انقلاب اسلامى ايران - تاریخ سیاسی معاصر ایران نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تاریخ سیاسی معاصر ایران - نسخه متنی

مهدی نظرپور

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

، ارتباط بيش از پيش مردم ايران با ساير كشورهاى جهان و مشاهده پيشرفت آنها، اوضاع نـابـسـامـان اقتصادى و اجتماعى ، از دست رفتن ايالات و سرزمينهايى از خاك كشورمان ، تسلط و دخـالت بـيـگـانـگان در امور داخلى ايران و عوامل ديگر با تجربه اى كه مردم از نهضت تنباكو كسب كرده بودند، در آميخت و اين بار به صورت مشروطه خواهى و قيام عمومى جهت كسب حقوق از دست رفته تبلور يافت .

نـهـضـت مشروطه ايران در زمان مظفر الدين شاه با هدف محدود كردن اختيارات شاه ، تهيه قانون اساسى و تاءسيس مجلس ‍ شورا صورت گرفت . اگر چه در پيروزى اين نهضت ، روحانيت نقش رهـبـرى و مـهـمـّى داشـت ، ولى اعـدام آيـة اللّه شـهـيـد (شـيـخ فـضـل اللّه نـورى ) بـه دسـت فـاتـحـيـن تـهـران ، نشان داد كه اين نهضت از اهداف اوّليه خود منحرف شده است .

در شمال كشور مردانى دلاور به رهبرى ميرزا كوچك خان جنگلى با شعار (اتحاد مسلمين )، رفع فـسـاد و اصـلاحـات اسـاسـى در كـشـور حـمـاسـه نـهـضـت جنگل را آفريدند. در جنوب دشتستانيها و تنگستانيها در برابر تجاوز نيروهاى نظامى انگليس ‍ مـقاومت مى كردند. در آذربايجان شيخ (محمّد خيابانى ) با اعتراض به قرارداد خائنانه وثوق الدوله ، عـَلَم مـبـازره را بـرافـراشـت . در خـطـه خـراسـان نـيـز سـرهـنـگ ـ كـُلنـل ـ (مـحـمـّد تـقـى خـان پـسـيـان ) بـا مـقـاومـت دليـرانـه در مقابل جاه طلبيهاى (قوام السلطنه ) و دولت مركزى ، قيام خود را در تاريخ به ثبت رسانيد.

اسـتـبـداد (رضا خانى ) و فساد و وابستگى بيش از حد پسرش ، مردم را به ستوه آورده بود و ايـن بـار نـهـضـت مـلّى شـدن صـنـعـت نـفت تبلورى از خشم و كينه مردم عليه حكومت پهلوى شد. از مهمترين ثمرات اين نهضت ، ملّى شدن صنعت نفت در 29 اسفند 1329 ه‍ ش ، بود كه خط پايانى براى غارت اين ثروت ملّى توسط بيگانگان محسوب مى شد.

در حـالى كـه رژيـم شـاه پس از كودتاى 28 مرداد 1332 ه‍ . ش ، پايه هاى سلطنت خود را محكم مـى كـرد، قـيـام خـونـين پانزده خرداد 1342 ه‍ . ش ، آغاز توفانى بود كه مى رفت بساط ستم شاهى را برچيند.

انقلاب اسلامى ايران

قيام خونين پانزده خرداد 1342 ه‍ . ش ، نقطه عطفى در تاريخ معاصر ايران به شمار مى رود. ايـن قـيـام بـا حـركـتها و جنبشهاى قبل از آن تفاوت بسيارى داشت . تفاوت عمده و مهّم آن با ديگر نهضتها و قيامها اين بود كه با رهبرى مذهبى ، اهداف مشخص و ريشه اى را تعقيب مى كرد.

حضرت امام خمينى ـ ره ـ از همان ابتدا لبه تيز حملات خود را متوجه شاه و دربار كرد و در واقع ايـن مفهوم را داشت كه هدف نهضت اصلاحات موردى و مقطعى نيست ، بلكه تغيير رژيم و نابودى بنياد ظلم و فساد از اهداف اصلى نهضت است .

در سال 1356 ه‍ . ش ، در حالى كه رژيم شاه از سركوبى ظاهرى نهضت پانزده خرداد و تبعيد حـضـرت امـام خـرسـنـد بـود، بـا يـك اقـدام جـنايتكارانه آية اللّه حاج سيد مصطفى خمينى را به شـهـادت رسـاند و در مقاله اى توهين آميز، رهبرى حضرت امام خمينى ـ ره ـ را به مسخره گرفت . ايـنـهـا جـرقـه هايى بود كه آتش زير خاكستر را شعله ور كرد و روح قيام پانزده خرداد را به قيام نوزده دى قم ، متصل ساخت .

از ايـن پـس ، رژيـم شـاه خـود را بـا قـيـامـى مـردمى و بزرگ رو به رو ديد. قيامها و تظاهرات زنـجـيـر وار ادامـه يـافـتـه ، حـلقـه محاصره رژيم را تنگتر مى ساخت . حكومت نظامى ، تعويض كـابـيـنـه هـا و جـابـه جـايـى نـخـسـت وزيـران سـودى نـبـخـشـيـد. رژيـم از كـشـتـار و قـتـل عـام مـردم نيز بهره اى نبرد و شهادتها و جانبازيها، صفوف ملّت را فشرده ساخت و حضرت امـام خـمـيـنـى ـ ره ـ پـس از پـانزده سال تبعيد و دورى از وطن در دوازده بهمن 1357 ه‍ . ش ، به آغوش گرم ملّت بازگشت . سرانجام ، نهال پانزده خرداد به ثمر نشست و انقلاب اسلامى ايران به پيروزى رسيد.

پـس از پـيـروزى انـقـلاب اسلامى ؛ حكومت جمهورى اسلامى با راءى اكثريت قاطع مردم جايگزين رژيـم سـتـمـشـاهـى شـد. ايـن نـظـم نوپا از همان ابتدا مورد خشم استكبار جهانى واقع گرديد و تـوطـئه هـاى فـراوانـى عـليـه انـقـلاب اسلامى طرح ريزى شد كه با هوشيارى رهبر انقلاب و ايستادگى امت شهيد پرور، يكى پس از ديگرى خنثى گرديد.

با رحلت حضرت امام خمينى ـ ره ـ گر چه ملّت ايران رهبرى بى نظير را از دست داد، امّا راه او را بـا

/ 86