انسان، آيه بزرگ الهى - ارتباط انسان و طبیعت در اسلام و آیین دائو نسخه متنی

انسان، آيه بزرگ الهى

خدا در آسمان و زمين مثل اعلى دارد و هو الذى يبدو الخلق هم‏يعيده و هوا هون عليه و له المثل الاعلى فى السموات والارض و هو العزيز الحكيم (و او كسى است كه آفرينش را ميآغازدسپس آن را برمى‏گرداند و آن براى او آسانتر است و او را درآسمانها و زمين مثل اعلاست و او عزتمند و حكمت‏مدار است‏». 210 «عالم هستى آيت الهى است، اما در اين ميان انسان آن گونه كه‏خلق شده است، بزرگترين نماد زمينى است. اين آموزه كلى كه اوبر صورت خدا ساخته شده است (سفر تكوين، 1: 27) دال بر اين‏مزيت است. انسان رمز مجموع همه صفات، يعنى رمز طبيعت الهى به‏صورت جامع، همان ذات، است. حال آنكه مخلوقات جاندار و بى‏جانى‏كه احاطه‏اش كرده‏اند، تنها منعكس كننده وجهى از وجوه الهى‏اند.جهان بيرونى عالم اكبر است و انسان عالم اصغر. اين عالم اصغرمركز عالم اكبر است و مركز عالم اصغر دل اوست كه گشوده است‏به‏آنچه فراتر از اوست. چشم دل انسان پيش از هبوط باز بود و جهان‏را آن چنان كه هست مى‏ديد، چنانكه چشم دل اولياى الهى باز است.براى انسان نخستين، همه چيز، چه درونى و چه بيرونى، شفاف بود.او با تجربه يك نماد و يك آيه و نشانه، نمونه اعلاى آن راتجربه مى‏كرد. خوردن ميوه ممنوع، دلبستگى به يك نماد به سبب‏خود آن، صرف نظر از معناى والاترش بود. اين قانون شكنى مانع‏راهيابى انسان به مركز درونى‏اش گشت و متعاقب آن بصيرتش تيره وتار شد. بدينسان جهان وسيع بيرونى راهنماى انسان درطريق‏بازگشت‏به سوى آن چيزى است كه از دست داده است. با توجه وفهم آيات الهى، آدمى مى‏تواند دوباره ارتباط خود را با خدابرقرار كند و به معصوميت نخستين بازگردد». 211 و فى الارض آيات للموقنين × و فى انفسكم ا فلا تبصرون 212 (ودر زمين براى اهل يقين نشانه‏هاست × و در خودتان; آيانمى‏بينيد؟) سنريهم آياتنا فى الافاق و فى انفسهم. 213 (نشانه‏هاى خود را درسرزمينها و در خودشان به آنان خواهيم نمود). علاوه بر آيات الهى در طبيعت، در نفس خود انسان آيات الهى است‏كه دل بيدار آنها را درمى‏يابد. و اين امر نشان مى‏دهد كه انسان‏بعنوان جزئى از طبيعت نشان خدا را بر پيشانى خود دارد، تنهابايد بدان توجه كند و آن را دريابد.