تفسیر کوثر جلد 4

ديگرى ذكر شده و آن اضافه كردن و افزودن است. گفته مى شود: نسأت ابلى فى ظمئتها يعنى بر تشنگى شترم افزودم(1) كه البته اين افزايش عطش از جهت تأخير در آب دادن است بنابراين مى توان گفت اين واژه به معناى افزايش ناشى از تأخير است.

جابجايى و تأخير انداختن بعضى از ماههاى حرام رسم و عادتى بود كه اعراب جاهلى تا سال دهم هجرت طى مراسم خاصى آن را انجام مى دادند و اين كار براى خود، متصديان ويژه اى داشت كه به آنها قلامسه مى گفتند. آنها اين سمت را از پدران خود به ارث مى بردند.

ابن هشام مى گويد: اولين كسى كه ماهها را براى عرب نسيئى كرد و آن را حلال يا حرام نمود قلمّس بود كه حذيفة بن عبدبن فقيم نام داشت و پس از او پسرش عباد بن حذيفه جاى او را گرفت و پس از او پسرش قلع بن عباد و پس از او امية بن قلع و پس از عوف بن اميه و پس از او ابوثمامه جنادة بن عوف متصدى اين كار شد كه آخرين آنها بودو در اوائل اسلام همو بود كه عمل نسيئى را انجام مى داد. عربها پس از فراغت از حج دور او جمع مى شدند و او چهار ماه حرام را كه عبارتند از: رجب و ذيعقده و ذيحجه و محرم ، مشخص مى كرد و اگر مى خواست يكى ازآنها را حلال كند ماه محرم را حلال مى كرد و عربها هم مى پذيرفتند و بجاى محرم،ماه صفر را حرام مى كرد و عربها مى پذيرفتند و تعداد چهار ماه حرام كامل مى شد.(2)

از عبارت ابن هشام چنين بر مى آيد كه عمل نسيئى ميان عربها سابقه طولانى و زيادى نداشته و تنها در طول مدت شش نسل اين عمل انجام مى گرفته است ، اين مطلب سخنى را كه بيرونى گفته و تاريخ نسيئى را به دويست سال پيش از اسلام

1 ـ زمخشرى ، اساس البلاغه ص 929 و شبيه آن: زبيدى ، تاج العروس ج 1 ص 124.

2 ـ ابن هشام، السيرة النبويه ج 1 ص 46