| 517 |

چهارم قانون مسعودى كه مجسطى اسلامى است عنوان كرده است ( ص 366ج 1 ) .

برهان هندسى بر اينكه ميل كلى
اعظم ميول است

ابتداى ميل منطقه از معدل
نقطه اعتدال است
و سپس تا نقطه انقلاب رو به تزايد ميرود و آنجا غايت ميل
است .

و چنان كه در قبل گفته ايم
اين قوس ميل كلى
قوسى از دائره ماره باقطاب اربعه است .

در اصطلاح فن
هيئت نقطه تقاطع ماره باقطاب اربعه و منطقة البروج را نقطه انقلاب
و نقطه تقاطع آن را با معدل نظيره
انقلاب گويند .

يكى نظيره انقلاب صيفى و ديگر نظيره انقلاب شتوى .

در مثلث ا ب ج
ا نقطه اعتدال است و
اج منطقه بروج وج نقطه انقلاب و ب نظيره آن و ب ج قوسى از ماره باقطاب اربعه كه ميل اعظم است و هر يك از
ا ب
اج
ربع دور .

و هر يك از دو زاويه ا ب ج
اج ب زاويه قائمه است .

چه در مثلث كروى زواياى سه گانه
مثلث بيش از 180 درجه ( دو قائمه ) است
آن مثلث مستوى است كه مجموع زواياى ثلاث آن معادل دو قائمه است .

در شكل سى و دوم مقاله اولى اصول اقليدس مبرهن شده است كه مثلث مستوى زواياى ثلث آن مساوى دو قائمه
است
و در شكل يازدهم