لطفا منتظر باشید ...
سفارت آمريكا در تهران - 36580 از:
وزارت خارجه، واشنگتن دى سى به:
9 سپتامبر 87-81/6/7531 تاريخ:
حكومت نظامى استقرار پيدا مى كند: برخى وقايع تهران: دستگيرى هايى در جريان است.
خيلى محرمانه9 سپتامبر 87-81/6/7531
از: سفارت آمريكا در تهران - 36580
به: وزارت خارجه، واشنگتن دى سى
مرجع: الف - تهران 8555، ب - تهران 4558
موضوع: حكومت نظامى استقرار پيدا مى كند: برخى وقايع تهران:
دستگيرى هايى در جريان است.
خلاصه: ارتش يك تظاهرات بزرگ و چندين تظاهرات كوچك را در
خلال روز 8 سپتامبر درهم شكست. مطبوعات اعلام نمودند
گزارشات بيمارستانها حاكى از 58 كشته و 205 زخمى مى باشد.
منابع ديگر بر رقم بالاترى اشاره دارند. تهران از ديروز آرامتر است
ولى ما گزارشاتى مبنى بر برخى خشونت ها در ظهر روز 9 سپتامبر در
دست داريم. مقامات حكومت نظامى شروع به دستگيرى محركين
آشوب و چهره هاى سياسى حامى تظاهرات 7 و 8 سپتامبر نموده اند.
عكس العمل نسبت به برقرارى حكومت نظامى مختلف است.
اعضاى تند روى ائتلافى جبهه ملى معتقدند كه شاه بايد برود. برخى
گروهها از حكومت نظامى به عنوان راه حل موقتى به تعويق انداختن
حوادث طرفدارى مى كنند. پايان خلاصه.
1- مطبوعات و رسانه هاى گروهى شرح كاملى از حوادث روز 8
سپتامبر ارائه نمودند كه در اين حوادث نظاميان تظاهرات بزرگى در
ميدان ژاله در جنوب تهران را درهم شكستند. شش تظاهرات
كوچكتر ديگر در همان حد معمول وجود داشت. اعلاميه حكومت
نظامى ابراز داشت ارتش در پاسخ خرابكاران شناخته شده اى
عكس العمل نشان داد كه بوسيله خارجيان از نظر مالى تاعمين
مى شوند و با آلات انفجارى از قبيل نارنجك هائى كه با آن به نيروهاى
امنيتى حمله بردند و آنان را زخمى نمودند مسلح شده اند. شاهدان
عينى اشاره بر اين دارند كه در ميدان ژاله چندين نفر تظاهركننده پس
از اينكه چند بار از طرف افسرانى كه مجهز به بلندگوى دستى بودند
به آنان فرصت داده شد از متفرق شدن امتناع ورزيدند. پس از 5 دقيقه
معطلى سربازان شروع به تيراندازى هوايى نمودند و سپس به سمت
خيابان و سرانجام به سوى جمعيت آتش گشودند. همانطور كه تظاهر
كنندگان از صحنه فرار مى كردند، شروع به شكستن ويترين ها و
پنجره ها و آتش زدن مغازه ها نمودند. دو شاهد عينى آمريكايى كه در
آن منطقه زندگى مى كنند گفتند ارتش قبل از تيراندازى به آنهائيكه
مشغول تخريب اموال يا غارتگرى بودند مى رسيدند نشانه روى
مى كردند و بطرفشان تيراندازى مى نمودند.
2- گزارشات شاهدان عينى، از جمله منبع نهضت آزادى ايران كه از
مخالفين دولت است " شديداہ حفاظت شود " در مورد توصيف اصلى
وقايع به صورتى كه در زير مى آيد توافق دارند: جمعيت در ساعت
6/30 تا 7 صبح در ميدان ژاله شروع به تجمع نمودند. سربازان
ارتشى آماده بودند و تيرهاى تقويتى سريعاہ وارد شدند.
افسران با بلندگوهاى دستى گروههاى مردم را تشويق به رفتن به
خانه هايشان نمودند. همچنين چندين رهبر مذهبى، و نه همه آنها،
جمعيت را تشويق به پراكنده شدن نمودند. تيراندازى حدود ساعت
8 صبح در ميدان ژاله و كمى ديرتر در نقاط ديگر آغاز شد. در ساعت
10/30 تخريب شديد بانكها و مغازه ها شروع شد و گشتهاى نظامى
در منطقه اى به وسعت 5 تا 6 ميل در اطراف ميدان ژاله مشغول
برقرارى نظم بودند. تيراندازى پراكنده تا حدود 10/30 بعدازظهر
ادامه يافت. ميدان شهناز براى تمام روز بسته بود و يك شاهد آلمانى
قابل اعتماد كه در منطقه زندگى مى كند گزارش مى دهد كه از
هليكوپترها به طرف خرابكاران خيابانى تيراندازى هايى صورت
گرفت. منبع نهضت آزادى ايران مى گويد خيلى ها نمى توانستند باور
كنند كه
سربازان ايرانى به طرف جمعيت تيراندازى مى كنند و فكر مى كردند
كه سربازانى از اسرائيل براى اين كار وارد شده اند. اين شايعه كه در
تمام شهر پخش شد كاملاہ بى اساس است. منبع نهضت آزادى گفت
گروه وى بعداہ تشخيص داد واحدهاى ارتشى كه مورد استفاده قرار
گرفتند متشكل از سربازانى از كردستان واقع در غرب ايران بودند.
3- گزارشات رسمى رسانه هاى گروهى در بعدازظهر 8 و 9 سپتامبر
ارقام 58 كشته و 205 زخمى شمارش شده توسط بيمارستانها را
اعلام نمودند. چندين شاهد عينى آمريكائى و اروپائى اشاره بر اين
داشته اند كه اين رقم بايستى خيلى بيشتر باشد. رقم غير رسمى كه
عصر روز 8 سپتامبر ارائه شد بالغ بر 100 نفر كشته بود.
منبع نهضت آزادى گفت گروه وى تصور مى كند كه در 8 سپتامبر 200
نفر كشته و 2000 تا 3000 نفر زخمى شدند. يك كارمند آمريكائى
ساكن نزديك ميدان ژاله مى گويد رقم كشته شدگان فقط براى آن
منطقه بايستى 200 نفر باشد. كارمندان ساكن مناطق ديگر بين 10 تا
20 نفر كشته براى مناطق خودشان گزارش مى كنند. منبع امنيتى
دولت ايران تائيد نمود كه تعداد كشته ها از شمارش اوليه مبنى بر 58
نفر بر اساس ارقام بيمارستانها بالاتر است ولى چونكه در برخى
مناطق تظاهركنندگان به اندازه كافى سازمان يافته بودند تا زخمى ها و
كشته هاى خود را از صحنه خارج سازند دولت ايران ارقام صحيحى
ندارد. بيمارستانها كه از صبح زود شروع به كار كرده بودند بر روى
تمام كسانى كه درگير بودند باز بود، و سازمان خون حدود ظهر روز 8
سپتامبر شروع به درخواست براى اهداع خون بيشتر نمود.
4- مطبوعات در 9 سپتامبر اعلام نمودند فرماندارى نظامى شروع به
دستگيرى آنانى كه در تحريكات و التهابات 7 و 8 سپتامبر دست
داشته اند نموده است. منبع نهضت آزادى عصر روز 8 سپتامبر گفت
مهندس بازرگان از نهضت آزادى ساعت 2 بعدازظهر همان روز
دستگير شد و دكتر مفتح مدير مسجد قبا حدود ظهر توسط 10 مرد
مسلح دستگير شده است. آيت الله فلسفى و كاظميه نيز دستگير
شده اند و مى دانيم كه پليس به دنبال حاج سيد جوادى و دكتر يدالله
سحابى از نهضت آزادى مى باشد.
جالب توجه اينكه هدايت الله متين دفترى صبح روز 8 سپتامبر
دستگير شد و پس از 2 ساعت آزاد شد. زيرا "ما بر عليه جبهه ملى
نيستيم". منبع گزارش نمود كه دستور دستگيرى كريم سنجابى كه
اخيراہ به سمت دبير اجرايى جبهه ملى انتخاب شده بود حدود ظهر
لغو گرديد. " مطبوعات اشتباهاہ دستگيرى سنجابى را در 9
سپتامبر گزارش كردند " . منبع نهضت آزادى دستگيرى هاى بيشترى در
رابطه با افرادى كه در راهپيمايى غيرقانونى 7 سپتامبر و آشوب 8
سپتامبر درگير بودند را انتظار داشت. " اظهار نظر: ظاهراہ مقامات
حكومت نظامى فقط آنهائى را توقيف مى كنند كه در وقايع دو روز
گذشته درگير بوده اند. ما هيچگونه گزارش و نشانه اى حاكى از اينكه
دولت ايران آن چنانكه افراطيون اشعار مى دارند درگير توقيف انبوه و
توده اى مخالفين مى باشد، نداريم. "
5- حكومت نظامى براى نيروهاى امنيتى و نظامى كه جداہ از ناآرامى
و بى نظمى وسيع ناراحت بوده اند خوشايند بوده است. ما اينطور
مى پنداريم كه اكثريت عظيمى از طبقه متوسط نيز بطور كلى
خوشحال هستند. برخى از دانشگاهيان با تنفرى فزاينده نسبت به
شاه و دولت عكس العمل نشان دادند ولى خيلى ديگر حكومت
نظامى را به عنوان لازمه اى براى اجتناب از هرج و مرج قبول دارند.
گروه مطالعات مشكلات ايران در 8 سپتامبر بيانيه اى منتشر نمود
مبنى بر اين كه حكومت نظامى يك راه حل دائمى براى حذف نقاط
ضعف اصلى ايران نيست ولى فرصتى را براى اقدام مثبت فراهم
آورده است. گروههاى ديگر كه در دو هفته گذشته اعلام موجوديت
كردند تاكنون ساكت بوده اند. منبع نهضت آزادى گفت برقرارى
حكومت نظامى ثابت مى كند نظر دولت ايران درباره اصلاحات
جدى نيست. وى گفت وقايع ثابت مى كنند شاه بايد برود. وى گفت
مردم، ايالات متحده را اگر چه براى حكومت نظامى دستورى نداده
باشد به دليل اينكه مسبب حكومت نظامى مى باشد ملامت مى كنند.
زمانى كه ماعمور سفارت نسبت به دومين اظهار نظر عكس العمل
شديدى نشان داد وى كمى از موضع خود عقب نشينى كرد و در
بحث بعد از آن اظهار داشت نهضت آزادى ايران واقعاہ اكنون مطمئن
نيست كه به كجا مى خواهد برود.
6- شهر از ديروز ظهر بوقت تهران آرام تر است ولى ما گزارشات
متعددى در خصوص جمعيت قابل ملاحظه اى در اطراف بازار
داريم. نيروهاى امنيتى كوشش مى نمايند تا با خويشتن دارى
عكس العمل نشان ندهند ولى تيراندازى هايى به وقوع پيوسته است.
سوليوان
06 شماره سند
9 سپتامبر 87-81/6/7531 تاريخ:
9 سپتامبر 87-81/6/7531
- - ساعت 8/10 دقيقه روز 8 سپتامبر باب وارك تلفنى اطلاع داد كه
در تهران حكومت نظامى برقرار شده است. پى گيرى موضوع با باب
بنرمن ماعمور امنيت منطقه اى بود. وى مشخص نمود كه حكومت
نظامى فى الواقع در ساعت 6 صبح اجرا گرديده و هيچگونه نشانه اى
كه سفير ايالات متحده يا مقامات ديگر قبلاہ از زمان حكومت نظامى
طرح ريزى شده، مطلع شده باشند، وجود نداشت.
- - ساعت 9 راديو و تلويزيون ملى ايران جزئيات اوليه حكومت
نظامى در تهران و 11 شهر ديگر براى مدت 6 ماه را اعلام نمود.
- - حدوداہ از ساعت 1/00 تا 10/15 دقيقه با افسر مسئول
كارمندان، فرمانده اداره سياسى - نظامى و عمليات پشتيبانى ايالات
متحده - ايران، و رئيس مستشارى نظامى تبادل نظر كرديم.
درخواست شد كه در ساعت 13 در محل اقامت رئيس مستشارى
نظامى حضور داشته باشيم تا در جلسه اى با مقامات ارشد وزارت
دفاع تاعثير حكومت نظامى بر گروه وزارت دفاع را مورد بحث قرار
دهيم. اداره سياسى نظامى در جريان شناسايى آن دسته از فعاليتهاى
وزارت دفاع است كه از ممنوعيت عبور و مرور از غروب تا سپيده
صبح متاعثر مى شوند. اين فعاليتها آنطور كه ماعمور دفتر تحقيقات ويژه و
دستيار او اطلاع مى دهند شامل: تغيير شيفت آخر شب در بيمارستان
نظامى ايالات متحده، مركز ارتباطات ارتش آمريكا، پروازهاى
ورودى و خروجى پان امريكن و فرماندهى ترابرى نظامى و غيره
مى باشند. رئيس مستشارى نظامى درخواست نمود كه ما تلاش
نمائيم تا حكومت نظامى و ممنوعيت عبور و مرور را به وضوح
تشريح نمائيم.
