تشويق براى ساختن مسجد - تفسیر کوثر جلد 4

سبحان الذى اسرى بعبده ليلا من المسجدا الحرام الى المسجد الاقصى (اسراء/1)منزه است خدايى كه بنده خود را شبى از مسجد الحرام به مسجد الاقصى حركت داد.

3 - مسجد قبا، البته نام اين مسجد در قرآن نيامده ولى آيه اى كه مى خوانيم درباره همين مسجد است: لمسجد اسّس على التقوى من اوّل يوم احقّ ان تقوم فيه (توبه/ 108)البته مسجدى كه از نخستين روز بر اساس تقوا پايه گذارى شده شايسته است كه در آن باشى.

4 - مسجد اصحاب كهف كه در داستان اصحاب كهف به آن اشاره شده: و قال الذين غلبوا على امرهم لنتخذن عليهم مسجدا (كهف/ 21)و كسانى كه بر آنها دست يافتند گفتند بر آنها مسجدى قرار مى دهيم.

5 - مسجد ضرار، اين مسجدى بود كه منافقان آن را در مدينه ساخته بودند و پيامبر مأمور شد كه آن را خراب كند و اين آيه درباره آن نازل شد:و الذين اتخذوا مسجدا ضرارا و كفرا و تفريقا بين المؤمنين و ارصادا لمن حارب الله و رسوله من قبل (توبه/ 107)و كسانى كه مسجد را براى ضرر زدن و كفر وجدايى ميان مؤمنان و كمينگاهى براى كسانى كه از پيش با خدا و رسول او جنگ مى كردند، قرار داده اند.

همچنين در آيات متعددى مسجد يا مساجد به صورت كلى و عام مطرح شده و بعضى از احكام آن بيان گرديده است:و اقيموا وجوهكم عند كل مسجد (اعراف/ 29)و صورتهاى خود را نزد هر مسجدى استوار بداريد.يا بنى آدم خذوا زينتكم عند كل مسجد (اعراف/ 31)اى فرزندان آدم آرايش خود را نزد هر مسجدى بر گيرد.

انما يعمر مساجد الله من آمن بالله و اليوم الاخر (توبه/ 18)همانا مساجد خدا را كسانى تعمير مى كنند كه به خدا و روز قيامت ايمان داشته باشند.و لا تباشروهنّ و انتم عاكفون فى المساجد (بقره/ 187)

و با زنان مباشرت نكنيد در حالى كه شما در مساجد معتكف هستيد.و من اظلم ممّن منع مساجد الله ان يذكر فيها اسمه و سعى فى خرابها (بقره/ 114)و چه كسى ستمكارتر از كسى است كه از مساجد خدا منع كند كه نام خدا در آنها برده شود و در خرابى آن بكوشد.

تشويق براى ساختن مسجد

از آنجا كه مسجد نقش مهمى در حيات دينى و حتى در شئون اجتماعى و اقتصادى و سياسى و علمى مسلمانان دارد، اولياء اسلام همواره مردم را به ساختن مسجد تشويق كرده اند و پاداشهاى بزرگى براى اين كار ذكر نموده اند.

قرآن كريم ساختن و تعمير مسجد را شايسته كسانى مى داند كه به خدا و روز قيامت ايمان دارد و بنابراين، ساختن مسجد نشانه روشنى از ايمان به خدا و قيامت است: انما يعمر مساجد الله من آمن بالله و اليوم الاخر و اقام الصلوة و آتى الزكوة و لم يخش الا الله فعسى اولئك ان يكونوا من المهتدين (توبه/ 18)همانا مساجد خدا را كسى تعمير مى كند كه به خدا و روز قيامت ايمان دارد و نماز را به پا مى دارد و زكات را مى دهد و از كسى جز خدا نمى ترسد اميد است كه آنان از هدايت شدگان باشند.

از اين آيه فهميده مى شود كه تعمير و آباد سازى مسجد كار افراد با ايمانى است كه به تكاليف دينى خود عمل مى كنند و تنها از خدا مى ترسند و رابطه خاصى ميان آباد كردن مسجد و ايمان و عمل صالح وجود دارد. و اظهار اميدوارى مى كند كه چنين كسانى از هدايت شدگان باشند. البته منظور از هدايت شدگان همانهايى هستند كه همواره در صراط مستقيم قدم بر مى دارند و در آن ثابت قدم هستند و گرنه با يك يا چند بار كار خوب كردن انسان از مهتدين نمى شود.

البته تعمير مسجد كه در آيه آمده گاهى به صورت ساختن و بناى مسجد است و گاهى هم به صورت رفتن و نماز خواندن در آن است چون آبادى مسجد با حضور مسلمانان در آن ميسر مى شود و گرنه مسجدى كه مردم در آن رفت و آمد ندارند، خراب است اگر چه به بهترين شكلى درست شده باشد. در روايات و احاديث وارده از معصومين (ع) هم تشويقهاى بسيارى از ساختن و تعمير مسجد شده است كه چند نمونه را مى آوريم:

1 ـ عن ابى عبدالله(ع) قال: من بنى مسجداً بنى الله له بيتا فى الجنّة..(1)امام صادق(ع) فرمود: هر كس مسجدى را بنا كند، خدا براى او در بهشت خانه اى بنا كند.

2 - عن جعفر بن محمد (ع) عن آبائه قال: ان الله اذا اراد ان يصيب اهل الارض بعذاب قال: لولا الذين يتحابّون فىّ و يعمرون مساجدى و يستغفرون بالاسحار لولاهم لأنزلت عذابى.(2)

امام صادق(ع) از پدران خود نقل مى كند كه فرمود: وقتى خداوند بخواهد اهل زمين را عذابى برساند، مى گويد: اگر نبود كسانى كه براى من همديگر را دوست دارند و مساجد را آباد مى كنند و سحرگاهان استغفار مى كنند، اگر آنها نبودند عذاب خود را نازل مى كردم.

3 - عن رسول الله (ص) قال: من بنى مسجدا ولو كمفحص قطاة بنى الله له بيتا فى الجنة.(3)

1 - وسائل الشيعه، ج 3، ص 485.

2 - همان، ص 486.

3 - مستدرك الوسايل، ج 3، ص 366.