آشنایی با تفاسیر قرآن مجید مفسران نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

آشنایی با تفاسیر قرآن مجید مفسران - نسخه متنی

رضا استادی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

روش تـدويـن : مـؤ لف ، آيـات قـرآن را در سـه نـوبـت مـورد تـحليل و تفسير قرار داده است . ابتدا بخشى از آيات را تحت عنوان ((النوبة الاولى )) ترجمه كـرده ، در نـوبـت دوم بـه تـفـسـيـر هـمـان بـخـش پـرداخـتـه و در ضـمـن آن از قـرائت ، شـاءن نـزول ، اخـبـار و احـاديـث ، مـبـاحـث ادبـى ، تـاريـخـى و فـقـهـى و... بـه تـفـصـيـل سـخـن گـفـتـه اسـت و در نـوبـت سوم ، آيات را به مذاق صوفيان و عارفان توجيه و تـاءويـل كرده است ؛ و در لابلاى آن از كلمات صوفيان معروفى مانند خواجه عبدالله انصارى و جنيد و... سخنانى را نقل مى كند.

جـايگاه نقل و عقل در كشف الاسرار: تكيه بر منقولات و دورى از كاوشهاى عقلانى در تفسير ميبدى هـمـه جـا آشـكـار اسـت . وى در ايـن راه گـاه بـه افـراط مى افتد تا جايى كه تن به پذيرفتن جـسـمـيـّت بـراى خـداونـد و... مـى دهـد؛ بـه عـنـوان مـثـال ، وى در ذيل آيه ((اَلَّرحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى )) گفتار خواجه عبدالله انصارى را چنين مى آورد.

((اسـتـواء خـداونـد بـر عـرش ، درقـرآن اسـت و مـرا بـديـن ايـمـان اسـت ، تـاءويـل نـجـويـم كـه تـاءويـل در ايـن بـاب ، طـغـيـان اسـت ، ظـاهـر قـبـول كـنـم و بـاطـن تـسـليـم . اين اعتقاد سنّيان است و نادر يافته به جان پذيرفته ، طريقت ايشان است . ايمان من سمعى است ، شرع من خبرى است .

معرفت من يافتنى است .))(116) هـمـچـنـيـن تـوجـه فـراوان مـيـبـدى بـه نـقل روايات بدون داشتن نظر نقّادانه عقلى باعث شده تا اسرائيليات فراوانى به تفسير وى راه يافته و از اهميت تفسير وى كاسته گردد.

عـرفـان ميبدى : نوبت سوم تفسير كشف الاسرار كه مطابق ذوق صوفيه است ، از تفسير متعارف فـراتـر رفـتـه اسـت و بـا جـداسـازى ايـن بـخـش از بـخـشـهـاى ديـگـر، مـرز بـيـن تـفـسـيـر و تاءويل را باز شناسانده است .

مـيـبـدى كـه از اهـل سـنـت و اصـحـاب حـديـث اسـت تـفـسـيـر را مـوقـوف بـر گـفـتـار رسـول اكـرم (ص ) و مـفـسـران پـيـشـيـن مـى دانـد، امـا تـاءويـل را كـه حمل آيه است بر معناى غير ظاهر به شرط موافقت با كتاب و سنت بر علما ممنوع نمى داند. از اين رو، گـاه در نـوبـت سوم چون شاعرى خيال پرداز يا نويسنده اى آزادانديش (نه محدّثى اشعرى مذهب و تنگ نظر) نظريات و دريافتهاى لطيف خود را از سخن خداوند شرح مى دهد. او در اين بخش ، بيانى گرم و شيوا دارد، كه خالى از تاءويلات بعيد نمى باشد.(117) متذكر مى شويم كه هرچند نوبت هاى اول و دوم اين تفسير نيز داراى نكات ادبى بسيارى است امّا آنـچـه مـوجـب شـده تا اديبان به اين تفسير با شوقى خاص رو آورند، بلاغت ادبى آن در نوبت سـوم اسـت . در ايـن قـسـمـت ، مـؤ لف با نثرى مسجّع و موزون و با ذوقى سرشار و با جملاتى خـوش آهـنـگ و بـليـغ و اشـعـارى دلنـشـيـن و سـخـنانى نغز به ويژه از خواجه عبدالله انصارى تفسيرش را دلپذير ساخته و خوانندگان را به وجد و سرور مى آورد.

جـلوه هـاى ارادت به اهل بيت : از جاى جاى اين تفسير اظهار علاقه و شيفتگى ميبدى به اميرمؤ منان على (ع ) و اهل بيت عصمت و طهارت را مى توان يافت از جمله آنجا كه آيه 96 از سوره مريم را در شاءن امام على (ع ) مى داند و مى گويد:

((فَما مِنْ مُؤْمِنٍ اِلاّ وَ هُوَ يُحِبُّ عَلِيّا))(118) بدينسان دوستى على (ع ) و مهرورزى به آن حضرت را لازمه ايمان مى داند.

يا در ذيل آيه مباهله مى گويد:

((مصطفى گفت : آتش آمده : بر هوا ايستاده ، اگر ايشان مباهلت كردندى در همه روى زمين از ايشان يـكـى نماندى و اصحاب مباهله پنج كس بودند: مصطفى و زهرا، مرتضى و حسن و حسين . آن ساعت كـه بـه صـحـرا شدند رسول ، ايشان را با پناهِ خود گرفت ، و گليم بر ايشان پوشانيد، و گـفـت ((اَللّهـُمَ: اِنَّ هؤ لاءِ اَهْلى )) جبرئيل آمد و گفت : ((يا محمّد: واَنا مِنْ اَهْلِكُمْ)) چه باشد يا محمّد اگـر مـرا بـپـذيـرى و در شـمـار اهـل بـيـت خـويـش آرى ، رسـول (ص ) گـفـت ((يـا جـبـرئيـلُ وَ اءَنـْتَ مـِنـّا)) آنـكـه جـبـرئيـل بـازگـشـت و در آسمانها مى نازيد و فخر مى كرد و مى گفت : ((مَنْ مِثْلى ؟ وَاءَنا فِى السَّمـاء طـاوُوسُ المـلائكـَةِ وَ فـِى الْارْضِ مـِنْ اَهـْل بـيـت مـحمّد(ص )))

/ 50