علوم اسلامى كه مرهون تدوين علماء اسلام ميباشد بدو بخش عقليه و نقليه منقسم ميشود علوم نقليه علومى است كه مسائل آنها بنقل متكى است مانند لغت و حديث و تاريخ و نظاير آنها و علوم عقليه غير آنست مانند فلسفه و رياضيات ترديد نيست كه عامل اصلى پيدايش علوم نقليه در اسلام همانا قرآن كريم ميباشد و باستثناء دو سه فن مانند تاريخ و انساب و عروض عموما خانه زاد اين كتاب آسمانى هستند .مسلمانان براهنمائى بحث و كنجكاويهاى دينى بتدوين اين علوم پرداختند كه عمده آنها از ادبيات عربى علم نحو , صرف , معانى , بيان , بديع , لغت , ميباشدو از فنون مربوط بظواهر دينى علم قرائت , تفسير , حديث , رجال , درايه , اصول , فقه ميباشد .شيعه نيز بنوبت خود در تأ سيس و تنقيح اين علوم سهم بسزائى دارند بلكه مؤسس و مبتكر و مبتكر بسيارى از آنها شيعه بوده است چنانكه نحو ( دستور زبان عربى را )ابو الاسود دئلى كه از صحابه پيغمبر اكرم (ص ) و على (ع ) بود باملاء و راهنمائى حضرت على (ع ) تدوين نمود و يكى از بزرگترين مؤسسين (129) علوم فصاحت وبلاغت ( معانى و بيان و بديع ) صاحب بن عباد شيعى از وزراء آل بويه بود و اولين كتاب لغت (130) كتاب العين است كه تأ ليف دانشمند معروف خليل بن احمد بصرى شيعى است كه واضع علم عروض بوده است و هم در علم نحو استاد سيبويه نحوى ميباشد .