آشنایی با تفاسیر قرآن مجید مفسران نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

آشنایی با تفاسیر قرآن مجید مفسران - نسخه متنی

رضا استادی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

گونه عمل مى كند.

گاهى هم به نزول آيه در مورد حضرت على (ع ) تصريح كرده و حتى دفاع مى نمايد. از جمله ذيل آيه مودّت ،(130) علاوه بر تصريح به اين كه آيه درباره حضرت على ، فاطمه و حـسـنـيـن (ع ) اسـت ، روايـات فـراوانـى در لزوم مـودت و هـمـراهـى بـا آل على (ع ) آورده است از جمله حديث معروف ، ((اَلا وَمَنْ ماتَز عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ مَغْفوُرا لَهُ، اَلا وَ مَنْ ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ مُؤْمِنا مُسْتَكْمِلَ الايمانِ ...))(131) بـه ظـاهـر دليـل ايـن بـرخـورد دوگـانـه زمـخـشـرى و ديـگـر عـلمـاى اهـل سـنـت آن است كه هر گاه نظرشان به خلافت بوده براى اين كه امام على (ع ) مطرح نشود و حـكـومـت خـلفـا خـدشـه دار نـگـردد، از ذكـر فـضيلت امام على (ع ) خوددارى كرده اند ولى هرگاه اهـل بـيـت (ع ) بـدون در نـظـر گـرفـتـن حـق حـكـومـت ، مـد نـظـرشـان بـوده اسـت ، فضايل و كمالاتشان را نقل كرده اند و برمحبت آنان تصريح نموده اند.

كشاف و علوم بلاغى : يكى از مهمترين ويژگيهاى تفسير زمخشرى ، جنبه هاى بلاغى ، ادبى آن اسـت . در بـه كـارگـيـرى دانـش بـلاغت در تفسير آيات و تشريح جنبه هاى بلاغى قرآن ، چنان هـنـرمـنـدانه است كه مخالفين سرسخت زمخشرى را واداشته تا او را بستايند. زمخشرى معتقد است كه براى رسيدن به اعماق قرآن و غواصى در ژرفناى كلام الهى ،هيچ علمى به اندازه دو دانش ويژه قرآن (معانى وبيان ) دخالت ندارد.(132) حكايت زندگى او: محمود بن عمر بن محمد بن زمخشرى از متكلمان و مفسران دنيا آمد. وى مقدمات علوم اسـلامـى رادر زادگـاهـش فـرا گـرفـتـه ، براى تعميق آن به بخارا رفت و سرانجام راهى مكه مـكـرمه شده در آنجا رحل اقامت افكند و عاقبت در سال 538 ه‍ . ق كه آهنگ بازگشت به وطن خود را داشت در ((گرگانج ))(133)بدرود حيات گفت .(134)

مفاتيح الغيب

((مـفاتيح الغيب )) به نامهاى تفسيركبير و تفسير فخر رازى هم مشهور است . مؤ لف آن محمد بن عـمـر فـخررازى است . زبان اين تفسير عربى است و داراى 32 جزء و در شانزده جلد جمع آورى شده و بارهادرايران ، لبنان ، و ساير كشورهاى اسلامى به چاپ رسيده است .

شـيـوه نـگـارش : روش فـخـر رازى در نـوشـتن تفسيركبير چنين است كه بدون هيچ مقدمه اى وارد تـفسير سوره مى شود و گاه در ضمن مقدمه اى كوتاه ، چشم انداز كلّى سوره يا بخشى از آن را بيان مى كند. آن گاه ابعاد مختلف آيه و يا آيات را بادقت تمام به كوچكترين اجزاى سازنده آن تـجـزيـه مـى كـنـد و از هـمـه زوايـا بـدان مـى نـگـرد و بـا عـنـوان هـاى ((سـؤ ال ))، ((مساءله )) و... جنبه هاى گوناگون آن را به بحث و بررسى مى كشد. وى از هرآنچه در تـبـيـيـن و تفسير آيات سودمند باشد بهره مى جويد، بطورى كه در بسيارى از جاها، تفسير او صبغه تفسيريش را از دست مى دهد و به گفته ذهبى كتاب وى ، بيشتر به يك دايرة المعارف علم كلام و علوم طبيعى شبيه است .(135) فخر رازى و مكتب اشاعره : از نكات حائز اهميت در تفسير كبير آن است كه با توجه به جانبدارى شـديـد فـخـررازى از مـكـتـب اشـاعـره ، وى در ايـن تـفـسـيـر سـعـى فـراوانى در تطبيق آيات با ديـدگـاهـهـاى اشـاعـره دارد و در هـر مـنـاسـبت به مخالفان خود تاخته و در برابر عقايد معتزله ،كـرامـيـه و شيعه ايستادگى مى كند. به دليل وجود بحثهاى فراوان كلامى در اين كتاب تفسير وى تـفـسـيـر كـلامى قلمداد شده است . او شبهات و ايرادات معتزله و ديگر نمونه او همچون ديگر اشـاعـره قـائل بـه امـكـان رؤ يـت خـداونـد اسـت . از ايـن جـهـت ذيـل آيـه ((لاتـُدْرِكـُهُ الاَْبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الاَْبْصارَ وَ هُوَ اللَّطيفُ الخَبيرُ))(136) ضمن بحث طولانى ، اسستدلال معتزليان مبنى بر عدم رؤ يت خداوند را ذكر كرده ، به نقد و بررسى و ردّ دليـلهـاى آنـان پـرداخـتـه ، سپس دليلهاى خود مبنى بر جواز رؤ يت خداوند ارائه كرده است .(137) او شبيه اين بحث را ذيل آيه 143 سوره اعراف تكرار مى كند.

هـمـچـنـيـن بـا تـوجـه به جانبداريش از انديشه جبرى اشاعره ،در جاهاى زيادى از تفسيرش ‍ به معتزليان تاخته و دليلهاى آنان را در مورد اختيار انسان ، مورد نقد قرار مى دهد و آنان را دشمنان خدا

/ 50