تاریخ علم کلام و مذاهب اسلامی نسخه متنی

مثلا يـك مـن گـنـدم بدهد و شرط كند كه يك من و پنج سير بگيرد يا ده تخم مرغ بدهد كه يازده تا بـگـيرد ربا و حرام است .

بلكه اگر قرار بگذارد كه بدهكار كارى براى او انجام دهد يا چيزى را كه قـرض كـرده بـا مقدارى جنس ديگر پس دهد مثلا شرط كند يك تومانى را كه قرض كرده با يك كبريت پس دهد ربا و حرام است .

ونيز اگر با او شرط كند كه چيزى را كه قرض مى گيرد به طور مـخـصوصى پس دهد مثلا مقدارى طلا نساخته به او بدهد و شرط كند كه ساخته پس بگيرد باز هـم ربـا و حـرام مى باشد.

ولى اگر بدون اينكه شرط كند خود بدهكار زيادتر از آنچه قرض كرده پس بدهد اشكال ندارد بلكه مستحب است .

مـسـالـه 2292 - ربـا دادن مـثل ربا گرفتن حرام است و كسى كه قرض ربائى گرفته مالك آن مى شود و مى تواند در آن تصرف كند ولى طلبكار حق مطالبه مقدار زيادى كه ربا است ندارد.

مـسـالـه 2293 - اگـر گندم يا چيزى مانند آن را به طور قرض ربائى بگيرد و با آن زراعت كند حاصلى كه از آن بدست مى آيد مالك مى شودو مى تواند تصرف كند.

مـسـالـه 2294 - اگر لباسى را بخرد و بعدا از پولى كه به قرض ربائى گرفته يا از پول حلالى كه مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد پوشيدن آن لباس و نماز خواندن با آن اشكال ندارد.

ولى اگـر بـه فروشنده بگويد كه اين لباس را با اين پول مى خرم پوشيدن آن لباس درصورت مخلوط بودن با ربا حرام است و نماز هم با آن به تفصيلى كه در لباس نمازگزار بيان شده باطل است .

مـسـالـه 2295 - اگـر انسان مقدارى پول به تاجر بدهد كه در شهر ديگر از طرف او كمتر بگيرد اشكال ندارد و اين را صرف برات مى گويند.

مساله 2296 - اگر مقدارى پول به كسى بدهد كه بعد از چند روز در شهر ديگر زيادتر بگيرد مثلا نـهـصـد و نود تومان بدهد كه بعد از ده روزدر شهر ديگر هزار تومان بگيرد ربا و حرام است ولى اگر كسى كه زيادى را مى گيرد در مقابل زيادى جنس بدهد يا عملى انجام دهد درصورتى كه شرط در ضمن قرض نباشد اشكال