دهد و ديگر بار با توجه مساعد بودن اوضاع با قدرت تمام اين گروههارا خاموش مى كند.
اين گروهها چون از پشتوانه مردمى بر خوردار نيستند، بيشتر مجمعى از روشنفكران مخالف! را تشكيل مى دهند و دقيقا به همين دليل است كه ميزان وابعاد فعاليتشان متناسب است با چارچوبه اى كه آمريكا و رژيم دست نشانده اش براى آنهاتعيين مى كند و غير اين نمى تواند باشد، چرا كه ايده ال و غايت تلاشهاى اينان يك حكومت دموكراتيك !همچون حكومت ايالات متحده آمريكا مهد آزادى است!! نمونه هايى از اسناد گواه خوبى بر اين سرسپردگى است.
آميزه اى از دستاوردهاى غرب با ميراث ايرانى ملتى با اهميت جهانى به وجود خواهد آورد. حسين مهدوى او بختيار تا آنجا پيش رفت كه به ستايش از سيستم سياسى آمريكا و اميد و الگويى كه آن به دنيا ارائه مى دهد، پرداخت.
بختيار سپس شروع به تحليل منافع آمريكا در ايران نمود، و گفت كه او فكر مى كند منافع دراز مدت ايالات متحده در اينجا به وسيله ايجاد يك دولت جوابگو به آرزوهاى مردم كه درجاتى !از آزادى هاى سياسى را مجاز خواهد نمود به بهترين نحو فراهم خواهد شد بختيار مقامات رسمى آمريكايى كه مقدم با آنهاملاقات كرده است او را فردى متعادل، طرفدار آمريكا و روشنفكر تلقى مى كنند كه صميمى است و بى پرده و صريح صحبت مى كند.
مقدم همواره با مقامات رسمى آمريكا روابط دوستانه داشت و مايل به ادامه مباحثات اصولى. نهضت راديكال لازم به يادآورى است رحمت الله مقدم مراغه اى از جاسوسان سياسى در ايران بوده كه اسناد آن در آينده به چاپ خواهد رسيد.
او مرتضى بازرگان مى خواست دولت آمريكا را مطمئن كند كه دولتى كه توسط جبهه ملى اداره شود با آمريكا دوستانه برخورد خواهد كرد. ايران با حكومت جبهه ملى در پى بهترين روابط ممكن با غرب خواهد بود و حتى فروش نفت به اسرائيل را ادامه خواهد داد. مرتضى بازرگان از آغاز رژيم مشروطيت در ايران، خواسته ايم كه در اينجا آنچه را كه شنيده ايم در آمريكا وجود دارد، داشته باشيم.