آشنایی با تفاسیر قرآن مجید مفسران نسخه متنی

در عـبـاراتـش هـويـداسـت و بـا تـوجـه بـه آيات هم مضمون و نگرش به روايات ، تفسيرى جامع پديد آورده است .

نـاگفته نماند كه جهت و مبناى كار او كه همان حكمت متعاليه است بر تمامى رساله هاى تفسيرى او حـاكـم است ، بخصوص در تفسير سوره حمد و بقره ، اظهار مطالب عرفانى ومؤ لف تفسير: مـحـمـد بـن ابـراهـيـم قـوامـى شـيـرازى مـعـروف بـه مـلاّصدرا و صدرالمتاءلهين ، حكيمى الهى و فيلسوفى ربّانى است كه تمام فلاسفه پيشين را تحت الشعاع قرار داده است .

وى در شـرحـى كـه بـر اصـول كـافـى نوشته از شيخ بهايى به عنوان استاد علوم نقلى و از ميرداماد به عنوان استاد علوم عقلى خود ياد ميكند. ملاصدرا غير از تاءليفات تفسيرى خود و كتاب اسـفـار اربـعـه كـه از كـتـب عـالى فـلسـفـى اسـت ، كتابهاى ديگرى نيز دارد كه از آن جمله اند: شواهدالربوبية ،

مبداء و معاد، مشاعر و... .

صـدرالمـتـاءلهـيـن در سـال 979 ه‍ . ق در شـيـراز مـتـولّد شـد و در سـال 1050 ه‍ . ق در هـفـتـمـيـن سـفـر حج كه پياده مى رفت ، در بصره در گذشت و جان به جان آفرين تسليم كرد.(175)

تفسير صافى

اين تفسير به زبان عربى و سبك آن نقلى است .(176) روش تـفـسـيرى فيض : وى تفسير خود را با مقدمه اى از جريان تفسيرنگارى در فرهنگ اسلامى شـروع كـرده و بـه تـفـسـيـرنـگـارى بـدون تـوجـه بـه اهل بيت (ع ) وتعاليم آن بزرگواران اعتراض مى كند سپس از كاستيهاى تفسيرهاى روايى قبلى سخن به ميان آورده كه اين گونه تفسيرها كامل نيستند و تفسير تمام آيات را ندارند برخى نيز سـرشـار از اخـبـار ضـعيف اند؛ و در برخى ديگر رواياتى آمده است كه با موضوع بى ارتباط بوده و تدوين شايسته و ترتيبى زيبا ندارد.

پـس از ايـن مـقـدمـه ، مـقـدمـات دوازده گـانـه اى در مـورد مـسـائل گوناگون قرآنى دارد، از جمله در مقدمه دوازدهم روش تفسيرى خود را بيان داشته است . وى آيـات را بر اساس ‍ روايات ، تفسير مى كند و گاه توضيحاتى در مورد روايات مى آورد و اگـر در ذيـل آيـه اى بـه تـفسيرسوره بقره ، بيشتر از تفسير منسوب به امام حسن عسكرى (ع ) بهره گرفته است .

شـرح حـال مـؤ لف : مـرحـوم مـولى مـحـمـّدمـحـسـن فـيـض كـاشـانـى در سـال 1007 ه‍ . ق در كـاشـان مـتـولد شـد. و سـپس همراه پدر به قم مهاجرت كرد و در آنجا به كـمـالات عـلمـى و ايـمانى آراسته شد تا اينكه خبر مهاجرت دانشمند گرانمايه مرحوم سيد هاشم بحرانى را به شيراز شنيد و راهى آن ديار شد.

در شـيـراز بـا فـيـلسـوف نـامـى جـهـان اسـلام ((مـلاّ صـدرا)) آشـنا شد و به صف شاگردان آن بزرگوار پيوست و دختر وى را به همسرى انتخاب كرد.

از شـاگـردان زبـده او، عـلامـه مـجـلسى صاحب ((بحارالانوار)) و سيد نعمت الله جزايرى را مى توان نام برد.

مرحوم فيض علاوه بر مشاغل علمى اعم از تدريس ، قضاوت و امامت ، حدود 220 جلد كتاب ، رساله و حواشى معتبر از خود به يادگار گذاشت كه معروفترين آنها تفسير صافى ، وافى ، حقايق ، محجة البيضاء، علم اليقين و عين اليقين مى باشد. از او ديوان شعر گرانبهايى نيز به يادگار مانده است . فيض كاشانى سرانجام در سن 84 سالگى در 1091 ه‍ . ق در كاشان ديده از جهان فـرو بـسـت و مـزارش در ايـن شـهـر زيـارتـگـاه صـاحـبـدلان و سـالكـان طـريـق حـق مـى باشد.(177) از ديگر تفسيرهايى اين قرن عبارتند از:

((نور الثقلين ))، نوشته عبد على بن جمعه حويزى .

ايـن تـفـسـيـر از تفاسير نقلى محض است كه در آن سعى شده احاديث تفسيرى ائمه عليهم السلام جـمـع آورى شـده و ذيـل آيـات مـربـوطـه تـدويـن شـود. ايـن كـتـاب از تـفـاسـيـر نـقـلى مفصل است و در پنج جلد قطور و بيش از سه هزار صفحه تدوين شده و مجموعا با احتساب احاديث تكرارى ، 13587 حديث را جمع آورى نموده است .

((مـواهـب عـلّيـّه فـى تـفـسـيـر القـرآن )) (تـفـسـيـر حـسـيـنـى )، نـوشـتـه كمال الدين حسينى