دوران مشروطه و روابط خارجى ايران - تاریخ روابط خارجی معاصر ایران نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تاریخ روابط خارجی معاصر ایران - نسخه متنی

مهدی نظرپور

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

2 ـ قـرارداد (رويـتـر) در زمـان صـدارت چه كسى منعقد شد و به موجب آن چه امتيازى به يك فرد بيگانه واگذار شد؟

3 ـ مخالفين عمده قرارداد رويتر را نوشته ، چگونگى لغو آن را توضيح دهيد.

4 ـ نتايج سفر دوم ناصرالدين شاه به اروپا را توضيح دهيد.

5 ـ امـتـيـازهـايـى را كـه در سـفر سوم ناصرالدين شاه به اروپا و يا پس از آن به بيگانگان واگذار شد نوشته توضيح دهيد كه كدام يك از آنها منجر به قيام شد.

دوران مشروطه و روابط خارجى ايران

نـاصـرالديـن شـاه در آسـتـانـه بـرگـزارى جـشـن پـنـجـاهـمـيـن سال سلطنت خود در حرم حضرت عبدالعظيم به وسيله (ميرزا رضا كرمانى ) يكى از مريدان سيد جمال الدين اسدآبادى به قتل رسيد. پس از اين حادثه (مظفرالدين ميرزا) وليعهد 44 ساله او با كـمـك سـفـراى روس وانـگـليـس از تبريز به تهران مراجعت كرد و با نام (مظفرالدين شاه ) به پادشاهى رسيد (1275 ه‍ ش / 1896)م ، وى چون مدتهاى زيادى در مقام ولايتعهدى باقى مانده و پـيـر و مـسـن شـده بود و همچنين به علت بيمارى و ضعف جسمانى خود نتوانست تغيير عمده اى در سـيـاسـتـهـاى داخـلى و خـارجـى پـدرش ايـجـاد كـنـد و هـمـان خـطـمـشـيـهـاى او را دنبال كرد. از حوادث مهمّ داخلى و خارجى دوران سلطنت او، سفر به كشورهاى اروپايى و دريافت وامهايى از بيگانگان و واگذارى امتيازات ديگر به آنها و در نتيجه افزايش نفوذ بيشتر آنها و تقسيم ايران به مناطق نفوذ و نهضت مشروطيت بود.

وامها و مسافرتهاى خارجى مظفرالدين شاه

مـظـفـرالديـن شـاه زمانى كه به قدرت رسيد، فكر مى كرد كه پدرش خزانه پُرى را براى او بـه ارث گـذاشته است ، امّا بعد از مدّتى متوجه شد كه با خزانه خالى و چند بدهى خارجى رو بـه روست . روسيه و انگلستان كه در تمام مدّت پادشاهى (ناصرالدين شاه ) تلاش مى كردند كـه وابـسـتـگـى ايـران به آنها بيشتر شود، بعد از او هم سياست مديون كردن ايران و گرفتن امتيازات بيشتر را دنبال كردند. در همين راستا از بيمارى شاه جديد ايران سوء استفاده كرده ، از طريق پزشكان وابسته به خود مسافرت به اروپا و استفاده از آبهاى معدنى آن ديار را به او پيشنهاد كردند.(140)

مـظـفرالدين شاه براى بهبودى بيمارى خود و همچنين براى اين كه در سفر به فرنگ از پدرش عـقـب نـمـانـد، پـيـشـنهاد مسافرت به اروپا را پذيرفت . او ابتدا (امين السلطان ) را كه از زمان پـدرش در صـدارت بـود ، بـركـنـار كـرده ، مـيـرزا عـلى اصـغـرخـان امين الدوله را به صدارت بـرگـزيد. اما چون وى نتوانست وامى از بيگانگان دريافت كند، او را نيز پس از صدور شش ماه بـر كـنـار كـرده و دوباره امين السلطان را با لقب (اتابك اعظم ) به صدارت منصوب كرد. وى پـس از دو سـال صـدارت تـوانـسـت وامـى بـه مـبـلغ (22 مـيـليـون مـنـات (روبـل ) روسـى )[دومـيـليـون و دويـسـت هـزار ليـره انـگليس ] با بهره پنج درصد به مدت 75 سـال از روسـيـه دريـافـت كـرده ، وسـايـل سـفـر شـاه بـه اروپـا را هـمـوار كـنـد. ايـن سـفـر در سال 1279 ه‍ ش / 1900 م ، انجام شد.

وثيقه اين وام درآمد كليه گمركات ايران به استثناى گمركات فارس و خليج فارس به مدت پـنـجـاه سـال بـود و بـعـلاوه دولت ايـران تـا پـرداخـت كامل وام به روسيه حق دريافت وام از هيچ كشور ديگرى را نداشت .(141)

يـك سـال پس از مسافرت اول ، بيمارى شاه ايران شدت يافت و بنا به نظر پزشكان خارجى بـراى ادامـه

/ 145