لطفا منتظر باشید ...
تروريستى نظير منافقين و حمايت هاى مادّى و تبليغاتى و سياسى از آنـهـا، تحريك قوميّت گرايى و دامن
زدن به تمايلات تجزيه طلبانه يكى ديگر از محورهاى سـيـاست خارجى آمريكا نسبت به ايران بود. نقش
پنهان و آشكار آمريكا در غائله كردستان نظير حـركـت ضـدّ انـقـلاب در سـنـندج ، قتل عام بانه ،
آشوبهاى مهاباد، واقعه خونين نقده و يا غائله تـركـمـن صـحـرا، گـنـبـد كـاووس و غـيـره كاملاً
مشهود بود. بطور كه بدون دخالتها و كمكهاى اطلاعاتى ، تسليحاتى و سازماندهيهاى آمريكا، ضد انقلاب
قادر به ادامه حيات و انجام جنايات تـكـان دهـنـده اى بـا ايـن ابـعـاد گـسـتـرده نـبـود.بـرپـايـى جـنـجـال حقوق بشر عليه ايران و كوشش دامنه دار ديپلماتيك جهت كشانيدن ايران به انزواى
بين المللى بخشى ديگر از اقدامات خصمانه آمريكا عليه ايران مى باشد.(298)
ب ـ اقدامات نظامى
آمـريـكـا بـه مـوازات بـهـره گـيـرى از اهـرمـهـاى اقـتـصـادى و سـيـاسـى جـهـت اعـمـال فـشـار بـر جـمـهـورى اسـلامـى ايـران ، بـه اهـرمـهـاى نـظـامـى نـيـز مـتوسّل شد. به عنوان مثال ، از
اواخر ديماه 1358، ناوگانهاى ششم و هفتم آمريكا به همراه يك ناو هواپيمابر بزرگ رهسپار خليج فارس شدند
تا با استفاده از پايگاههاى منطقه اى خود در مـصـر، عـمـان ، اسـرائيـل ، سـومـالى و كـنـيـا،
ايـران را در مـحـاصـره كامل دريايى قرار دهند.(299)(عـمـليـات نـجـات) يـا (پـنجه عقاب) (300) يك نمونه از تلاشهاى ناموفق نظامى آمـريـكـا عـليـه ايـران
بـود كـه در تـاريـخ پـنـجـم ارديـبـهـشـت 1359 بـه مـرحـله اجـرا درآمـد.(301) امـا بـا طـوفـان شن در
بيابان طبس ، قدرت پوشالى آمريكا فروريخت و مـاجـراى (اصـحاب فيل) را در انديشه ها زنده كرد. اين
واقعه شكستى دردناك براى كارتر و پـيـروزى درخـشـان بـراى ايـران بـود.جـيـمى كارتر براى جبران
عمليات ناكام طبس ، عمليات ديـگـرى بـا نـام (عـمـليـات جـهـش مـثـبـت 80) را طـراحـى كـرد ولى ايـن
تـوطـئه نـيـز قبل از عملى شدن ، افشا و سبب رسوائى زمامداران آمريكا شد.(302) كودتاى نا فرجام (نـوژه)
(303)، كـودتـاى (قـطـب زاده) و (شـريـعـتمدارى) و دهها توطئه نافرجام ديـگـر كـه بـه كـاخ سـفـيـد
وصـل بودند و عليه نظام جمهورى اسلامى ايران تدارك ديده شده بودند، همه در نطفه خفه شدند.
ج ـ بيانيه الجزاير، راه حلّ ديپلماتيك بحران
پـس از تـسخير لانه جاسوسى ، دولت آمريكا براى خروج از اين مخمصه ، به ابزارها و شيوه هـاى گـونـاگـونى در سياست خارجى خود متوسّل شد امّا هر بار با شكستهاى تلخى مواجه شد. پـس از شـكـسـت
عـمـليـات تـجـاوزكـارانه طبس و كودتاى نوژه ، استفاده از اهرم ديپلماسى براى آزادسـازى
جـاسـوسـان دسـتگير شده در دستور كار سياست خارجى دولت كارتر قرار گرفت . صـرفـنـظـر از عـلل مـؤ
ثـر در چـنـيـن گـزيـنـشـى در سـيـاسـت خـارجـى ايـن كـشـور، دلايـل مـتـعـدّدى بـراى انـتـخـاب
شـيـوه مـذاكـره مـسـتـقـيـم بـراى حـلّ و فـصـل بـحـران ، در سـيـاسـت خارجى ايران وجود داشت .آغاز جنگ تحميلى عراق عليه ايران سبب گـرديـد تـا مـسـأ له دفـع تـجـاوز بـه عـنـوان مـحـور اصـلى
سـيـاست خارجى ايران و در رأ س مسائل قرار بگيرد.(304)مـذاكـرات در شـرايـطـى آغـاز شـد كه طرفين ـ ايران و آمريكا ـ در موقعيت متفاوتى قرار داشتند.آمـريـكـا در طـى ايـن مـذاكـرات از اهرمهاى قويتر و شرايط مناسبترى نسبت به ايران برخوردار بـود.در حـالى كـه دولت جـمهورى اسلامى ايران با موانع عديده اى مواجه بود كه از ميان آنها به برخى از
مهمترين اين موانع اشاره مى شود:1 ـ تـهـاجم نظامى رژيم بعثى عراق به جمهورى اسلامى ايران 2 ـ عدم تجانس فكرى و اجماع نظر نخبگان
سياسى در سياست خارجى 3 ـ فقدان اطلاعات دقيق از داراييهاى ايران در آمريكا 4 ـ فـقـدان
مـتـخـصـّصـيـن حـقـوقـى مـجـرّب ، مـتـعـهـّد و مـورد اعـتـمـاد بـه انـدازه كـافـى 5 ـ تبادل
پيامها از طريق دولت الجزاير كه سبب تطويل مذاكرات و پيدايش مشكلات پيچيده اى شد.راجـع بـه بـيـانـيـه الجـزايـر تـحـليـلهـاى متفاوتى ارائه شده است امّا شايد بتوان گفت كه از
ثـمـرات ايـن فـرايند در سياست خارجى ايران ، تسويه حساب با آمريكا و رهايى از پيوندهاى
اسـتـثـمـارگـرانـه 25 سـاله ايـن كـشـور از طـريـق مذاكره بود. گرچه ايران در امضاى بيانيه
الجـزايـر بـه هـمـه خـواسـتهاى بر حق خود نرسيد ولى با در نظر گرفتن شرايط و مقتضيات حاكم ، اين
اقدام انتخابى معقول از بين آلترناتيوهاى متعدّد بود.(305)
