موضوع: شورشهاى تبريز: رويدادهاى كنونى و برخى ايده هاى مختلف - روز شمار انقلاب اسلامی نسخه متنی

درگيرى مختصرى در دانشگاه ملى تهران رخ داده كه طى آن گروهى از
آشوب گران دو گارد محوطه دانشگاه را مجروح نموده و يك كيوسك
اطلاعات را خراب كرده و قبل از اينكه توسط پليس متفرق شوند،
شيشه ها را شكستند.

6- به نوشته مطبوعات ساير دانشگاههاى كشور هنوز آغاز به كار
نكرده اند ولى بنظر ما اين امر تنها مربوط به پايان دوران معمول
امتحانات است.

به هر حال ترم دوم دانشگاه آذر آبادگان در تبريز تا
تاريخ 26 فوريه يعنى يك هفته بعد از تاريخ معمول آغاز نخواهد شد.

7- روزنامه نگار غربى كه با نمايندگان اتحاديه به نيروهاى جبهه ملى
به گفتگو نشسته بود، دريافته است كه اين مخالفين به اندازه هر فرد
ديگر از وقايع خشونت بار تبريز شگفت زده شده اند و در اين زمينه
هيچ توضيحى نداشتند غير از اينكه اينها افرادى محروم و ستمديده
مى باشند كه به دفاع از آزادى و مسائلى نظير اين مبارزه را آغاز
كرده اند.

منبع گفت كه گروه قصد صدور بيانيه اى را دارد، ولى در مورد مفاد آن
بى خبر است و ترجيح مى دهد تا كسب اطلاعات بيشتر محتاطانه
عمل كند.

اين گروه از درخواست قبل از 18 فوريه آيه الله ها مبنى بر
برپايى تظاهرات مسالمت آميز براى عزادارى "شهداى" قم پشتيبانى
نموده و مطالب مربوط به "دخالت خارجى ها" را در اين زمينه باور
ندارند.

8- اظهار نظر سفارت: تحقيق در مورد اين رويداد هنوز به پايان
نرسيده ولى تفسير و برداشت اوليه ئ ما از اقدامات دولت ايران
شگفت انگيز و تا حدى خوشحال كننده است.

دولت ايران تاكنون
دست به روش سركوب و اقدامات شديد و سريع امنيتى كه بسيارى
از آن بيم دارند، نزده است.

بنظر مى رسد كه مقامات دولت ايران واقعاہ سرگرم ارزيابى نحوه ئ تاثير
وقايع تبريز بر روى سياست اعطاى آزاديها مى باشند.

اين حقيقت كه
شورشيان توسط بازپرسان غيرنظامى بازجويى شده و قرار است در
دادگاههاى غير نظامى محاكمه شوند نشانه مثبتى است اما ممكن
است اين رويه دولت، نشانگر اين باشد كه " دولت " براى اعمال
عكس العمل خشن، ديگر از قدرت كافى برخوردار نيست.

شاه در قبال اين وقايع سكوت قابل توجهى اختيار كرده و ترجيح
مى دهد اجازه دهد تا قبلاہ ديگران " كابينه و سناتورها " در اين زمينه
صحبت كنند.

ميكلوس
21 شماره سند
سفارت آمريكا در تهران - 23910 از:
وزارت امور خارجه، واشنگتن دى سى.

به:
23 فوريه 87-4/21/65 تاريخ:

موضوع: شورشهاى تبريز: رويدادهاى كنونى و برخى ايده هاى مختلف

خيلى محرمانه
23 فوريه 87-4/21/65
از: سفارت آمريكا در تهران - 23910
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دى سى.

موضوع: شورشهاى تبريز: رويدادهاى كنونى و برخى ايده هاى
مختلف
مرجع: الف، تهران 1879، ب، تهران 1762، ج، تبريز الف - 40
خلاصه: دولت ايران بر عدد كشته شدگان شورشها كه 9 نفر اعلام
شده تاكيد دارد، ليكن اكثر منابع آگاهتر تعداد كشته شدگان را چيزى
در حدود 100 تا 300 نفر مى دانند.

مطبوعات محلى تعداد
دستگيرشدگان را بين 260 تا 450 نفر اعلام مى دارند و خاطر نشان
مى سازند كه بيشتر اين افراد مردانى هستند كه بين 15 تا 30 سال سن
دارند.

بنا به گفته يك منبع بسيار محرمانه ئ پارلمانى دولت ايران معتقد
است كه بيش از 6000 نفر در تظاهرات شركت داشتند و جمعيت در
4 تا 6 نقطه بطور جداگانه سازماندهى شده بودند.

يك كميته نظامى
تام الاختيار همچنين هيئت بازرسى سلطنتى كه در برگيرنده
نمايندگان پارلمانى است براى انجام تحقيقات به تبريز فرستاده شده
است، ليكن اسامى اين افراد اعلام نمى شود.

ارتش همچنان كنترل
تبريز را در دست دارد ليكن نيروهاى پليس مجدداہ در حال از سر
گرفتن وظايف خود مى باشند.

جستجوى خانه به خانه جهت يافتن
شورشيان شناسايى شده
ادامه دارد.

يك پليس به جرم دزدى از مقر حزب رستاخيز دستگير
شده است.

نهايتاہ شايعاتى مبنى بر تحريك پليس در حال پخش شدن
مى باشد ولى بعيد به نظر مى رسد.

برخى از روزنامه نگاران محلى
چيزى را كه بنظر آنان تجديد حيات توجه به مذهب در شوروى در 6
ماهه اخير مى باشد، با نقش احتمالى و مخفى آنها در مسئله تبريز
مرتبط مى دانند.

ولى اگرچه شوروى ها در چند ماهه اخير توجه
بيشترى به امور مذهبى نشان داده اند ليكن هيچ دليلى " تكرار
مى شود " هيچ دليلى دال بر وجود چنين رابطه اى در دست نيست.

نظر غالب ناظران بى طرف بر اين است كه بنيادگرايى مذهبى با
چاشنى مخالف است و نارضايتى از مشى مدرنيزه شدن زندگى، براى
ايجاد اين مسائل كفايت مى كرد.

پايان خلاصه.

1- همايون، وزير اطلاعات در تاريخ 23 فوريه، مجدداہ آمار دولت
ايران را مبنى بر وجود 9 كشته در تبريز، براى مطبوعات مورد تاعكيد
قرار داد ولى ديگران حقيقتاہ اين را جدى نمى گيرند.

آمار كنسولگرى
تبريز كه در تلگرام مرجع الف ذكر شده و يك روزنامه نگار محلى كه
رابطهاى بسيار عالى دارد حداقل كشته شدگان را 180 نفر تخمين
مى زند، اگرچه سايرين " مخالفين مربوط به جبهه ملى " اين تعداد را تا
300 نفر برآورد كرده اند.

تعداد مجروحين به طور وضوح بيشتر از
125 نفرى است كه رسماہ اعلام شده ليكن بسيارى از آنها تنها
جراحت هاى مختصرى برداشته اند.

2- تعداد دستگيرشدگان از 262 نفرى كه در كيهان اعلام شده تا 054
نفر مندرج در اطلاعات متغير است.

منبع پارلمانى بعدازظهر روز 23
فوريه به مقام سياسى سفارت گفت كه گزارش خصوصى دولت ايران
به نمايندگان منتخب مجلس حاكى از آن است كه بيش از 6000 نفر
به طور فعال در شورش شركت داشته اند.

همچنين بنابراين گزارش،
شورشيان در 4 تا 6 نقطه سازماندهى شده و برخى از اين گروهها نيز
بعداہ در آنجا ظاهر شده اند.

شايعاتى مبنى بر اينكه مساجد تبريز قبل
از آشوبها، توسط دولت ايران بسته شده بوده، هم اكنون در تهران بر
سر زبانهاست ولى اين شايعات بى اساس است ممكن است در
مراحل بعدى از ورود به مسجد اصلى جلوگيرى شده باشد.

ليكن
شاهدان عينى شورشيان را به هنگام خروج از كليه مساجد بزرگ براى
شركت در درگيرى مشاهده كرده بودند.

3- مطبوعات 23 فوريه اعلام كردند كه يك كميته نظامى تام الاختيار
مركب از 15 نفر و به رياست ژنرالهاى مهم زير وارد تبريز شده اند:
ارتشبد جعفر شفقت،
معاون رئيس ستاد مشترك " طبق گزارش، براى اطمينان شاه از اينكه
به حقايق امور آگاهى يابد، يك آذربايجانى به رياست اين گروه
برگزيده شد " سپهبد ناصر فيروزمند، رئيس بازرسى ويژه نظامى در
ستاد مشترك، سر لشكر محمد رحيمى، قائم مقام فرمانده اطلاعات
عمليات نيروى زمينى ارتش ايران و سر لشكر بازنشسته حبيب بيت
الهى كه سابقاہ در ركن دوم اطلاعات و عمليات ستاد مشترك فعاليت
داشته است.

ساير تيمهايى كه در اين زمينه مشغول فعاليت مى باشند عبارتند از
بازپرسيهايى كه در تلگرام مرجع الف گفته شده و تيم غير نظامى
بازرسى شاهنشاهى، شامل برخى از نمايندگان مجلس كه نامشان
فاش نشده است، مى باشند.

4- به گزارش كنسولگرى تبريز ارتش همچنان مسئوليت كنترل شهر را
بعهده دارد.

ولى پليس مشغول از سرگيرى انجام وظايف خود
مى باشد.

جستجوى خانه به خانه براى يافتن افراد شناخته شده و
مظنون به شركت در آشوب در جريان است.

به گزارش كنسول يكى از اسكورتهاى امنيتى وى كه اموال مسروقه از
مقر حزب رستاخيز در خانه اش كشف شده به جرم سرقت بازداشت
شده است.

نيروهاى ارتشى كه در حال حاضر در تبريز استقرار
يافته اند عمدتاہ متشكل از سربازان كرد كرمانشاهى بوده كه به زبان
تركى تكلم نمى كنند و بنا به گفته كنسول مترينكو، معتقدند كه در حال
دفاع از تبريز، در مقابل كمونيستها مى باشند.

5- در تهران، شايعات پراكنده اى راجع به تحريك پليس در تبريز در
حال مطرح شدن مى باشد ليكن تا آنجا كه ما مى توانيم بگوئيم، اين
مطالب هيچگونه پايه و اساسى ندارند.

كنسولگرى تبريز خاطر نشان
مى سازد كه كليه نيروهاى پليس تبريز از ساكنين محلى بوده و
نمى خواهند بخصوص بر عليه بوميان ترك زبان دست به خشونت
بزنند.

غيبت استاندار آزموده كه در آن زمان و تا قبل از 18 فوريه در
يك مسافرت چهار روزه در شهرهاى استان بسر مى برد، يكى از دلائل
عدم آمادگى دولت ايران براى مواجه با وقايع بود.

يك روزنامه نگار
محلى و يك روزنامه نگار خارجى ديگر در اينجا توجه روز افزون
پرسنل ديپلماتيك شوروى را نسبت به مسائل مذهبى خاطر نشان
ساخته اند.

" اظهار نظر سفارت: اين مسئله براى يك ناظر هوشيار
چندان تعجب آور نيست " و آنرا با دخالت احتمالى روسها در
ماجراى تبريز بطور مخفيانه و يا از طريق عمال نفوذى ليبى مرتبط
دانسته اند.

سفارت هيچ نشانى تكرار مى كنم هيچ نشانى براى تائيد
اين نظريه در دست ندارد و تنها چيزى كه در مورد حادثه تبريز
مى توانيم بگوئيم اين است كه اين واقعه تجلى احساسات مذهبى
بوده است.

ما اين احتمال كه شورشيان توسط افراد معدودى كه در خارج تعليم
ديده اند رهبرى شده اند را رد نمى كنيم، ولى تا زمانى كه شواهد
مستدل ترى در مقايسه با آنچه كه تاكنون دريافت شده " اكثر بيانيه هاى
دولت ايران غير مستند بوده است " مشاهده نكرده ايم، ما نيز با نظر
اكثر ناظران بى طرف كه معتقدند آشوبها عمدتاہ نتيجه فعاليت
روستائيان ترك و خشنى است كه در زمينه هاى مذهبى كار كرده و
مخالف با روند تغييرات مدرنيزه شدن و سمبلهاى اين نوع زندگى در
تبريز مى باشند، موافقيم.

در همين حال، شواهد موجود در رابطه با
اينكه چه افرادى برانگيزاننده و هماهنگ كننده پشت پرده اين خشم
مذهبى روستائيان بوده اند، كافى و مستدل نيست.

6- تهديد به انفجار بمب در كنسولگرى شيراز در تلگرام جداگانه اى
گزارش مى شود.

ميكلوس