4 - سقوط جزيه: - تفسیر کوثر جلد 4

مخالف با چيزى است كه از روايات فهميده مى شود چون در روايات جزيه را به خراج تشبيه كرده و خراج در آخر سال گرفته مى شود.(1)

و در تاريخ مى خوانيم كه الطائع خليفه عباسى در سال 366 فرمان داد كه جزيه اهل ذمّه به نسبت استطاعت و در محرّم هر سال جمع آورى شود.(2)

4 - سقوط جزيه:

اگر پيش از تمام شدن سال، يك نفر ذمّى مسلمان شد جزيه از او ساقط مى شود و اين مسأله اجماعى است ولى اگر پس از تمام شدن سال و پيش از دادن جزيه مسلمان شود، در اينجا اختلاف نظر وجود دارد. قول راجح اين است كه جزيه از او ساقط مى شود چون پيامبر فرموده:

الاسلام يجبّ عما قبله.(3)

اسلام آنچه را در پيش از اسلام اتفاق افتاده از بين مى برد.

و نيز فرموده:

ليس على المسلم جزية.(4)

براى مسلمان جزيه اى وجود ندارد.

ديگر اينكه پرداخت جزيه بايد همراه با صغار باشد و كسى كه مسلمان شده است نبايد تحقير شود.(5)حكم سقوط جزيه پس از مسلمان شدن ذمّى اگر چه بعد از گذشت سال باشد از اين آيه شريفه هم استفاده مى شود:

قل للذين كفروا ان ينتهوا يغفر لهم ما قد سلف (انفال/ 38)

1 - جواهر الكلام، ج 21، ص 258.

2 - آدام متز، تاريخ تمدن اسلامى در قرن چهارم ج 1 ص 62 به نقل از رسائل الصابى.

3 - محدث نورى، مستدرلك الوسائل، ج 7، ص 448.

4 - همان، ج 11، ص 134.

5 - رجوع شود به جواهر الكلام، ج 21، ص 258 و مسالك الافهام، ج3، ص 73.