لطفا منتظر باشید ...
3. صفات حيواني
برخي از صفات انسان با حيوان مشترك است. انسان بنا به اقتضاي مادي بودن خود به اين صفات نياز دارد و بايد مرزهاي آن را رعايت كند تا در صفات حيواني غرق نشود. حب به مقام، برتري جويي يا تفوُّق طلبي جزء صفات حيوان است و از آن به غريزه تعبير ميشود. غرايز صفاتي هستند كه بين انسان و حيوان مشترك است.بسياري از گناهان، منشأ آن صفات حيواني است. چنان كه شير جنگل، مصداق اتم مقام خواهي در ميان حيوانات است، حيوانات بزرگ نسبت به حيوانات كوچك حالت قدرت طلبي دارند و لذا بر سر اين مقام يكديگر را نيز از بين ميبرند.انسان نيز گاهي در صفات حيوانيت آن چنان غرق ميشود و حبّ مال و مقام و پول و شهرت او را ميگيرد، كه حتي به نزديكترين عزيزان خود نيز رحم نميكند، اين چنين است كه انسان بايد اين صفات را در خود كنترل كند و رعايت خصوصيات اخلاق و دين را در مورد ديگران بنمايد.4. صفات مادي
انسان به اقتضادي مادي بودن خود، برخي صفات مادي را نيز دارا ميباشد؛ اگر انسان غذا ميخورد به علّت وجود مادي اوست كه احتياج به رشد و نمو دارد؛ انسان براي بقاي نسل به توالد و تناسل و تكاثر احتياج دارد.اين صفات با صفات حيوانيت اشتراك دارد و اگر انساني تنها همتش در خوردن و شهوت راني باشد در اين زمان است كه بعد حيوانيت را در نياز مادي داخل كرده است. انسان براي بقاء، احتياج به غذا دارد، ولي از طرفي چون حيوان نيست كه هر چه شد بخورد و از هر كجا شد، غذا بدست بياورد. هر چند اين غذا حرام و شبهه ناك هم باشد. لذا انسان در خوردن، بايد رعايت حقوق الهي و اجتماعي را بنمايد و نهايت دقت را در چگونگي تحصيل غذا مبذول دارد. چنان كه در شهوت راني نيز انسان چون حيوان آزاد نيست. حيوان در اطفاء شهوت گاه با محارم نيز در ميآميزد، اما انسان در بعد غريزة جنسي بايد راه و روش و اصولي را مراعات كند و آن چه شرع برايش بيان كرده، رعايت نمايد.5. صفات عاطفي
به هر صفتي كه با صفت ديگر پيوند پيدا كند به آن عاطفه ميگويند؛ اموري كه پيوند بين دو ركن و دو صفت در انسان ميدهد قواي عاطفي هستند.عشق و محبت صفت الهي هستند. قرآن ميفرمايد:«وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ»[5]«آنهايي كه ايمان دارند عشق و محبتشان به خدا شديدتر است.»حال اگر كسي، دوستي با كسي را به خاطر پول و مقام او بر قرار كند، محبت حقيقي را ندارد؛ بلكه محبت به خطا رفته است.صفات عاطفي بين پيكرة مادي و معنوي پيوند برقرار ميكند. گاه اين پيوند در بعد غريزي مثل غريزه جنسي، حب به مال، قدرت طلبي، مال اندوزي كه بُعد غرائز انسان است و وجه مشترك بين انسان و حيوان ميباشد. در اين جا بعد عاطفي اين غرائز را با معنويت پيوند ميدهد. عطف بين دو صفت، صفات عاطفي هستند.[1] . ميزان الحكمة، ج 5، ص 590، حديث 11068.[2] . ميزان الحكمة، ج 10، ص 93، حديث 20024.[3] . ميزان الحكمة، ج 1، ص 125، حديث 648.[4] . حلية المتقين و مكارم الاخلاق، آداب الاكل و الشرب.[5] . بقره، 165.
