ب ـ قبرستان باب توما و باب شرقى
قبرستان باب توما در شرق شهر قديمى دمشق قرار دارد كه محله مسيحى نشين آن مى باشد. در اين مقبره چند تن از صحابه و علماى اسلام مدفون هستند از جمله:1 ـ شرجبيل بن حسنه
شرجبيل بن حسنه يكى از چهار فرماندهان اسلام است كه دمشق را فتح نمود. وى از صحابه جليل القدر رسول خدا(ص) و كاتب وحى بود. در دمشق وفات يافت و در نزديكى باب توما بخاك سپرده شد(185).
2 ـ زرارة بن الازور اسدى
يكى ديگر از صحابه رسول خدا(ص) است كه در فتح دمشق حضور داشت. وى در «خارج باب شرقى» مدفون شده و داراى ضريح و بارگاهى است(186). اين محله كه او در آن
مدفون است «الجزماء» ناميده شده و نزديك قبر شيخ ارسلان دمشقى است.
3 ـ معاذ بن جبل
معاذ بن جبل صحابى مشهور و رئيس طائفه اوس در مقبره باب شرقى مدفون است(187).
اين مطلب تنها در كتاب
زيارات الشام
ذكر شده است.
4 ـ ابان بن ابان
وى از نسل تابعين بود كه در دمشق وفات يافت و در مقبره باب شرقى مدفون شد.
5 ـ شيخ ارسلان دمشقى
عارف بزرگ و مشهور دمشق، ابى يعقوب بن عبدالرحمن، عبدالله الجعبرى معروف به «شيخ ارسلان» در مقبره باب شرقى مدفون است(188). وى از اكابر علما، زهاد و عرفاى بزرگى
است كه كرامات زيادى از او نقل كرده اند. شيخ ارسلان در كنار استادش «ابا عامر المؤدب و شيخ ابوالمجد» بخاك سپرده شده است.
او در مسجد كوچكى ـ داخل باب توما ـ به عبادت مى گذرانيد كه اكنون به مقام شيخ ارسلان معروف است. گويند در نهايت زهد مى زيست و بيست سال تمام با ساختن چوب زندگى مى كرد و يك سوم از درآمد آن را صدقه مى داد و يك سوم را براى لباس و زندگى خود و يك سوم آن را به رئيس و پيشواى خود مى داد. شيخ ارسلان در سال 540 هجرى وفات يافت(189).