ف‍ق‍ه‌ الاس‍لام‍ی‌ نسخه متنی

4 - ديگر محرمات

الف - محرمات سببى (105)

قرآن كريم:

1 - )وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَصِهْراً...(106)).

"و او كسى است كه از آب انسانى آفريد، و او را دارى پيوند نسبى و سببى گردانيد..."

2 - )وَلَا تَنْكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُمْ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةًوَمَقْتاً وَسَاءَ سَبِيلاً * حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ الَّلاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُم مِنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُم مِن نِسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلاَئِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلاَبِكُمْ وَأَن تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُوراًرَحِيماً(107)).

"زن پدر را نبايد به نكاح درآوريد )بعداز نزول اين حكم( مگرآنچه از اين پيش )در زمان جاهليت( كرده ايد، كه خداوند از آن درگذشت، زيرا كارى است زشت ومبغوض خدا وعملى بس قبيح است.حرام شد بر شما )ازدواج با( مادرانتان، ودخترانتان، وخواهرانتان،وعمه هايتان، وخاله هايتان، ودختران برادر، ودختران خواهر، ومادران رضاعى، وخواهران رضاعى، ومادران زنانتان، ودختران زنانتان كه دردامن شما تربيت شده اند، اگر با آن زنان همبستر شده ايد، ولى اگر با آنان همبستر نشده ايد )وطلاق دهيد( باكى نيست بر شما )كه با دختران آنان ازدواج كنيد( ونيز )حرام شد بر شما ازدواج با( زن فرزندان صلبى )نه زن پسر خوانده( شما ونيز حرام شد جمع ميان دو خواهر )يعنى كه دريك وقت هر دو را به زنى گيرند( مگر آنچه پيش از نزول اين حكم )درعصر جاهليت( اتفاق افتاده است، كه خدا از آن درگذشت، زيراخداوند در حق بندگان بخشنده ومهربان است."

حديث شريف:

1 - از ابو جعفرعليه السلام نقل است كه فرمود: ".. هرگاه مردى با زنى بحلال ازدواج كرد اين زن بر پدر وپسر آن مرد حلال نگردد."(108)

2 - از ابو عبد اللَّه عليه السلام پيرامون مردى پرسش كردند كه ميان او وزنى فجور وعمل زشتى رخ داده است، از حضرت عليه السلام پرسيدند: آيا اين مرد مى تواند با دختر آن زن ازدواج كند؟

حضرت عليه السلام فرمود: "اگر در حد بوسه ونظاير آن بوده مى تواند بادختر او ازدواج كند، ومى تواند -اگر خواست- با خود او ازدواج كند."(109)

3 - به نقل از عياشى در تفسير او از ابو حمزه به روايت از ابو جعفرامام باقرعليه السلام درباره مردى سؤال شده است كه با زنى ازدواج كرده وپيش از دخول طلاقش داده، آيا دختر اين زن بر آن مرد حلال است؟

حضرت عليه السلام فرمود: "امير المؤمنين در اين باره داورى كرده است؛اشكالى ندارد، خداوند مى فرمايد: )وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُم مِن نِسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ(110))"

"وحرام شد بر شما ازدواج با( دختران زنانتان كه در دامن شما تربيت شده اند، اگر با آن زنان همبستر شده ايد، ولى اگر با آنان همبستر نشده ايد)وطلاق دهيد( باكى نيست بر شما )كه با دختران آنان ازدواج كنيد."

ولى اگر با دختر ازدواج كند وسپس او را طلاق دهد پيش از آن كه دخولى صورت گيرد مادر آن زن بر آن مرد حلال نگردد.

راوى گويد: عرض كردم آيا اين دو يكسان نيستند؟

حضرت عليه السلام فرمود: "نه اين يكى همچون آن يكى نيست.خداوند مى فرمايد: )وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ( "يعنى ومادران زنانتان"، دراين مورد همچون آن مورد استثنايى نكرده، اين يكى مبهم است وشرطى ندارد ولى آن يكى مشروط )به دخول( است."(111)

4 - از حضرت باقرعليه السلام روايت شده است كه فرمود:

"مرد نمى تواند با دختر برادر، ويا دختر خواهر همسرش به عنوان هووى عمه ويا خاله ازدواج كند مگر با اجازه همسر اول )كه عمه ياخاله همسر دوم است(، ولى مى تواند با عمه ويا خاله همسرش بدون اجازه دختر برادر ويا دختر خواهر او، ازدواج كند."(112)

تفصيل احكام:

تعريف: "مصاهره" يا پيوند سببى: پيوندى است ميان يكى از دوطرف با خويشاوندان ديگرى كه به واسطه ازدواج يا ملك يمين)خواه تملك عين رقبه باشد يا تملك منفعت همچون تحليل(حاصل مى شود، يا به واسطه وطء )شبهه يا زنا( يا نظر كردن ولمس كردن )در يك مورد كه تفصيلش مى آيد(.

1 - همسران هر يك از پدر هرچه بالا رود، و پسر هرچه پايين آيد،چه از روى نسب باشد يا رضاع، عقد دائم باشد يا متعه، به مجردعقد، حتى اگر دخولى صورت نگرفته باشد بر ديگرى حرام گردد ودراين رهگذر ميان آزاد وبرده )در زوجين وپسر وپدر( تفاوتى نيست.

2 - بر شوهر مادر همسر حرام مى شود )به مجرد عقد، حتى درصورتى كه دخول صورت نگرفته باشد( هرچه بالا رود )همچون مادر بزرگ ومادر مادر بزرگ او( خواه نسبى باشد يا رضاعى. ونيزحرام مى شود دختر همسر به شرط حصول دخول، خواه دختر زن دردامان همسر رشد وتربيت يافته باشد يا چنين نباشد، حتى اگر اين دختر پس از طلاق وازدواج با شوهرى ديگر به دنيا آمده باشد.

3 - جايز نيست كسى با دختر برادر زنش، ويا دختر خواهر زنش ازدواج كند، مگر با اجازه ويا رضايت اين دو )كه عمه ويا خاله همسرجديد مى باشند(، بدون آن كه تفاوتى باشد ميان عقد دائم يا غيردائم يا آن كه عمه وخاله علم داشته باشند به اين ازدواج يا ندانند،واگر راضى شدند وسپس رجوع كردند عقد صحيح خواهد بود،وبنابر اقوى عكس آن جايز است )ازدواج با عمه زن يا خاله زن پس از ازدواج با دختر برادر يا دختر خواهرش، اگرچه عمه وخاله از مسأله ناآگاه بوده باشند(.