تاریخ علم کلام و مذاهب اسلامی نسخه متنی

براى زحمتى كه كشيده مزد بگيرد و همچنين بدون اجازه مالك حق نـدارد آن را بـه صـورت اولـش درآورد و اگر بدون اجازه او آن چيز را مثل اولش كند بايد مزد ساختن آن را هم به صاحبش بدهد.

مساله 2564 - اگر چيزى را كه غصب كرده به طورى تغيير دهد كه از اولش بهتر شود و صاحب مـال بـگويد بايد آن را به صورت اول درآورى واجب است آن را به صورت اولش درآورد و چنانچه قـيمت آن بواسطه تغيير دادن از اولش كمتر شود بايد تفاوت آن را به صاحبش بدهد پس طلائى را كـه غـصـب كـرده اگـر گوشواره بسازد و صاحب آن بگويد بايد به صورت اولش درآورى در صـورتـى كه بعد ازآب كردن قيمت آن از پيش از گوشواره ساختن كمتر شود بايد تفاوت آن را بدهد.

مـسـالـه 2565 - اگر در زمينى كه غصب كرده زراعت كند يا درخت بنشاند زراعت و درخت و ميوه آن مال خود او است و چنانچه صاحب زمين راضى نباشد كه زراعت و درخت در زمين بماند كسى كه غصب كرده بايد فورا زراعت يا درخت خود را اگرچه ضرر نمايد از زمين بكند و نيز بايد اجـاره زمين را در مدتى كه زراعت و درخت در آن بوده به صاحب زمين بدهد و خرابيهائى را كه در زمـين پيدا شده درست كند مثلا جاى درختها را پر نمايد و اگر بواسطه اينها قيمت زمين از اولش كمتر شود بايد تفاوت آن را هم بدهد و نمى تواند صاحب زمين رامجبور كند كه زمين را به او بفروشد يا اجاره دهد و نيز صاحب زمين نمى تواند او را مجبور كند كه درخت يا زراعت را به او بفروشد.

مساله 2566 - اگر صاحب زمين راضى شود كه زراعت و درخت در زمين او بماند كسى كه آن را غـصـب كـرده لازم نـيست درخت و زراعت را بكند ولى بايد اجاره آن زمين را از وقتى كه غصب كرده تا وقتى كه صاحب زمين راضى شده بدهد.

مـسـالـه 2567 - اگـر چيزى را كه غصب كرده از بين برود