10 مى 8791-02/2/75 تاريخ:
خلاصه مذاكرات هيئت مسائل مملكتى
خيلى محرمانه10 مى 8791-02/2/75
خلاصه مذاكرات هيئت مسائل مملكتى
كاردار در غياب سفير سوليوان، كه در يك كنفرانس مطالعات
آمريكائى تحت نظر آژانس ارتباطات بين المللى در شيراز شركت كرده
بود، رياست جلسه را به عهده داشت. آقاى ناس از آقاى جينگلز
خواست كه ليستى از كميته هاى سفارت تهيه و جدولى از جلسات
كميته ها را قبل از آمدن بازرسان فراهم كند. ديشب آقاى ناس مستمع
يك سخنرانى تحت عنوان "بى اثرى سياست خارجى آمريكا" از آقا
شاهى مشاور خارجى پاكستان كه از ايران بازديد مى نمايد، بود.
آقاى زيشك گزارش داد كه تظاهرات در دانشگاه پهلوى، بر جلسات
كنفرانس مطالعات آمريكائى تاعثيرى نگذاشت. ديروز تهديدى مبنى
بر بمب گذارى در انجمن ايران و آمريكا در اصفهان صورت گرفت.
ساختمان بلافاصله تخليه گرديد اما بمبى كشف نشد.
ژنرال سيكورد " DROCES " گفت كه هيئت مستشارى نظامى
گزارشاتى مبنى بر تظاهراتى كه ديروز در تبريز انجام شد، دريافت
داشته است.
آقاى بروين گفت كه هيئت تجارتى بزرگ نروژى در تهران هستند و
بخش اقتصادى گزارش نتيجه ئ ملاقات آنها را خواهد داد. يك شركت
آمريكائى به نام شركت منازل ملى، نيمى از يك قرارداد جديد براى
خانه هاى پيش ساخته را دريافت كرد. نيمه ديگر توسط يك
كنسرسيوم سوئيسى دريافت شد كه بخشى از سهام آن آمريكائى
است.
آقاى لمبراكيس مرورى بر ملاقات مطبوعات در مورد تظاهرات در
سطح كشور نمود. ظاهراہ در شيراز، دكترى كه به علت توزيع مطالب
مخرب دستگير شده بود، به علت بى اطلاعى قاضى دادگاه عادى از
مراحل قانونى مرتبط با اين مسئله، به دادگاه نظامى فرستاده شد.
آقاى ناس متذكر شد كه دسترسى به آمار دقيقى از زندانيان آزاد شده و
يا بازداشت شده، مشكل است و خاطر نشان كرد كه در گزارشات
سفارت اين امر مد نظر قرار گيرد.
آقاى فرى گزارشى از ديدار نمايندگان "انستيتوى تخم مرغ و
مرغدارى آمريكا" و نمايندگان "برنج عموبن" ارائه داد. شركت اخير
در توزيع توليدات خود مشكلاتى دارد. فقط 5000 تن از نيم ميليون
تن محصول آن به فروش رفته است.
آقاى مارتين گفت كه ديروز توسط الكساندر وزير نيروى زمينى در
معيت ژنرال گست از نيروى هوايى آمريكا و با حضور دريادار حبيب
اللهى از دولت ايران يك يادگارى از كشتى آمريكائى كاران
" 079-OD " به تيمسار آذرى داده شد. در موردى ديگر ما دريافتيم
كه دولت ايران بعضى از قراردادهاى نظامى بلند مدت كه عمدتاہ به
لوله هاى آتشبار مربوطند را كاهش خواهد داد.
آقاى جينگلز دو واقعه ئ در شرف وقوع را اطلاع داد. فردا يك فيلم
ويدئويى از فروش 41-F در كاروانسرا نمايش داده خواهد شد. روز
12 مى به علت گشايش استخر شناى سفارت يك ميهمانى داده
خواهد شد.
آقاى گوئلز، سامى ريچارد سن عضو جديد بخش كنسولى را معرفى
كرد.
ناس از آقاى فالمر خواست كه از وزارت بازرگانى ارقامى از فروش
صادرات آمريكا در رابطه با فعاليتهاى مركز توسعه بازرگانى تهران
كسب كند.
آقاى دديچ در مورد يك دوره ئ تعليماتى پليس تهران براى ماعمورين
گمرك، همكارى خواهد كرد. او همچنين در مورد دستگيرى دو
ايرانى در هلند به علت قاچاق هروئين گزارش داد.
آقاى بنرمن گزارش داد كه رستوران لافونتن اصفهان، تهديدى به بمب
گذارى
را قبل از برنامه ئ شام كه براى وزير الكساندر ترتيب داده شده بود،
دريافت نمود.
ميهمانى وزير را به هتلشان انتقال دادند. به نظر نمى رسد تهديد عليه
گروه آمريكايى بوده باشد.
آقاى كارلتن از گزارشات دريافته است كه آلمانيها و فرانسويها ممكن
است هر يك دو راكتور ديگر اينجا بفروشند، شايع است كه ژاپنيها هم
امكاناتى در اين مورد دارند. اين گونه معاملات ما را در حال تنگنا قرار
خواهند داد.
03 شماره سند
كنسولگرى آمريكا در شيراز، 51-A از:
وزارت امور خارجه به:
14 مى 8791-42/2/75 تاريخ:
ناآرامى اجتماعى در ايران
خيلى محرمانهتاريخ: 14 مى 8791-42/2/75
از: كنسولگرى آمريكا در شيراز، 51-A
به: وزارت امور خارجه
جهت اطلاع: كنسولگريهاى آمريكا در اصفهان و تبريز
موضوع: نا آرامى اجتماعى در ايران
در تمام طول هفته هفتم ماه مه، شيراز مانند ديگر شهرهاى موجود در
قلمرو كنسولگرى و نيز ديگر شهرهاى ايران شاهد موجى از تظاهرات
ضد رژيم بود. تلاش تظاهر كنندگان بيشتر بر بزرگداشت چهلمين روز
بروز خشونت در تاريخ 30 مارس كه 40 روز پس از شورش تبريز كه
آن هم 40 روز پس از قتل عام ژانويه در قم بود، متمركز گرديده بود.
آنچه مسلم است اين است كه اين دوره هاى بزرگداشت چهل روزه
وسيله اى شده براى بروز احساسات ضد رژيم كه در جامعه ئ ايران
ريشه هاى عميق و گسترده اى دارد. رشد روند رو به خشونت در شيراز
حاكى از آن است كه بسيارى از ايرانيهاى اينجا " و احتمالاہ نقاط ديگر
كشور " عميقاہ نگران ماهيت حكومت و جنبه هاى برنامه هاى نوگرايى
در كشورشان مى باشند.
ولى وجود اين واقعيت كه دو گروه، يعنى عناصر نوگرا مركب از
دانشجويان دانشگاهى، و نيروهاى محافظه كار اسلامى در تظاهرات
و خشونتها درگير بوده اند،
ارزيابى علل نهفته در ناآراميها را دشوارتر و پيچيده تر مى سازد و
ضرورت آزاديهاى سياسى بيشتر به نظر مى رسد كه مستقيماہ با نادانى
محافظه كاران در تضاد است. در حقيقت، خط تمايز بين اين دو گروه
معمولاہ به واسطه ئ جاه طلبيهاى بسيارى از عناصر نوگرا ناديده گرفته
مى شود. در اغلب اوقات چنين به نظر مى رسد كه اين افراد آمده اند
تضاد آشتى ناپذير روند نوآورى را با بنياد گرايى اسلام تحت الحمايه
منتقدين محافظه كار رژيم ناديده بگيرند. گرايش به عدالت اجتماعى
در فلسفه ئ اسلامى نيز ظاهراہ وحدت عجيب و غريب آنها را منطقى
جلوه گر مى سازد، چون سبب مى شود كه نوگرايان و مسلمانان
خرافاتى كه بيشتر نگران تاعثير اين روند نوگرايى بر شكل مذهب خود
به صورتى كه در ميان مردم به آن عمل مى شود نه به لحاظ ماهيت
فلسفى آن، به نوعى اشتراك هدف برسند.
با وجود اين كه ايران از دير باز شاه داشته است، سنت جهان وطنى
اسلامى وحدت بين نوگرايان و محافظه كاران را در مخالفت با رژيم
سهولت بخشيده است. روشنفكران صادق نيز اغلب اوقات نگران
عدم تجانس نوگرايى در محيط مستبدانه ئ سلطنتى مى باشند. حتى
كسانى كه مايلند اعتبار و ارزش مهارتهاى سياسى شاه را به رسميت
بشناسند نيز فضاى سلطنتى و بى فكريهايى كه شاخص اطرافيان
سلطان است را به ديده تحقير مى نگرند. آنها نسبت به حضور همه گير
سلطنت در عصرى كاملاہ پيشرفته و پيچيده بدبين بوده و با توسل به
فرضيه ئ اخوت اسلامى سعى دارند هم به يك سيستم جايگزين و هم
به انگيزه اى براى مشاركت با محافظه كاران دست يابند.
بعضى از نو گرايان علناہ اين نوع مشاركت را وسيله اى با محافظه كاران
دست يابند. هدف توصيف كرده، و بعضى ديگر از جمله عناصر
ماركسسيت بدون هيچ گونه ترديد و دو دلى در مقام بهره بردارى از
احساسات ضد رژيمى محافظه كاران براى رسيدن به اهدافى كه مورد
تاعييد محافظه كاران نيست، برآمده اند. با اين حال در جنوب ايران،
نشانه ها حكايت از آن دارد كه نوگرايان شركت كننده در فعاليتهاى
ضد رژيم دنباله رو يك حركت محافظه كارانه مى باشند. اين نوگرايان
به جاى اين كه پيشاهنگان نهضت باشند، دستخوش موج محافظه
كارى شده اند. در اين روند نيز ظاهراہ چند عامل دخيل است كه
عبارتند از: اولاہ، عليرغم تغييرات بسيار فاحش دو دهه ئ گذشته، ايران
" خارج از تهران " هنوز هم جامعه اى است كه مدرنيزاسيون بطور كامل
در آن جامه ئ عمل نپوشيده است. حتى عناصر عمده اى در ميان
جمعيتهاى سريعاہ رو به رشد مراكز شهرى چون شيراز، اهواز، آبادان،
خرمشهر، كرمان و بندرعباس