لطفا منتظر باشید ...
تفسير و توضيح
آيات (17-18) ما كان للمشركين ان يعمروا مساجد الله ... : مشركان مكه همواره به خود مى باليدند كه ما متوليان مسجدالحرام هستيم و آن را تعمير مى كنيم و به حاجيان آب مى دهيم. در اين آيه اظهار مى دارد كه آنان حق ندارند و آنان را نسزد كه مسجد خدا را آباد كنند در حالى كه بر كفر خود گواهند. يعنى آنها كه خدا و رسول او را قبول ندارند و كارشان بت پرستى است چگونه به خود اجازه مى دهند كه مسجد خدا را آباد كنند؟مشركان در عين حال كه بت پرست بودند، به خدا اعتقاد داشتند ولى براى او شريك قرار مى دادند و اين انحراف بزرگ و غيرقابل بخششى بود كه اعمال نيك آنها را نيز تباه مى كرد. آنها هر كار نيكى مانند تعمير مساجد و آب دادن حاجيان كه انجام مى دادند چون از روى اخلاص براى خدا نبود، هيچ گونه ارزش معنوى نداشت و در اين آيه آنها از تعمير مسجد نهى شده اند چون تعمير مسجد يك عبادت است و آنها اهل عبادت براى خدا نبودند بلكه بتها را عبادت مى كردند. تعمير مسجد براى آنان ثوابى نداشت و اعمال آنها تباه بود و جايگاه آنها آتش جهنم بود كه جاودانه در آن خواهند ماند.در آيه بعدى كسانى را كه شايسته براى آبادسازى مساجد هستند معرفى مى كند، كسانى حق دارند مساجد خدا را آباد كنند كه چهار ويژگى داشته باشند: 1 ـ به خدا و روز قيامت ايمان داشته باشند; مشركان هر چند كه به نحوى خدا را قبول داشتند ولى به روز قيامت معتقد نبودند. 2 ـ نماز را برپا دارند ; 3 ـ زكات را بپردازند; اين دو ويژگى اختصاص به مسلمانان دارد. 4 ـ جز خدا از كس ديگرى نهراسند. اگر اين ويژگى در كسى پيدا شد، اعمال او از روى اخلاص و تنها براى خدا خواهد بود چون او از هيچ كس واهمه ندارد و در برابر خدا كسى را پرستش نمى كند. اگر اين ويژگيها در كسى جمع شود او شايستگى آبادسازى مساجد خدا را دارد و اميد آن مى رود كه از مهتدين = راه يافته گان باشد. البته اظهار اميدوارى درباره چيزى از سوى خدا، به معناى محقق بودن آن چيز است و بنابراين آنها حتماً از هدايت شدگان هستند ولى اين تعبير با تعبيرهاى قاطعى چون اولئك المؤمنون حقا فرق دارد و اشاره به اين مى كند كه اگر اين صفات چهارگانه كه گفته شد در كسى پيدا شود هر چند كه هدايت يافته است ولى معلوم نيست كه او تا آخر در هدايت باشد و ممكن است هدايت از او سلب شود و مهم اين است كه انسان از مهتدين باشد يعنى كسانى كه هميشه و همواره در راه هستند.بحثى درباره جايگاه مسجد در اسلام
مسجد به عنوان قلب تپنده جهان اسلام و جايگاهى براى عبادت، همواره مورد توجه و اهتمام مسلمانان بوده است و نخستين اقدامى كه پيامبر اسلام پس هجرت به مدينه و تشكيل حكومت به عمل آورد ساختن مسجد بود. اينك بحثهايى را درباره مسجد تقديم مى كنيم:واژه مسجد
اين واژه اسم مكان از سجده و به معناى محل سجده است. اين واژه در بعضى از لهجه هاى قبايل عربى به صورت مسيد آمده است و قلب حرف جيم به ياء در ميان عربهاى جزيرة العرب شايع است. همچنين در اندلس و بلاد مغرب به مسجد مزد يا مسيد گفته مى شود(1). اضافه مى كنيم كه مسجد در لهجه آذريها مچد تلفظ مى شود. در كتب لغت سجده را به معناى خضوع و فروتنى مخصوص معنا كرده اند كه نوع شايع آن گذاشتن پيشانى بر زمين است، همچنين به معناى ادامه نظر هم آمده است.فيروز آبادى ضمن معنا كردن مسجد به خضوع و ادامه نظر و انحناء گفته است كه مسجد به معناى پيشانى و هفت عضو سجده است و نيز گفته است كه سجد1 - طهولى، المساجد فى الاسلام ص 136.
