ضميمه ها
الف- متدولوژى، 301ب- جداول آمارى تكميلى
ج- جزوه "بازار نفت تا پايان سال 1985" در مقايسه با جزوه "اوضاع
انرژى بين المللى: نگرشى بر سال 109 ."1985
د- تقاضاى جهان براى نفت اوپك، 111
ه- عرضه و مصرف انرژى در شوروى، 411
عرضه نفت اوپك تا پايان سال 5891
عرضه نفت اوپك تا پايان سال 5891
بازار نفت تا پايان سال 5891
1 عرضه نفت اوپك تا پايان سال 5891
عوامل فنى، اقتصادى، نهادى و سياسى احتمالاہ قابليت دسترسى به نفت
اوپك را در هشت سال آينده محدود خواهد نمود. برآوردهايى كه در مورد
توليد آتى مى شود نه تنها بايد عواملى چون پايه منابع وزير بناى توليد و
تحويل نفت را در نظر بگيرد بلكه بايد طرز تفكر دولتهاى توليد كننده را نيز
در مورد نحوه بهره بردارى از اين منابع مورد ملاحظه و بررسى قرار دهد.
تا همين اواخر، برنامه هاى توليدى اوپك بر معيارهاى كمپانيهاى نفتى در
جهت تاعمين نيازهاى نفتى بازار استوار بود. با ملى شدن صنعت نفت، اين 9
معيارها نيز دچار دگرگونى و تغيير خواهند شد. برنامه زمانى دولتها بسيار
طولانى تر از برنمه زمانى كمپانيهاى نفتى است " و معنى آن اين است كه
ميزان كاهش توليد خيلى پائين تر خواهد بود " . ارزش هاى نسبى كه در مورد
توليد آتى پديد آمده با ارزش هاى موجود در رابطه با توليد در زمان حاضر
تفاوت بسيار دارند، به همين ترتيب در مورد صلاحيت سرمايه گذاريهاى
كنونى وعمليات موئثر در افزايش اكتشاف دراز مدت نفت نيز اختلاف
نظرهايى بوجود آمده است.
تعدادى از دولتهاى اوپك از هم اكنون اقداماتى در جهت كاهش توليد نفتى و
محدود كردن سرمايه گذاريهاى مربوط به گسترش ظرفيت توليدى انجام
داده اند. عربستان سعودى و ابوظبى در مورد حوزه هاى خاص و انواع ويژه
نفت خام خود سقف توليد بخصوصى را تعيين كرده و در زمينه عمليات
توليدى نيز محدوديتهايى بوجود آورده اند تا توليد را زير ظرفيت نگاه
دارند.ك اين سياستها زمانى اتخاذ شده كه بازار دچار ضعف است و با ظاهر
شدن كاهش عرضه اين ضعف نيز تبديل به بحران خواهد گرديد. با اين
وصف آنها پافشارى كرده و در آينده سعى در محدود كردن حوزه عملياتى
شركتهاى نفتى خواهند نمود.
مهمتر اينكه تلاش اين دولتها در كاهش توليد سبب مى شود كه نه تنها
انگيزه اى براى سرمايه گذارى در رابطه با گسترش ظرفيت باقى نماند، بلكه
براى ابقاع ظرفيت كنونى نيز از سرمايه گذارى امتناع شود. كويت در اين
رابطه مثال بسيار بارزى است. به علت مازاد درآمد وسيع و به علت
احساسات صرفه جويانه قوى، اين كشور سقف توليد سالانه خود را روزانه
يك ميليون بشكه كمتر از ظرفيت توليد موجود تعيين كرده است. بنابراين
كويتى ها و پيمانكارانى كه در حوزه هاى اين كشور به كار مشغول هستند
براى اقدام به حفاريهاى جديد، و انجام كارهاى تعمير و نگهدارى روزانه از
قبل انجام كار درمورد چاهها بيش از نيازشان انگيزه اى نمى بينند و به همين
دليل ظرفيت توليد روزانه از سال 1973 معادل 500000 بشكه كمتر شده
است. به همين ترتيب، تصميم سعوديها مبنى بر كاهش توليد بزرگترين حوزه
نفتى دنيا يعنى حوزه الغوار سبب شده است كه سفارت مربوط به نصب
چاههائى كه درحوزه الغوار سبب شده است كه سفارشات مربوط به نصب
تجهيزات نمك زدائى لغو گردند. درغياب اين نمك زدائى ها، تعداد
چاههائى كه در حوزه الغوار در اثر هجوم آب بسته شده اند افزايش يافته و
ظرفيت توليد نيز پائين تر مى آيد.
جهت تعيين دامنه اى براى ميزان احتمال توليد نفت اوپك تا پايان سال
1985، ما سه نوع فرضيه را در مورد ظرفيت توليدى اوپك در نظر گرفته ايم.
ظرفيت ثابت، كه "ظرفيت تاعسيساتى" نيز خوانده مى شود عبارت است از
حداكثر ظرفيت چاهها، خطوط لوله نفتى، و بقيه نظام انتقال نفت. در اين
فرضيه محدوديتهاى عادى عملياتى از قبيل زمان لازم براى تعمير و
نگهدارى و آب و هوا در نظر گرفته نشده است.
ظرفيت قابل ابقاع سطح توليدى مى باشد كه مى تواند براى يك مدت
طولانى از قبيل چند ماه و يا بيشتر ادامه يابد بدون اينكه به حوزه نفتى
خساراتى وارد گردد. براى هر حوزه اين مضمون ظرفيت يك عنصر قضاوت
و نتيجه گيرى را شامل مى شود. مهندسين نفتى بسيار مطلع در مورد
حداكثرميزان توليدى يك حوزه موافقت نظر نداشته و ندارند.
ظرفيت مجاز، ميزان توليدى را گويند كه به وسيله مقررات و قوانين دولتى
مجاز شناخته شده است.
پيش بينى هاى مادر مورد توليد اوپك هر سه فرضيه را در بر مى گيرد. ما
طرحهاى موجود هر كشور را در مورد ظرفيت ثابت بر اساس سرمايه
گذاريها، زمان لازم جهت توسعه ذخائراحتمالى و تثبيت شده، و سياست
دولتى مورد بررسى قرار داده ايم. ظرفيت قابل ابقاع نيز بر اساس تجارت
تاريخى توليد و مطالعات مهندسى موجود پيش بينى شده است، و در اغلب
موارد معادل 90 تا 95 درصد ظرفيت ثابت مى باشد. در هر موردى كه سقف
توليدى درمورد ظرفيت توليد مجاز مانندعربستان سعودى، كويت و ابوظنى
تعيين شده باشد ما ميزان هاى بازده ممكن را در نظر گرفته ايم تا سياستهاى
مختلف دولتى را نشان داده باشيم.