درس هایی از احکام اسلامی نسخه متنی

را بـه كـار گـيـرد تا اعضاى خانواده اهل نماز شوند؛ يعنى در صراط مستقيم الهى قرار گيرند، تنها خدا را بپرستند و از او كمك بخواهند. اين كار، آنان را در مسير نعمت يافتگان الهى قـرار مى دهد و از هرگونه ضلالت و شقاوت مبرّا مى كند، چنان كه به گفته امير مؤ منان (ع )، رسـول گـرامـى اسـلام (ص )نـخـسـتـيـن كـسـى بـود كـه بـه ايـن آيـه جـامـه عـمـل پـوشـانـد، هـم خـود بـهـتـريـن نـمـازگـزار بـود و هـم خـانـدانـش را بـدان فـرا مـى خواند.(115)

(يا اَيُّهَا الَّذينَ امَنُوا قُوا اَنْفُسَكُمْ وَ اَهْليكُمْ ناراً وَقُودُهَا النّاسُ وَالْحِجارَةُ...)(116)

اى كسانى كه ايمان آورده ايد! خود و خانواده خويش را از آتشى كه هيزم آن انسان ها و سنگ هاست ، نگه داريد.

در آيـه قـبـل خـداونـد بـه سـرپـرسـتـان خـانـواده دسـتـور مـى داد تـا اهل خانه را به نماز وادارندو در اين آيه مى فرمايد آنان را از آتش دوزخ نگه داريد!

از روايـات مـعـصـومـيـن (ع )بـه دست مى آيد كه منظور از اين آيه ، فراخوانى خانواده به سوى نـيـكـى هـا و بـازداشـتـن آن هـا از زشـتـى هـاسـت . امـام صـادق (ع )مـى فـرمـايـد: وقـتـى ايـن آيه نازل شد يكى از مسلمانان در گوشه اى نشست و گريست و گفت : من از حفظ خويشتن هم ناتوانم ، ايـنـك مـسـؤ وليـت حـفـظ خـانـدانـم نـيـز بـر دوش مـن قـرار گـرفـت ! رسول اكرم (ص ) به او فرمود:

(حَسْبُكَ اَنْ تَاءْمُرَهُمْ بِما تَاءْمُرُ بِهِ نَفْسَكَ وَ تَنْهاهُمْ عَمّا تَنْهى عَنْهُ نَفْسَكَ)(117)

همين قدر كافى است كه آن ها را به آنچه خود را امر مى كنى ، فرمان دهى و از آنچه خود را باز مى دارى نهى كنى .

ابـو بـصـيـر نيز مى گويد از امام صادق (ع )پرسيدم : چگونه خانواده ام را از ورود به دوزخ مصون بدارم ؟ امام در پاسخ فرمود:

(تـَاءْمـُرُهـُمْ بـِمـا اَمـَرَ اللّهُ وَ تـَنـْهـاهـُمْ عَمّا نَهاهُمْ فَاِنْ اَطاعُوكَ كُنْتَ قَدْ وَفَيْتَهُمْ وَ اِنْ عَصَوْكَ قَدْ قَضَيْتَ ما عَلَيْكَ)(118)

به آنچه خدا فرمانشان داده فرمانشان دهى و از آنچه خدا منعشان كرده بازشان دارى ؛ اگر آنان تو را اطاعت كردند، از دوزخ مصونشان داشته اى و اگر نافرمانى ات كردند، تو وظيفه خويش را انجام داده اى .

به دو استفتاء از امام خمينى (ره )در اين باره دقت فرماييد:

1 ـ اگـر زنـى در زنـدگـى اوّلاً اطـاعـت از شـوهـر نـكـرد، ثـانـيـاً بـراى شـوهـرش ارزش قائل نبود، ثالثاً اسرار زندگى را در همه جا فاش نمود، رابعاً در زندگى مرتب دروغ گفت ؛ تكليف مرد از نظر شرعى با چنين زنى چيست ؟ ج ـ بايد او را امر به معروف و نهى از منكر نماييد.(119)

2 ـ زنـى كـه به مسائل شرعى مثل نماز و ديگر مسائل بى اهميت باشد، به خصوص نماز صبح را هيچ گاه به پا نمى دارد، وظيفه شرعى شوهر او چيست ؟ ج ـ بايد او را امر به معروف نماييد و به خواندن نماز وادارش ‍ كنيد.(120)

ب ـ حمايت

بـا تـوجـه بـه برخى از ويژگى هاى جسمى و روحى مرد و همچنين سرپرستى او در خانواده ، دفـاع از كـيان خانواده در برابر آسيب هاى گوناگون برعهده او قرار مى گيرد و او موظف است تهاجمات فرهنگى ، فيزيكى ، ناموسى و مالى را از خانواده خويش دفع كند؛ 1 ـ تـهـاجـم فـرهنگى ؛ رسول گرامى اسلام (ص )، كسانى را كه از بار مسؤ وليت تربيتى و فرهنگى خانواده خويش شانه خالى مى كنند، نفرين كرده و فرموده است :

(... مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ يَعُولُ)(121)

كسى كه افراد تحت تكفل خود را تربيت نكند و فاسد سازد، از رحمت خدا بسيار دور است .

2 ـ تـهـاجـم فـيـزيـكـى ؛ اگـر كـسـى بـه مـنـسـوبـيـن انـسـان از قبيل پسر، دختر، پدر، برادر