لطفا منتظر باشید ...
اين آشوب ها 6 كشته و 125 زخمى داشته است. شايع است كه در
اغتشاشات خيلى بيش از اين كشته و زخمى شدند، ولى اطلاعات
موثقى در دست نيست. مترينكو كنسول تبريز پس از بازديد كامل شهر
خاطر نشان ساخت كه خرابى منطقه تجارتى از آنچه وى فكر مى كرد
وسيع تر بوده و در طول محور اصلى شهر يعنى محوطه اى با وسعت
حدود 8 مايل در 4 مايل گسترش يافته است. مطبوعات فارسى تاعكيد
كردند، كه تخريب بانكها و سوابق تجارى تاعثير بد اقتصادى روى شهر
و منطقه مى گذارد.
2- مطبوعات در 21 فوريه تشكيل كميسيون سلطنتى تحقيق و
بررسى وقايع تبريز را اعلام نمودند و كنسولگرى آمريكا در تبريز
گزارش مى كند، كميسيون در محل است و از 21 فوريه شروع به كار
خواهد نمود. اسم اعضاى كميسيون هنوز معلوم نيست. بر طبق گفته
كنسولگرى، يك خبر غير رسمى در محافل شناخته شده اين است
كه، مقامات تبريز چهار پيام جداگانه دريافت داشته اند مبنى بر اينكه
يا تمام زندانيان را آزاد كنيد و يا اينكه شهر مجدداہ منفجر خواهد شد.
دولت ايران در مورد تعداد افرادى كه بازداشت شده اند سكوت
اختيار كرده است و به كنسول گفته شد كه استاندار يا معاون وى از اين
پس در مورد موضوعات مرتبط با تظاهرات و آشوب ها رابطين اصلى
وى هستند.
3- بحث پارلمانى در مورد اغتشاشات تبريز، و روى گزارش
هلاكورامبد وزير كشور به مجلس، و از جمله اين اظهار نظر " بدون
استناد به مدرك بيشتر " كه سركردگان شورشيان به عنوان
"كمونيست هاى معروف" شناسايى شده اند; متمركز گرديد. وى
اينطور به سخنانش ادامه داد كه: "آنهائيكه چنين خرابى هايى را
باعث شدند ايرانى نبودند."
وى در پايان گفت دولت ايران با اين خشونت و بى قانونى در محدوده
وظائف و اختيارات قانونى خود برخورد خواهد نمود. رامبد به
نظريات ابراز شده از طرف خيلى از نمايندگان مجلس و اظهار تاعسف
چندين سناتور پاسخ داد. على رضائى سناتور تهران به همراه ديگران
عدم اطلاع قبلى دولت ايران از وقايع را مورد سرزنش و انتقاد قرار داد
و خواستار اقدامات اكيدى بر عليه اوباشان شد. او از برخورد ملايم
دادگاه با پرونده ئ دانشجويان كه آنها را بجرم برهم زدن آرامش، صرفاہ
جريمه كرد، انتقاد نمود. " تصادفاہ مطبوعاتت 21 فوريه اعلام نمودند
10 دانشجو مجرم شناخته شدند و هر يك 30000 ريال " معادل 440
دلار " براى شركت نمودن در آشوب هاى 21 دسامبر 1977 در تهران
جريمه شدند " .
4- آرامش در ديگر شهرهاى عمده بجز قم پابرجا ماند و مطبوعات
روز 21 فوريه گزارش مى كنند يك گروه كه شعارهاى ضد ملى سر
داده بودند، در قم به يك بيمارستان حمله بردند. هيچ انگيزه اى در
بين نبوده است. اخبار همچنان حكايت از اين مى كنند كه در 19
فوريه آشوب وسيعى در قم وجود داشت اما جزئيات مبهم هستند،
بشرطى كه واقعاہ اتفاقى افتاده باشد. ممكن است شايعات در مورد
حوادث آنجا خيلى جدى نبوده باشد.
5- كنسولگرى اصفهان اطلاع حاصل كرده است كه تظاهرات
كوچكى در 18 فوريه در دانشگاه اصفهان بوقوع پيوسته، ليكن
هيچگونه حادثه اى رخ نداده و بازار اصفهان همچنان آرام است و
اكنون دو سوم آن باز است. در 21 فوريه زمانيكه گروهى از جوانان
مسلح در لباس خاكى ژاندارمرى اطراف پاسگاه مركزى پليس ديده
شدند نگرانى خيلى كمى ايجاد شد، ليكن رئيس تاعمين شهر به مك
گافى كنسول اصفهان اطلاع داد كه اين امر آموزش عادى نگهبانى بوده
است.
6- كنسولگرى شيراز گزارش مى كند شهر همچنان در آرامش است و
شايعه تيراندازى " گزارش شده در مرجع B " منجر به قتل نشده. خون
ريخته شده در دانشگاه از شكستگى شديد سر بوده و بسرعت تميز
شد. بازار آرام و باز است.
7- تهران در روز 20 فوريه شاهد تظاهرات كوچكى در دانشگاههاى
تهران و ملى بود كه تنها نكته قابل ذكر در مورد آن، همزمانى شروع
تظاهرات در ساعت 10 صبح بود كه يك استاد را واداشت تا بگويد
كه آشوبگران صرفاہ توانائى خودشان را در هماهنگى وقايع ارزيابى
مى كنند. تقريباہ تظاهراتى در همين حدود در دانشكده فنى تهران رخ
داد كه در آنجا مقامات درها را بستند و فقط استادان را اجازه خروج
دادند تا آنكه ظاهراہ كنترل عادى كارتهاى دانشجويى تمام شد. بازار
تهران باز و نسبتاہ آرام است. نيروهاى تقويتى پليس در روزهاى 18 و
19 فوريه اكنون از بازار تخليه شده اند.
8- بجز حمله 18 فوريه به انجمن ايران و آمريكا در تبريز، فقط واقعه
ديگرى با شعارهاى ضد آمريكايى در عصر روز 19 فوريه در تهران
رخ داد كه در آن موقع فرد يا گروهى شعارهاى "مرگ بر شاه" و
"آمريكائيها به خانه خود برگرديد" را به فارسى روى سه ديوار از 4
ديوار خارجى محوطه مدرسه جامعه " آمريكائيان - م " نوشتند.
مدرسه كه در واقع يك مدرسه بين المللى با كلاسهاى سال اول تا
دوازدهم است وليكن اكثريت كارمندان آن آمريكايى هستند، در
قسمت قديمى شهر واقع است.
مقامات مدرسه، موضوع را به پليس اطلاع دادند و آنها در رنگ كردن
ديوارهاى مدرسه كمك كردند و افراد بيشترى را در اطراف آنجا براى
چند روز آتى مستقر نمودند.
وقايع ديگرى وجود نداشته است و مدير مدرسه مى گويد روابط
جامعه با حدود 60 نفر از كارمندانش كه در همسايگى مدرسه زندگى
مى كنند به شكل يكنواختى در طى اين ساليان خوب بوده است.
9- نظريه: دولت ايران هنوز وضعيت را بر اساس اطلاعات منتشر
نشده تحت بررسى دارد. در آستانه افشاى خسارت ها و سازماندهى
گروههاى آشوبگر، تفكرات در تهران به تائيد فرضيه اى مبنى بر نوعى
دخالت خارجى گرايش پيدا كرده اند اما تاكنون هيچگونه مدركى ارائه
نگرديده است. يك ايرانى نزديك به منابع دستگاه مذهبى مى گويد،
تبريزى ها به عقايد مذهبى خود پاى بندى عميقترى دارند و در عين
حاليكه شايد تعصب مسلمانان قم را نداشته باشند، چنانچه متقاعد
شوند كه بايد كارى را انجام دهند، احتمال بيشترى وجود دارد كه آنان
نسبت به همتاهايشان در جنوب با هواى گرم آنجا، غوغا به راه
بياندازند. درخواست پارلمان براى اقدام خشن تر از جانب دولت
ايران كاملاہ قابل پيش بينى است و يك نتيجه مهم خشونت اخير اين
بوده است كه طبقه متوسط ايران را در مورد اثرات مخالفت گرايى
روى جامعه مجبور به تفكر مجدد مى نمايد. برخى از استادان و
بازرگانان آشنا با ما احساس مى كنند در تبريز مسائل به نقطه اى رسيده
كه ارزشهاى مهم آنان در معرض تهديد واقع شده است.
خيلى از آنهائيكه تاكنون بطور ضمنى حامى مخالفين ميانه رويى كه از
دولت ايران بازخواست مى كنند، بوده اند; ممكن است افكار ديگرى
در سر داشته باشند.
ميكلوس
9 شماره سند
22 فوريه 87-3/21/65 تاريخ:
خلاصه ئ مذاكرات هيئت مسائل مملكتى
خيلى محرمانه22 فوريه 87-3/21/65
خلاصه ئ مذاكرات هيئت مسائل مملكتى
وزير مختار جلسه را با اشاره به اين موضوع آغاز نمود كه انجمن ملى
روزنامه نگاران در گذشته ملاقات خوبى با يگانه وزير دارايى داشته اند
و براى امروز برنامه ئ كاملى شامل جلسه با نخست وزير خواهند
داشت. به هنگام مرور اخبار دريافت شده آقاى ميكلوس در مورد
پيغامى از سوى سفارت خارطوم كه گزارشى در مورد موقعيت كشور
چاد بود، صحبت كرد. او همچنين توجه افراد را به ديدار ساليانه
گروهى از دانشگاه دفاع ملى كه امسال در حد پايين ترى ترتيب
خواهد يافت، جلب نمود. ما همچنين تاعييد به ديدارهاى سر لشكر
كلارك و ژنرال هايزر را دريافت كرده ايم. وزير مختار خاطر نشان
ساخت كه بر اساس تلگرامى كه از آنكارا رسيده، شايع شده كه مصر
به پيمان سنتو نخواهد پيوست.
سفير نامه اى از ويليام اچ. كورتنى يكى از همكاران شوراى روابط
خارجى كه در ماه آوريل از ايران بازديد مى نمايد، دريافت كرده است.
در ميان نامه هاى جالبى كه سفير دريافت كرده درخواستى براى
عكسهاى كمياب شاه و ملكه اليزابت مى باشد.
آقاى گوئلز كه ماعمور انجام اين كار شده بود، گفت كه ممكن است او
تعدادى تمبر
پستى براى نويسنده بفرستد. آقاى جينگلز " SELGNIG " از
امتيازات استخدامى كه نصيب كارمندان بانك ايرانيان گرديده بود،
بسيار متعجب شد. او اضافه كرد كه از مقررات سخاوتمندانه ئ قرار داد
اطلاع داشته، ولى آن را از كارمندان سفارت مخفى نگاه مى داشته
است. عضو ديگر هيئت مسائل مملكتى عقيده داشت كه قرار داد را
به عنوان يك نمونه براى مذاكرات آينده با مديريت وزارت خارجه
براى انجمن خدمات خارجى آمريكا " ASFA " بفرستد.
آقاى شلنبرگر گزارش داد كه پروفسور ابراهام، از دانشگاه ويرجينيا، در
صورت باز بودن دانشگاه ملى، امروز با اعضاى هيئت علمى و
دانشجويان ملاقات خواهد نمود. توسط سفير فروغى به آقاى
شلنبرگر گفته شد كه وى اعتقاد دارد كه گسترش آشوب در تبريز به
علت وجود اختلاف اقتصادى در ميان طبقه متوسط پائين است.
فروغى گفت كه "ندارهاى" اجتماع ايران سوع ظنى قوى در مورد
وجود رشوه در ميان طبقات بالا دارند. به عنوان مثال فروغى به
گزارش اخير روزنامه هاى فارسى زبان در مورد يك ميهمانى پر خرج
كه در تهران ترتيب داده شده بود اشاره نمود كه در آن به يك رقاص
محلى براى انجام يك رقص عريان 50000 دلار داده شده بود.
آقاى شلبنرگر گفت كه واقعاہ اين كارها مردم را منقلب مى كند. به دنبال
اظهار نظرى كوتاه بحث به موضوع نمايش ماه آينده در شيراز در مورد
سيستمهاى فرود با كمك ماكروويو و كنترل پرواز كشيده شد. SISU
يك ماعمور مراقبت در اين بازديد خواهد داشت.
ژنرال گست گفت طرحى در مورد انجام يك تحليل از حوادث اخير با
همكارى نيروى هوايى تهيه شده است. تحقيق از 27 فوريه آغاز
خواهد شد و متضمن بازديد از كليه ئ پايگاههاى هوايى و دفاتر نيروى
هوايى خواهد بود. ژنرال گست از طريق سفير زاهدى مطلع شده كه
فرمانده ئ نيروى هوايى آمريكا، دعوتى براى بازديد از ايران بين پنجم تا
نهم آوريل دريافت داشته است. مستشارى نظامى با هميارى سفارت
برنامه اى براى بازديد تهيه خواهد نمود. يك تيم مركب از سه ژنرال
در 25 فوريه براى مذاكراتى در مورد اداره ئ 61-F و آواكسها و
برنامه هاى دفاع هوايى ايران وارد خواهند شد. مستشارى نظامى
معتقد است كه برنامه دفاع هوايى بايد زير پوشش فروشهاى نظامى
خارجى " SMF " قرار گيرد. ژنرال گست شب گذشته مذاكراتى با
مقامات وزارت دفاع آمريكا انجام داد و به نظر مى رسد كه در
واشنگتن نظرياتى وجود دارد كه برنامه ئ دراز مدت تهيه ئ تسليحات
توسط ايران به منزله ئ "ليستى از آرزوها"
