لطفا منتظر باشید ...
آراء و نظرات مورخان و محققان در مورد محل دفن زينب كبرى(س)
يكى از آنان است كه در پاسخ به نظر شيخ بخيت المطيعى ـ كه معتقد بود در «زينبيه» قاهره زينب بنت يحيى بن زيد بن على(ع)، نه زينب كبرى(س) مدفون مى باشد ـ به كتاب عبيدلى استناد جسته است(58). دلايلى كه وى ذكر كرده از جمله نظر ابن عساكر، ابن طولون، ابن جبير،ابن اثير و طبرى بسيار متناقض و بدون ذكر سند و ارجاع است.
مرحوم حسنين سابقى در كتاب خود بطور دقيق و علمى استنادات او را بى اساس دانسته و تناقضات اخبارالزينبات عبيدلى را فاش ساخته است. وى اذعان مى دارد تأليفات مورخانى كه حسن قاسم ذكر كرده را بدقت بررسى و در هيچيك از آنها جز كتاب عبيدلى، مطلبى از زينب دختر على(ع) نديده است(59). نگارنده اين سطور نيز بعضى از منابع مذكور را
بررسى ولى در هيچيك از آنها جز كتاب عبيدلى، مطلبى از زينب بنت على(ع) نيافته و بيشتر آن مورخان از زينب هاى ديگرى از جمله زينب بنت يحيى المتوج بن الحسن المثنى بن الحسن بن على(ع); زينب بنت يحيى بن على بن الحسين(ع)، فاطمه بنت القاسم بن محمد المأمون بن جعفر الصادق(ع) ياد كرده اند.
(م 902 ق)
صاحب رساله زينبيات(60).
10 ـ ابراهيم بن على فخرومى مصرى (م 891 ق) مؤلف الفضائل الباهره فى محاسن مصر و القاهره
11 ـ سخاوى حنفى مصرى (م 814 ق) صاحب
تحفة الاحباب
12 ـ عبدالرحمان سيوطى (م 911 ق) صاحب
حسن المحاضره فى تاريخ مصر و القاهره
و نيز
درّالسحابه فيمن دخل مصر من الصحابه(61).
13 ـ ابن تغرى بردى (م 704 ق) مؤلف
النجوم
الزاهره فى الخبار ملوك مصر و القاهره
14 ـ ابن دقماق (م 792 ق) صاحب
الانتصار لواسطه عقد الامصار
(62).
در بين محققان و مورخان شيعه، تنها محسن الامين قبر زينب سلام الله را در بقيع مى داند; در حالى كه هيچيك از مورخان به نام زينب كبرى كه در بقيع مدفون باشد اشاره نكرده اند و زينبى كه در بقيع بخاك سپرده شده،ام كلثوم كبرى ـ مادر زيد بن عمر ـ بوده كه هر دو در يك روز از دنيا رفته اند(63).
صيادى شافعى» و... معتقدند كه زينب سلام الله در «قريه راديه دمشق» بخاك سپرده شده و علت سفر عتيله بنى هاشم را واقعه حرّه به سال 62 هجرى(64) يا قحطى در مدينه دانسته كه زينب به همراه همسرش به دمشق كه زمينهايى در آنجا داشته رفته است.
در اين ميان بعضى از آنان چون «ابن حورانى» و «محسن الامين»، قبر زينب را در راويه دانسته ولى او را ام كلثوم صغرى دختر على(ع) و همسر عمر بن خطاب مى دانند كه اين سخن در گذشته مورد نقد و پاسخ قرار داده شد. اين اشتباه بيشتر بخاطر لقب آن دو يعنى ام كلثوم است; زيرا چنانچه گفتيم بعضى از دختران على(ع) لقب ام كلثوم داشته اند. در حالى كه بعضى مى انديشند تنها ام كلثوم صغرى چنين لقبى داشته است.
قريه اى كه حضرت زينب سلام الله عليها در آن مدفون هستند در گذشته به «راويه» و اكنون به زينبيه مشهور است. در حال حاضر اين قريه به شهر متصل و در هفت كيلومترى شرق دمشق قديم به طرف فرودگاه واقع مى باشد.
در خيابان اصلى اين شهرك از دور، گنبد و مأذنه هاى مقبره آن بانوى گرامى و دخت امام على(ع) ديده مى شود. گنبد اين مرقد طلائى است و در سمت شرقى و غربى آن دو مناره كاشيكارى شده قرار دارد.
در مدخل درِ غربى حرم و سمت راست آن ـ داخل اطاق كوچكى ـ سه قبر وجود دارد كه يكى از آنها قبر «آية الله سيد حسين يوسف مكى عاملى» متوفى 1397 هجرى و ديگرى مرحوم «محسن الامين عاملى»، صاحب تأليف معروف «اعيان الشيعه» و سومين آنها نيز دختر ميرزا تقى بهبهانى مى باشد.
فضاى حرم حضرت زينب و صحن آن بصورت مربع مستطيل مى باشد كه شبستان و گنبد و حرم در وسط آن قرار گرفته و داراى چهار درِ ورودى مى باشد. سقف شبستان و حرم از سه قسمت تشكيل شده كه به صورت پله اى بر روى هم قرار دارند و گنبد نيز در وسط آن قرار يافته است. بر روى اين گنبد آياتى از قرآن نوشته شده و طلاكارى آن در سالهاى اخير به وسيله ايران انجام شده است.
در سمت شرق صحن مطهر، مصلاى زينبيه به همّت «آية الله فهرى زنجانى» نماينده مقام معظم ولى فقيه در سوريه ساخته شده و مراسم نماز جماعت، دعاى كميل و نماز جمعه در آن برقرار مى گردد. اين شبستان بسيار بزرگ مى باشد. مساحت كل صحن، حرم و ساير مراكز وابسته حدود ده هزار متر مربع است. در حرم جمعاً 114 اطاق وجود دارد كه 64 اطاق آن در صحن بزرگ و بقيه در صحن دوم و حسينيه هاى اطراف است.
مقبره آن بانوى بزرگوار زينب كبرى سلام الله عليها در وسط حرم با ضريحى نقره اى و اطراف آن هشت ستون كاشيكارى شده كه گنبد حرم بر آن استوار شده وجود دارد. ديوارهاى حرم مطهر تا نصف آن سنگ سفيد و بقيه آئينه كارى بوده و جلوه اى از هنر و معمارى ايرانى اسلامى است. بناى داخل و خارج حرم و همچنين مناره ها و گنبد از حدود بيست سال پيش است ولى توسعه هاى اطراف صحن و تزئينات آنها همگى از سوى جمهورى اسلامى انجام شده است.
قبر حضرت زينب همواره بعنوان نواده رسول خدا(ص)، فرزند بهترين حامى و ياور او و خواهر شهيد مظلوم كربلا ـ حسين بن على(ع) ـ مورد زيارت عامه مردم دمشق و كشورهاى مختلف قرار مى گيرد كه به مقصد زيارت آن بانوى مظلوم و ستمديده با هر گونه وابستگى و اعتقاد مذهبى فرسنگها راه پيموده و به اين قريه كوچك مى آيند، در بين اهل سنت نيز «عقيله بنى هاشم» از حرمت و وجاهت ويژه اى برخوردار است.
