اغتشاشات تبريز: نظرات شاه و دولت ايران - به اضافه - روز شمار انقلاب اسلامی نسخه متنی

تبريز اشاره مى نمايند، اين امر مدرك ديگرى است دال بر اينكه
مسئولين ادارى استان حقيقتاہ آماده كنترل آشوبى با اين وسعت كه
پديدار شد، نبودند.

چندين ناظر ديگر ايرانى نظريه قبلى ما را كه تبريز
از ديگر شهرها سنتى تر و سرسخت تر است، تاييد نموده اند.

انگليسى ها همچنين اظهار مى دارند احساس ضديت با دولت، در
ميان تظاهر كنندگان، با احساس خاص جدايى " بين مردم و مسئولين
- م " تقويت گرديده كه آن احساس خاص مربوط به تبريزيهايى بود كه
در اواخر دهه 1940 زمانيكه اداره كنندگان ايرانى به تبريز بازگشتند،
دقيقاہ خود را آزاد شده نپنداشتند.

در اين گفته ممكن است كمى غلو شده باشد، ولى تبريزيهاى تركمن،
" ترك - م " آشكارا از جمله مستقل ترين ايرانيان هستند، و به لحاظ
تاريخى، استان آذربايجان شرقى خود را در زمينه ئ تخصيص منابع
عمرانى، با دولت در تضاد ديده است.

5- در تهران، مطبوعات 26 فوريه اعلام نمودند كه متعاقب تظاهرات
20 فوريه دانشگاه تهران كه اثاثيه و پنجره كلاسها شكسته شد، و پس
از اينكه دادگاه استان 30 دانشجو را براى بازپرسى فراخواند، 15
دانشجوى حقوق دانشگاه تهران، به اتهام رفتار قانون شكنانه، در
بازداشت باقى ماندند.

ميكلوس
71 شماره سند
سفارت آمريكا در تهران - 58020 از:
وزارت امور خارجه، واشنگتن دى سى به:
28 فوريه 87-9/21/6531 تاريخ:

اغتشاشات تبريز: نظرات شاه و دولت ايران - به اضافه

خيلى محرمانه
28 فوريه 87-9/21/6531
از: سفارت آمريكا در تهران - 58020
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دى سى
مرجع: الف، تهران 1879 - ب، تهران 1814 - ج، تهران 2391 -
د، تهران 2043
موضوع: اغتشاشات تبريز: نظرات شاه و دولت ايران - به اضافه
مجموع اخبار متفرقه
خلاصه: شاه لزوم استمرار اعطاى آزاديهاى سياسى را عليرغم سوع
استفاده هاى نيروهاى ارتجاع "سرخ و سياه" اعلام مى دارد.

توجه
دولت ايران روى سهل انگارى مقامات دولتى در محدوده هاى
اطلاعاتى و كنترل اغتشاش تمركز يافته است، اما هنوز نگران دخالت
خارجى است.

بيانيه مخالفين، دولت ايران را در خصوص كنترل
اغتشاش مورد انتقاد قرار مى دهد.

پوشش خبرى مطبوعات بر ارائه
شرح كامل اغتشاشات، عدم پذيرش خشونت در اجتماع و اقدام
دادگاه در مورد اوباشان تاكيد مى كند.

ارتش هنوز از تبريز محافظت مى كند و دانشگاه آنجا كاملاہ باز نيست.

تبريزى ها در نظر دارند راهپيمايى بزرگى براى محكوم نمودن
اغتشاش برپا نمايند و بسيارى، تاريخ اين تظاهرات احتمالى را روز
30 مارس مى دانند.

بهانه ياد بود كشته شدگان تبريز، زمينه اى است تا احتمالاہ افرادى كه
به خشونت
تمايل دارند، دوباره تلاش نمايند برخى شهرها را به آشوب بكشانند.

در تابستان وقتى زمان روزه دارى ماه رمضان فرا رسد، كمبودهاى آب
و برق توام با گرماى بيش از حد، مى تواند شهرهاى ايران را به
بشكه هاى باروت قابل انفجار تبديل كند، درنتيجه مشكلات بسيارى
پديدار خواهد گشت.

پايان خلاصه.

1- شاه در يك سخنرانى براى كنگره زنان ايران در روز 27 فوريه " طى
تلگرام جداگانه گزارش مى شود " اظهار داشت كه اعطاى آزاديهاى
سياسى در ايران عليرغم سوع استفاده هاى گروههاى ارتجاعى ادامه
خواهد يافت.

شاه گفت ما سياست اعطاى آزاديهاى سياسى را دنبال خواهيم كرد،
چون كه مبانى كشور بر آن استوار است.

اظهارات شاه بر برخورد
رسمى دولت ايران، كه در روزهاى بعد از اغتشاشات شروع به پديدار
شدن نمود، صرفاہ سرپوشى گذاشت " مرجع الف " و اكنون بصورت
سياست رسمى درآمده است.

2- نقل قول هاى مطبوعات از اولين گزارش كميسيون تحقيق، بر
مسئله سهل انگارى مقامات رسمى كه به اندازه ئ كافى درباره احتمال
وقوع اغتشاشات مطلع نبوده و نتيجتاہ نتوانستند دست به اقدامات
احتياطى بزنند، تاكيد دارد.

منابعى در دولت ايران و بخش خصوصى بطور محرمانه خاطر نشان
كرده اند كه چند تن از مقامات استان بركنار خواهند شد، كه
برجسته ترين آنان، استاندار، رئيس پليس تبريز و احتمالاہ معاونين
ارشد وى و برخى مقامات امنيتى استان خواهند بود.

اطلاعات بيشتر
اشاره بر اين دارد كه برخى مساجد تبريز در 18 فوريه احتمالاہ بسته
شده اند، كه اين كار وحشيگرى عزاداران تبريز را افزايش داد.

3- گزارش تصويبى كابينه در مورد سهل انگارى ادارى، همچنين
حاوى تصريح مجدد اظهارات قبلى رامبد وزير كشور در مجلس است
" مرجع ب " ، كه به موجب آن عناصر خارجى و ماركسيست هاى
اسلامى محرك اغتشاشات بوده اند.

قرار است در خلال چند روز
آينده، گزارش آشوب تبريز، كه از گزارشات رسمى استخراج خواهد
شد، انتشار يابد.

بر اساس گزارشات قبلى مطبوعات حداقل سه نفر از
كسانى كه مورد بازجويى قرار گرفته اند، اظهار داشته اند كه آنها مجرى
قسمتى از طرح از پيش برنامه ريزى شده براى آشوب در روز
عزادارى بودند.

ما ميل داريم كه مدارك بيشترى قبل از قبول فرضيه
بى پيرايه ئ "دخالت خارجى" مشاهده نمائيم.

4- اولين بيانيه مخالفين در منازعه، اعلاميه شماره 14 نهضت
راديكال ايران است " به وزارتخانه ارسال مى شود " كه دولت ايران را
بخاطر بستن مساجد در 18
فوريه مورد انتقاد قرار داده و از آشوب ها به عنوان "كشتار بى رحمانه"
ياد كرده است.

مابقى اعلاميه به اظهار شرايطى كه مردم را به آشوب
هدايت نمود اختصاص داشته است يعنى فقدان آزادى و نگرانى در
مورد مذهب.

اين اعلاميه به خانواده آنهائيكه كشته شدند تسليت
مى گويد و تمام شهروندان را به حمايت از مجازات آنهائيكه مسئول
بوده اند، و تشكيل يك دولت جديد براى جايگزينى "با دولت قانون
شكن فعلى كه ثابت نمود نسبت به ملت بى تفاوت است" دعوت
مى نمايد.

5- مقالات روزنامه ها در خصوص موضوع، از خود تعادل و رشد
قابل تقديرى نشان داده اند.

" اصلى ترين اين مقالات كه در هر دو
روزنامه فارسى و انگليسى چاپ شده اند براى وزارتخانه ارسال
مى شود " .

احتمالاہ بهترين مقاله در تهران ژورنال روز 28 فوريه بود كه
بيانات شاه در خصوص استمرار اعطاى آزاديها را مورد تمجيد قرار
داد و در ميان ساير مسائل خواستار تنبيه آن دسته مقامات ادارى شد
كه به وظايفشان عمل ننموده اند، و همچنين خواستار اقدام غير
نظامى موئثرتر براى جلوگيرى از اينكه تظاهرات از كنترل خارج گردند،
شد.

مقاله همچنين خواستار مجازات محركين و سركردگان آشوب ها
شد و اشاره به اين داشت كه سركردگان بايستى شديدتر از آنهائيكه
فقط به آشوب ها پيوستند مجازات شوند.

مقالات روز 20 فوريه
كيهان و 26 فوريه تهران ژورنال اوباشى و ولگردى را مورد تقبيح قرار
داده و اعلام كردند كه آنهائيكه در خشونت هاى كور شركت داشتند،
هيچ مكانى در ايران امروز ندارند.

مقاله تهران ژورنال همچنين از
دولت ايران خواست كه دقيقاہ بين محركين و آنهايى كه فقط به
آشوب ها پيوستند تمايز قائل شود.

تحقيق بايد تا زمانى ادامه يابد كه
"هر شخص ذيربط براى مشاركتش در اين حمله وحشيانه به نهادها و
موئسسات ملى"، در دادگاه حضور يابد.

مقالات بصورت اتوماتيك از
خط دولت مبنى بر مداخله عناصر خارجى پيروى نكرده اند، ولى
خواستار تحقيق كامل در مورد حقايق شده اند.

6- بر اساس اطلاعات بيشتر، خصوصاہ بحث با يكى از مقامات
سفارت انگليس " حفاظت شود " كه با دو شاهد عينى كشتارها گفتگو
كرده بود، سفارت اكنون بر اين اعتقاد است كه تعداد كشته ها به رقم 9
نفر اعلام شده توسط دولت ايران، نزديكتر است تا ديگر تخمين هاى
بالاتر از اين " مرجع ج " .

بر اساس يك ارزيابى دقيق تر اين گزارش كه
اجساد از مهلكه خارج گشته اند " مرجع الف " ، بنظر نيمه درست
مى آيد " احتمالاہ خيلى از كسانى كه از مهلكه خارج شده اند، جزع
كشته شدگان نبوده اند " .

انگليسى ها اكنون معتقدند كه تعداد كشته شدگان بايد حدود 20 نفر و
تعداد زخمى ها حداكثر 100 نفر باشد.

7- تا اواسط روز 28 فوريه ارتش هنوز از شهر محافظت و پاسدارى
مى كرد.

دانشگاه آنجا كه رسماہ باز است دانشجويان چندانى در آن
حضور نداشتند و گمان مى رود كه بازگشايى واقعى بعد از تعطيلات
سال نو ايرانى " نوروز " صورت پذيرد.

8- حدس و گمان در مورد آينده شروع شده است.

روزنامه هاى 82
فوريه اشاره مى كنند كه تبريزى ها در حال آماده شدن براى يك
راهپيمايى بزرگ 150000 نفره براى محكوم نمودن اغتشاشات
مى باشند.

عقيده اى قابل توجه وجود دارد كه تظاهرات بيشترى در
سراسر ايران در روز 30 مارس يعنى چهلم جريانات 18 فوريه تبريز
برگزار خواهد شد.

دو منبع سفارت كه تماسهايى با جناح ميانه رو
جامعه مذهبى دارند، مى گويند آيت ا...

شريعتمدارى از قم خواستار
عزادارى آرام كشته شدگان تبريز خواهد شد.

همين منابع گمان
مى برند كه چپى ها يا عناصر خشن تر جنبش، مجدداہ تلاش خواهند
نمود تا حداقل يكى از اين تظاهرات را به شكل اغتشاشات تبريز
درآورند، تا موجب تحريك دولت به انجام واكنش ديگرى شوند.

شايع است كه خشونت گرايان يك شهر را انتخاب خواهند كرد، اما
تعداد شهرهاى نامزد زياد است، شهرهايى كه در اينجا بيش از بقيه
نامشان به گوش مى رسد عبارتند از: تهران، قم و همدان " بر طبق
همين شايعات شهر آخرى انتخاب خواهد شد، تا اينكه مجدداہ
دولت در يك محل دور از انتظار غافلگير شود.

" .

سفارت بر اين اعتقاد است كه اين مطالب در حال حاضر بيشتر جنبه ئ
"رجز خوانى" دارد.

اين حقيقت كه 30 مارس با پايان دو هفته
تعطيلات نوروز مصادف مى شود خيلى ها را دلسرد كرده است " اگر
چه حاميان دوره 40 روزه مى گويند اين زمان فرصتى است مناسب
براى غافلگير كردن دولت ايران " .

بر اساس گفته هاى منابع ما، آيت ا...ها براى تحت كنترل درآوردن
پيروان مذهبى خود و شكستن دوره متناوب خشونت در ارتباط با ياد
بود "شهيد"، بنظر مصمم مى آيند.