مناسک حج نسخه متنی

بعد از آن كه از عمل فارغ شد و منصرف شد چون بنا گذارى بر اتمام و اعتناء نكردن به شك خالى از اشكال نيست (1) احتياط آن است كه آن چه احتمال نقص مى‏دهد اتمام كند، خصوصا اگر شك در ناقص گذاشتن در اين باشد كه عمدا براى حاجتى ترك كرده است سعى را كه برگردد و اتمام كند كه در اين صورت وجوب اتمام بعيد نيست (2)، و اگر شك در زياده دارد و مى‏داند ناقص نشده اعتناء نكند.

[851] م- اگر بعد از فارغ شدن از سعى يا از هر دورى شك در درست آوردن آن كند اعتناء نكند و سعيش صحيح است، و همين طور اگر در بين رفت و آمد شك در صحيح به جا آوردن جزء پيش كند اعتناء نكند.

[852] م- اگر در مروه شك كند كه هفت دفعه رفت و آمد كرده يا زيادتر مثل اين كه شك كند بين هفت و نه اعتناء نكند، و اگر قبل از رسيدن به مروه شك كند كه اين دور هفت است يا كمتر ظاهرا سعى او باطل است، و هم چنين است هر شكى كه به كمتر از هفت تعلق بگيرد، مثل شك بين يك و سه يا دو و چهار و هكذا.

[853] م- اگر طواف را در روزى به جا آورد و روز بعد شك كرد كه سعى كرده است يا نه بعيد نيست بنا گذارى بر آوردن (3)، گر چه احتياط در آوردن (4) است، مگر آن كه بعد از تقصير

مرتبه سعى را سر مى‏گيرد و اين احتياط نسبت به بعد از فراغ از عمل كه فرع بعدى است جارى مى‏باشد.

آية اللَّه (فاضل): چه شك در زياده كند و چه شك در نقيصه، و همين طور است اگر بعد از فراغ از عمل شك در زياده كند.

(1) آيات عظام (اراكى)، (نورى)، (بهجت)، (مكارم): اعتناء به شك نكند و عملش صحيح است.

آية اللَّه (خوئى)، آية اللَّه (تبريزى): اظهر اين است كه بايد به اين شك اعتناء شود. و شك در عدد اشواط سعى را باطل مى‏كند.

آية اللَّه (گلپايگانى)، آية اللَّه (صافى): اگر بعد از منصرف شدن از سعى شك در عدد آن كند به آن شك اعتنا نكند و سعيش صحيح است، لكن اگر احتمال مى‏دهد كه كمتر از هفت مرتبه سعى كرده احتياط آن است كه دوباره سعى كند.

(آراء المراجع، ص 297).

آية اللَّه (سيستانى): اگر احتمال زياد بودن آنها را بدهد بنا بر صحت بگذارد و اگر احتمال كم بودن آنها را مى‏دهد در صورتى كه شك او قبل از بهم خوردن موالات باشد سعى باطل است و بنا بر احتياط اگر بعد باشد نيز باطل است.

(مناسك، ص 259).

(2) آية اللَّه (مكارم): اگر از عمل منصرف شده و به ظاهر آن را پايان داده به اين شك اعتنا نكند.

(3) آية اللَّه (خوئى): فتواى ايشان در اين مسأله روشن نيست و لذا احتياط به اعاده طواف و نماز و اتيان سعى است.

آية اللَّه (بهجت): شك بعد از وقت است.

(4) آية اللَّه (مكارم): اين احتياط ترك نشود.