خصوصيات جوان
نسل جوان خصوصيات ويژهاي دارد :1. نسل جوان كم تجربه است
بسياري از مشكلات، در جاهايي بروز ميكند كه تجربه؛ كم باشد يا اصلاً نباشد؛ اگر جوانها تجربه داشته باشند و يا با اهل تجربه در ارتباط باشند، هرگز به دام نميافتند و دچار مشكل نميشوند؛ مشكل، زماني بروز ميكند كه عملي، بي تجربه پيشين و بدون مشورت انجام شود.البته روشن است كه پس از انجام عمل، پشيماني سودي نخواهد داشت در اين صورت اكثر چراها؟ بيفايده خواهد بود. چرا درس نخواندم؟ چرا با فلاني دوست شدم؟ چرا به آن مكان فساد رفتم؟ چرا فلان كتاب انحرافي را خواندم؟ چرا فلان صحنة فاسد را نگاه كردم؟ چرا فلان فيلم يا عكس مستهجن را ديدم؟ براي جلوگيري از به وجود آمدن اين چراها؟ دقت در زندگي نادمين و استفاده از تجربه ديگران مهم است.2. آگاهي نسل جوان كم است
نسل جوان از سنين 15 تا 30 سال است. منظور از آگاهي در اين جا تسلط به فيزيك و شيمي و جبر و مثلثان نيست. اين مسائل تجربه نيست و قدرت مقابله با ميكربها و ويروسهايي، كه از طريق تهاجم فرهنگي وارد فكر جوان ميشود، را ندارد و بايد مراقب پيشگيري و درمان بود.آن چه قدرت مقابله با تهاجم را زياد ميكند، اين است كه انسان از نظر مباني فكري و عقيدتي و عقلي قوي باشد؛ قدرت معنوي است كه جلوي اين مسائل را ميگيرد.چه بسيار فيزيكدانها و رياضيدانها و شيميدانهايي كه هم خود به فلاكت افتادهاند و هم جامعه را به ورطة سقوط كشاندهاند؛ به خاطر آن كه تخصص بدون معنويت داشتهاند، لذا از تخصص خود براي اعتلاي فكر و فرهنگ خود و مردم استفاده نكردهاند، بلكه در مسير سقوط خود و آنها، از علم خود بهره برداري نمودهاند. و دنيا هم چنان در جنگ همين متخصصهاي بيتعهّد ميسوزد و فنا ميشود.
3. احساسات جوان زياد است
احساسات معمولاً عقل را محكوم ميكند. تا بُعد احساسات پيش ميآيد انسان تسليم ميشود. راه صحيح آن است كه جوان با وجود داشتن احساسات، عاقلانه عمل كند.مثلاً حدْ جاري كردن، بريدن دست دزد، مجازات قاتل شايد از بُعد احساسات محكوم شود چون فردي كه شلاق ميخورد، احساس درد ميكند اما براي ايجاد ثبات و امنيت در جامعه، امري ضروري است و بايد با احساسات برخورد شود.ترحم پليس، راننده خاطي را جري ميكند، جريمه نكردن، باعث تخلف ميشود و بر اين مبناست كه چون جوان يك پارچه احساسات بيتجربه دارد، لذا گاهي گول ميخورد و دچار مشكل ميشود. احساسات بايد در پرتو دين و عقل باشد تا درست عمل كند.
4. شتاب زدگي
جوان به علت مسائلي كه گفته شد، حوصلة كمتري دارد، ميخواهد زود عملي را انجام دهد و نتيجهاش را هم مشاهده كند؛ زود درس بخواند و به درجات عالي برسد، حوصله ندارد كه روي مبنا و اصول پيش رود.در مسألة ازدواج اغلب زود و با عجله تصميم ميگيرد و اين افراد اكثر اوقات نيز پشيمان ميشوند. چون شتاب زده عمل ميكنند.اسلام ميفرمايد:«العجلة مِن الشيطان و التأني مِن الرحمن»[1]«عجله از شيطان و تأمل از اوصاف الهي است.»جوان چون شتاب زده عمل ميكند، بايد كمكش كرد و جوان به خاطر همين اوصاف جواني است كه نميتوانند صحيح عمل كند.
5. ضعف اراده
مسأله و مشكل حادّ جوانان ضعف اراده است. گاهي ميخواهند كاري انجام دهند، تصميم هم ميگيرند اما بعد رها ميكنند، چرا؟ چون ارادهشان ضعيف است.يكي از صفات الهي كه بسيط است و مركب نيست ـ يعني اين كه جزء جدا شده از چيزي نميباشد و همين طور داراي اجزاء نيست ـ و بارقه و جلوهاي رقيق از آن در هنگام دميدن از روح خود[2] در وجود هر انساني به وديعه گذاشته است، صفت اراده است. و آن روحي كه از خداوند متعال به انسان دميده شده است بسيط است. در آن بسيط كه مركب نيست و جزء جدا نشده از چيزي ميباشد. در آن بسيط يك چيزهايي است كه آن چيزها در عين حال مركب نيست. يكي از آن چيزها كه از صفات الهيه هم هست اراده است.اگر واقعاً انسان مؤمن از اين اراده كه از طرف خداوند به او القاء شده استفاده كند، چون ارادهاش، اقتباس از خداست، چون عضو و گونهاي از آن قدرت است، لذا خيلي قدرتمند است و ميتواند با اراده به مقامات بالا برسد.ضعف اراده و اين كه برخي ميگويند: «نميتوانم»، اولين مرحله ركود، و ضد اراده ميباشد.[1] . غرر الحكم و بحار الانوار، ج 71، ص 340، روايت 12.[2] . «وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي» (سوره ص، 72)