4- خانواده خود را جمع كند
مستحب است قبل از شروع به سفر حج خانواده خود را جمع كرده و با همه آنان خداحافظىنمايد. شيخ صدوق در كتاب ((المقنع فى الفقه )) مى گويد: ((هرگاه خواستى به سفر
حج بروى ، خانواده خود را جمع كن )).[223]در كتاب ((فقه الرضا))[224] نيز به اين امر، سفارش شده است .و سرّ اين امر شايد اين باشد كه انسان وقتى خويشان و خانواده اش را جمع كند، در
حضور خود آنان حلاليت مى طلبد و در واقع با خاطرى آسوده به ديار دوست سفر مى كند.
بديهى است در اين سفر الهى ، هنگامى انسان موفق به انجام آن و به مطلوب
نايل مى گردد كه هيچكس از او ناراضى نباشد.
5 دو ركعت نماز بخواند
در كتاب ((فقه الرضا)) فرموده است : هرگاه خواستى به سفر حج بروى ، خانواده خودرا جمع كن و دو ركعت نماز بخوان و خداوند را تمجيد كن و بر پيامبر اكرم صلّى اللّه
عليه و آله لوات بفرست و آنگاه دو دست خويش را به سوى خداوند بلند كن و بگو:((اءَلَّلهُمَّ إِنى اءَسْتَوْدِعُكَ اليَوْمَ دينى وَمالى وَنَفسى وَاءَهْلِى وَوَلَدى وَجَمِيعَ حَيْرانى
وَاءَخْوانَنَا المُؤ مِنينَ الشّاهِدَ مِنّا وَالغائِبَ عَنّا)).[225]
6 تنها به مسافرت نرود
در روايات زيادى سفارش شده است كه تنها به مسافرت نرويد. اميرالمؤ منين على عليهالسّلام ه امام حسن وصيت مى كند كه :((سَئِلْ عَنِ الرَّفيقِ قَبْلَ الطَّريقِ)).[226]يعنى : ((قبل از مسافرت ، جوياى رفيق باش )).((لقمان )) نيز به پسرش سفارش كرده است كه :((يابُنَى ! اَلرَّفيقُ ثُمَّ الطَّريقُ))[227]يعنى : ((اى پسرم ! ابتدا رفيق پيدا كن و سپس به مسافرت برو)).امام صادق عليه السّلام نيز از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله
نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: ((آيا مى خواهيد برترين مردم را به شما معرفى كنم
؟))اصحاب گفتند: بله .آن حضرت فرمود: ((كسى كه تنها مسافرت كند و كسى كه از كمك به ديگران خوددارى
نمايد و كسى كه خدمتكارش را بزند)).[228]
7 در مسافرت اخلاق نيكو داشته باشد
امام باقرعليه السّلام مى فرمايد:((مايَعْبَؤُ مَنْ يَسْلِكُ هَذا الطَّريقَ إِذا لَمْ يَكُنْ فيهِ ثَلاثٍ خِصالِ: وَرَعٌ يَحْجُرُهُ عَنْ مَعاصِىِاللّه وَحِلْمٌ يَمْلِكُ بِهِ غَضَبَهُ وَحُسْنُ الصُّحْبَةِ لِمَنْ صَحِبَهُ)).[229]يعنى : ((اعتنايى نيست به كسى كه اين راه (حج ) را بپيمايد ولى سه خصلت در او نباشد:
1- پاكدامنى كه او را از گناه بازدارد. 2- بردبارى كه بر خشمش چيره شود. 3-
برخورد خوب با رفيقش )).
8 به همسفر خود كمك كند
لازم است در مسافرت به همراهان كمك كرده و احتياجات ديگران به ويژه كسانى كه ضعيفهستند را برآورده سازد)). رسول خداعليه السّلام فرموده است :((مَنْ اءَعانَ مُؤْمِناً مُسافِراً نَفَّسَ اللّه عَنْهُ ثَلاثاً وَسَبْعينَ كُرْبَةً وَاءَجارَهُ فى الدُّنيا وَالا
خِرَةِمِنَ الغَمِّ وَالهَمِّ. وَنَفَّسَ عَنْهُ كَرْبَهُ العَظِيمَ يَوْمَ يَغُصُّ النّاسُ بِاءَنْفاسِهِمْ)).[230]يعنى : ((هر كسى كه مسافر مؤ منى را كمك كند، خداوند 73 گرفتارى را براى او
برطرف مى كند و او را در دنيا و آخرت از نگرانى و اندوه پناه مى دهد و آن گره بزرگ
را روزى كه مردم نفسهايشان در گلو حبس مى شود، براى او مى گشايد)).