منطق فهم قرآن نسخه متنی

» قرآن مجيد در آيه ى 27 سوره ى تكوير، پس از زدودن شبهه هايى كه در مورد رسالت پيامبر(صلى الله عليه وآله) و حقانيت قرآن مطرح شده است، مى فرمايد: «إِنْ هُوَ إِلاّ ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ; قرآن جز يادآورى و پندى براى عالميان نيست، -البته- براى كسى از شما كه بخواهد راه راست را در پيش گيرد.»

9. ايمان به خدا و تمسك به قرآن

شرط ديگرى كه در بهره مندى از قرآن مطرح مى باشد، «ايمان به خدا و تمسّك بدان» است. «وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ نُوراً مُبِيناً فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ اعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَة مِنْهُ وَ فَضْل وَ يَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِراطاً مُسْتَقِيماً;[1] به سوى شما نورى روشنگر فرو فرستاديم; اما آنان كه به خدا ايمان آوردند و به قرآن چنگ زدند پس خداوند آنان را در رحمت وفضل خود وارد مى كند و از راهى مستقيم به سوى خود هدايت مى نمايد.»

ايمان به خدا اساس تمام ارزش هاست و هر عملى كه بدون ايمان انجام گيرد، هيچ نقشى در سعادت انسان ايفا نمى كند. چنگ زدن به تعاليم قرآنى نيز تنها راه وصول به هدف نهايى قرآن است. آگاهى دادن به وسيله ى انذار و تبشير و انتخاب راه درست و رعايت تقوا براى آن است كه انسان در پرتو تعاليم قرآن به خداوند رهنمون شود. استفاده از تعاليم قرآن زمينه ى چنين رشد بزرگى را، آن هم به دست خدا، فراهم مى آورد. در آيه اى ديگر مى فرمايد: «إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ;[2] اى پيامبر(صلى الله عليه وآله)، تو فقط كسى را بيم مى دهى و بيم دادنت در او مؤثر واقع مى شود كه پيرو قرآن باشد و از دستورهاى آن پيروى كند.»

10. سجده و تسبيح

يكى ديگر از شرط هاى بهره مند شدن و رسيدن به اهداف قرآن، نهايت «تذلّل و عبوديت» در برابر خداست. سجده مظهر تام عبوديت بنده در برابر خداست و در روايات آمده است، كه اگر انسان بداند در هنگام سجده خداوند چه قدر به او عنايت دارد، حاضر نمى شود سر از سجده بردارد. سجده براى خدا معلول درك عظمت خدا و رابطه ى انسان با او است. اگر خداوند كمال مطلق است و علم، قدرت، رحمت، حيات وديگر اوصاف او بى نهايت و انسان در پى كسب كمال است، وقتى بالاترين و كامل ترين موجود را مى يابد، نهايت كرنش و تذلّل را در برابر او اظهار مى نمايد، به ويژه اگر آن موجود پروردگار او باشد و هستى خود را حقيقتاً از او دريافت كند.

در سوره ى سجده، آيه ى 15 مى فرمايد: كسانى به آيات الهى ايمان مى آورند كه وقتى آنان را به آيات پروردگارشان توجه مى دهند، به سجده مى افتند و او را تسبيح مى كنند.

«تسبيح و تنزيه خداوند» نيز يكى ديگر از شرط هاى بهره مندى از قرآن است. كسى كه خداوند را منزّه از هرگونه نقص و آلودگى بداند، سخن او را نيز كه قرآن است، كامل و بى نقص مى داند و آن گاه است كه در پذيرش و تسليم در برابر آن دچار ترديد نمى شود. پذيرفتن و باورداشتن قرآن به عنوان سخن بى عيب و نقص پروردگار زمينه را براى فهم، عمل و بهره گيرى از آن و در نهايت، رسيدن به بالاترين اهداف قرآن فراهم مى سازد.

[1]. نساء، 175.

[2]. يس، 11.