لطفا منتظر باشید ...
ج ـ مساجد تاريخى حلب
1 ـ مسجد اموى يا جامع الكبير
يكى از مساجد بسيار قديمى و تاريخى شهر حلب «جامع الكبير» يا «مسجد اموى» است. در ابتدا مكان آن به كنيسه بزرگ روم تعلق داشته و پس از فتح حلب به وسيله مسلمانان به مسجد تبديل گشته است. بناى كنونى مسجد مذكور از دوران «وليد بن عبدالملك اموى» است كه همزمان با جامع اموى دمشق ساخته شده و «سليمان بن عبدالملك» نيز آن را تكميل كرده است. هر چند بناى آن از لحاظ زيبايى به جامع اموى دمشق نمى رسد ولى نمونه كامل و مظهرى از معمارى اسلامى (در قرن اول هجرى) است كه بر خلاف جامع اموى دمشق، معمارى رومى در آن تأثيرى نداشته و مهندسان رومى در ساخت آن دخيل نبوده اند.ميلادى ترميم شده(305). اين مسجد داراى چهار در اصلى به نامهاى «باب النحاسين»، «باب
الجراكسه»، «باب المساميريه» و «باب سوق الطيبه» بوده كه اكنون تنها دو باب آن مورد استفاده است.
جامع كبير در نزديكى قلعه حلب و كنار بازار اصلى اين شهر (سوق الذرب) قرار داشته و نماى آن از بالاى قلعه ديده مى شود. اين مسجد كه تا حدودى شبيه جامع اموى دمشق است; داراى صحنى بزرگ بوده و ديواره هاى مسجد را از سنگ هاى تراشيده شده تشكيل مى دهند. دو قبه وسط صحن وجود دارد كه شبيه قبه هاى صحن جامع اموى دمشق است، مأذنه زيباى آن بصورت چهار گوش بوده و در كنار در ورودى و سمت شمال غربى جامع قرار دارد.
در سمت جنوب صحن، شبستان بسيار بزرگ و زيبايى قرار دارد كه داراى منبرى چوبين و منبت كارى شده است. بر بالاى محراب، كتيبه اى به نام «منصور قلاوون» و كتيبه ديگر از سال 740 هجرى ـ در سمت راست منبر ـ ديده مى شود. در سمت چپ منبر و محراب، مرقد مطهر «زكرياى نبى(ع)» است كه در حجره اى به وسيله ضريحى آهنى محصور شده است. سقف شبستان بر ستونهاى متعددى استوار گشته و بنظر نمى رسد از آن دوران يعنى قرن هشتم به بعد تعميراتى در آن صورت گرفته باشد.
2 ـ جامع توته
شايد جامع توته از لحاظ قدمت، قديمى تر از جامع كبير حلب باشد ولى مسجدى است كوچك و چندان مورد توجه نيست. اين جامع نخستين مسجدى بوده كه پس از فتح حلب توسط مسلمانان، به سال شانزده هجرى بنا شده است. نامهاى ديگر آن «جامع عمرى»، «جامع غضائرى» و «جامع شعيبه» است. در دوران زنگى ها به سال 545 هجرى و در عصر مماليك به سالهاى 804 هـ و 972 هـ مورد تعمير قرار گرفته(306) و نماى آن همچنان از آن دوران
باقى است. جامع توته در سمت شمال جامع كبير و حدود يكصد مترى آن در كنار ميدانى واقع شده است.
3 ـ ساير مساجد حلب
اين شهر بعلت اينكه در دوران «سيف الدوله» و همچنين «ايوبيها و زنگيها» در تاريخ شام نقش بسيار مهم و قابل توجهى داشته همواره توجه خاصى به آن مبذول و مساجد و ابنيه هاى فراوانى در آن احداث گشته است. غير از دو مسجد قديمى كه ذكر شد، ساير مساجد حلب ساخته قرون ششم به بعد مى باشند كه در اين جا به ذكر نام و سال بناى آنها اشاره مى كنيم.
1 ـ جامع دباغه:
از دوران ايوبى بوده و در ميدان سبع بحرات واقع است.
2 ـ جامع مقامات:
بناى 703 هجرى است.
3 ـ جامع طنبغا:
بناى 723 هـ به وسيله علاءالدين طنبغا امير مملوكى در ميدان نمك ساخته شده است.
4 ـ جامع ابن:
بناى 707 هـ در زقاق الطويل مى باشد.
5 ـ جامع رومى:
در سال 768 به وسيله منگلى بغانائب مملوكى حلب ساخته شد.
6 ـ جامع زكى:
بناى سال 700 هجرى است(307).
